Jessica Heijmans Nieuws 11 jul 2017, 14:46

Leestijd: 3 minuten

De onderhandelaars gaan casual, maar waarom?

Politiek Den Haag is met reces, maar dat betekent niet dat de kabinetsformatie ook stilligt. Deze vindt alleen plaats op een andere locatie en in andere kledij. In plaats van strak in pak, verschijnen de onderhandelaars nu in hun vrijetijdskloffie.

Op een paar honderd meter van het Binnenhof, in het monumentale Johan de Witthuis, gaat het overleg tussen de VVD, CDA, D66 en ChristenUnie gewoon weer verder. Rutte arriveerde op maandag in spijkerbroek en afgetrapte gympies, Pechtold draagt een bruine chino en ook Buma heeft zijn pak verruild voor een luchtigere outfit. Waar zijn de nette outfits gebleven?

Zakelijk schept afstand

Meestal zien we de heren in een zogeheten Napolitaans blauw pak. Een logische keuze, want blauw geeft onbewust een gevoel van betrouwbaarheid, meent imagodeskundige Zabeth van Veen. Ditmaal lopen de politici echter in hun vrijetijdskleding, en ook dat kan een reden hebben. „Zakelijke kleding schept automatisch afstand, het is een soort uniform.” Een stelling die wordt ondersteund door imagocoach Joyce Paijens. „Normaal lopen deze mannen in pakken en dat is altijd enorm afgebakend, het is een soort harnas dat mensen aanhebben.”

Dit harnas is met de keuze voor een casual outfit een beetje afgedaan, meent Van Veen. „Onbewust is een casual outfit toegankelijker. Hierdoor kun je dichter tot elkaar komen. Er wordt dan meer gekeken naar de mens dan de politicus.” Ook neuromarketing-onderzoeker Walter Limpens geeft aan dat de kledingkeuze van de politici een bewuste keuze is. „Het kan zijn dat Rutte dit zelf bedacht heeft en het gewoon leuk vindt, maar ik weet bijna zeker dat er een psychologische invloed achter zit”, aldus Limpens.

Casual kleding is namelijk informeler en minder zakelijk, dus daardoor ook minder koud, vertelt Limpens. „Het kan dat politici dan vriendelijker en warmer zijn naar elkaar toe en daardoor meer openstaan voor elkaars standpunten.” Bovendien, meent imagocoach Paijens, de heren kennen elkaar en hoeven elkaar niet meer af te troeven. „Waarschijnlijk hebben ze dit bewust met elkaar afgesproken. De onderhandelaars zitten nu in een fase waarbij ze uiterlijk vertoon laten varen en echt met de inhoud bezig zijn.”

Subtiele prikkels

Limpens benadrukt dat er meer elementen zijn die ons gedrag beïnvloeden. „Natuurlijk is politiek inhoudelijk, maar we worden tevens beïnvloed door verschillende subtiele prikkels, waar we ons niet sterk bewust van zijn.” Kleding is daar een onderdeel van. „Zelfs de kleur van een stropdas kan al invloed hebben op de beoordeling van mensen.”

Naast kleding zijn er andere elementen die kunnen helpen bij het samenwerken, zoals het imiteren van lichaamstaal. „Door dezelfde houding aan te nemen, vindt de andere persoon je aardiger en daardoor kun je ook sneller tot elkaar komen”, vertelt Limpens. Maar ook de ruimte waarin ze vergaderen heeft onbewust invloed op de gedachten van politici. „Zo word je creatiever van hoge plafonds, omdat er letterlijk en figuurlijk meer ruimte is. Bij lage plafonds heb je dan weer minder ruimte om je gedachten te laten gaan, maar dat biedt juist weer meer structuur.”

‘Wie weet’

Het is natuurlijk de vraag of de nieuwe kledij en locatie doorslaggevend zijn, maar Buma kan de veranderingen in ieder geval waarderen. „Wie niet? Zeker. Even een andere plek is gewoon goed. Er is wat buitenlucht bij, hier zitten we altijd binnen”, vertelt de CDA’er. Maar helpt het ook bij de ‘pittige’ onderhandelingen? „Op een andere locatie, in vrijetijdskleding en ’s avonds ook met elkaar praten. Wie weet”, aldus Pechtold.