Brian (27): Ik stond elke dag op de weegschaal
Het aantal mannen dat zich in Nederland laat behandelen voor een eetstoornis neemt snel toe. Het meisjesimago verdwijnt langzaam bij ziektes als anorexia en boulimia. Brian (27): „Ik stond elke dag op de weegschaal. Als er slechts een grammetje was bijgekomen, ging ik nog verder met afvallen.”
Een vrouwenprobleem is het al lang niet meer: ook mannen durven steeds vaker aan de bel te trekken bij een eetstoornis. Bij kinderen in de leeftijdsgroep 9-13 jaar die kampen met een eetstoornis, is een op de drie een jongen.
De Amsterdamse eetstoorniskliniek Novarum bevestigt de toename van het aantal mannen in de praktijk. „We hebben de afgelopen jaren een paar tientallen mannen meer behandeld dan voorheen”, zegt Elske van den Berg, directeur behandelzaken bij Novarum. „We zien de laatste jaren een voorzichtige trend dat steeds meer jongens en mannen de weg weten te vinden naar een kliniek.”
Meer bekendheid
De reden voor de stijging van het aantal mannen in eetstoornisklinieken is nog onbekend. „Het kan zijn dat er meer mannen lijden aan een eetstoornis, maar ik denk eerder dat er meer bekendheid en minder schaamte heerst rondom het probleem. Het probleem wordt bij mannen steeds meer herkend”, zegt Van den Berg.
Het feit dat de ziekte een meisjesimago heeft, hielp en helpt nog steeds niet bij het stellen van de juiste diagnose voor jongens. „Bij meisjes zie je sneller aan hun lichaam dat ze ondervoed zijn. Bij jongens duurt het meestal wat langer voordat ze echt mager worden, omdat ze meer spiermassa hebben. Als je dan bij de huisarts niet eerlijk vertelt waarom je aan zulk gewichtsverlies lijdt, is het soms moeilijk om gelijk te achterhalen dat het om anorexia gaat.”
Onbekend terrein online
Op internet is de laatste jaren steeds meer informatie te vinden over anorexia bij mannen. Vroeger was dat wel anders. Ron Meijering (47), oprichter van de site anorexiajongens.nl, denkt dat dat grote invloed heeft op het aantal aanmeldingen van mannen bij klinieken. „De ziekte wordt steeds zichtbaarder.” Meijering heeft in zijn puberteit zelf een eetstoornis gehad. „Ik was er helemaal van uitgegaan dat er tegenwoordig wel meer informatie zou zijn over jongens en eetstoornissen. Maar toen ik zes jaar geleden ging googelen, kwam ik niets tegen.” Daarop besloot hij zelf een informatieve site te starten.
Gepest
Ook de 27-jarige Brian leed aan anorexia in zijn puberteit. Op zijn 13e begon zijn eetprobleem. Hij werd op de middelbare school erg gepest omdat hij op jongens valt. „Toen ik een paar kilo was aangekomen, dacht ik: als ik nu ook nog dik word, gaan ze me nog meer pesten”, zegt Brian. Eerst liet hij de chips en frisdrank staan, later steeds meer ander eten. „Op een gegeven moment werd het afvallen een soort verslaving. Ik stond iedere dag op de weegschaal. Als ik ook maar een grammetje was aangekomen, was het drama en ging ik weer een stap verder. Het was heel fijn dat ik ergens de controle over had, namelijk mijn gewicht.”
Biologieles
Brian ging met zijn moeder naar de huisarts, maar durfde niet te vertellen dat hij zo weinig at. „Ik was bang dat de artsen me dan weer dik zouden maken. Mijn moeder heeft het denk ik ook niet durven zeggen.” Een biologieles op school veranderde de situatie opeens volledig. Een meisje uit de klas wilde wat delen met haar klasgenoten.
„Zij kwam er daar opeens voor uit dat ze anorexia had. Ik herkende haar verhaal en stiekem wist ik toen wel dat ik daar misschien ook wel aan leed. Langzaam ben ik toen met haar in contact gekomen. Door haar steun ben ik uiteindelijk teruggegaan naar de huisarts en heb ik gevraagd om een verwijsbrief naar een eetstoorniskliniek. Het meisje vertelde me namelijk dat de dokters je helemaal niet weer dik wilden maken.” Brian is op zijn 17e een jaar lang in therapie gegaan en sindsdien gaat het goed met hem.
Controle
Het gevoel van controle over iets hebben, is vaak de aanleiding van een eetstoornis. „Bij jongens begint een eetstoornis vaak met fanatiek sporten, later gaan ze ook hun voeding aanpassen. Bij meisjes is het vaak andersom”, zegt Ron Meijering (47), oprichter van de website anorexiajongens.nl. Als je merkt dat je controle hebt over je gewicht en je krijgt er complimenten over, dan kan dat een reden zijn dat je erin doorslaat. Brian beaamt dat. „Het is echt niet zo dat je graag op die modellen wil lijken in tijdschriften. De oorzaak ligt vaak bij een persoonlijk probleem: verdriet, pesten of gescheiden ouders. Je hebt geen controle op je eigen leven, waardoor je dat gaat zoeken in iets anders.”
Sondevoeding
Ook Meijering, die tijdens zijn puberteit aan anorexia leed, ervaarde dat zo. „Ik werd op school gepest omdat ik een dikke kont had, zeiden ze. Ik was niet de dunste van de klas, maar ik hoefde zeker niet af te vallen. Ook was ik gevoelig voor depressieve klachten, dat zit in de familie. Toen ik steeds minder ging eten en afviel, kreeg ik complimentjes. ‘Hé, je bent afgevallen!’ Dat motiveerde me, waardoor ik nog verder ging. Het was een sluipend proces waar mijn ouders niets van merkten.”
Op een gegeven moment ging het lichaam van Meijering in de weerstand en kreeg hij eetbuien. Die compenseerde hij door alles er weer uit te spugen. „Na een tijdje had ik zo’n abnormaal laag gewicht, dat mijn moeder me meenam naar de huisarts. Ik kreeg een eetlijst mee, waar ik me niet aan hield. Toen we een week later weer naar de huisarts gingen, werd ik met spoed doorverwezen naar het ziekenhuis. Ik kreeg direct sondevoeding toegediend en werd een aantal maanden opgenomen.”
Meijering heeft veel geleerd van zijn ziekte en kwam er destijds een stuk sterker uit. „De ziekte heeft ervoor gezorgd dat ik, toen ik weer beter was, mijn barrières durfde aan te pakken. Ik leerde om gewoon mezelf te zijn en mezelf te durven laten zien. De Ron van vroeger en van nu: dat is een wereld van verschil.”