Foodtrucks blijven populair: maar hoe en waarom?
Elk weekend in de zomer kun je in Nederland je culinaire hart ophalen bij zogenoemde foodfestivals, waar vaak meer dan tien verschillende foodtrucks hun etenswaren verkopen aan de liefhebbers. De festivals en foodtrucks lijken onverminderd populair onder zowel de evenementenorganisaties, de eigenaren van de foodtrucks en het publiek dat van de gerechten komt smullen.
Romantiek
De meeste trucks zijn gericht op specifieke producten: pannenkoeken, koffie, friet, hamburgers, veganistisch eten, soepen of smoothies. Anderen serveren een telkens wisselend menu. Hoeveel foodtrucks er nu precies in Nederland rondrijden, is niet duidelijk, maar het zijn er in ieder geval meer dan een paar honderd. En er komen nog altijd nieuwe foodtrucks bij.
De charme van de unieke trucks, de romantiek van vers en publiekelijk eten bereiden, het idee van de vrijheid en flexibiliteit van een mobiele keuken en de afwisseling halen foodtruckers vaak over om te beginnen. Makkelijk is het niet, ook al lijkt het zo eenvoudig: de concurrentie is groot en je moet behoorlijk wat geld investeren voordat je zelfs maar kunt starten.
Hard werken
Lotte Wouters van The Food Line-Up kan dat bevestigen: “Soms wordt het wel wat te veel geromantiseerd. Een foodtruck is redelijk betaalbaar en overzichtelijk, maar het is hard werken om er een succes van te maken. Er gaan er ontzettend veel over de kop. Maar als je een neus voor business hebt en goed kunt koken, dan moet het lukken. Dat hoeft niet altijd in één persoon te zitten: heel goede chefs zijn vaak een soort kunstenaars, die hebben gewoon een goede businesspartner nodig.”
Igor Serko van Mister Kitchen: “Sommigen denken er geld in te zien, maar het is heel lastig om in Nederland te leven van je foodtruck. Er is een aantal dat er goed van leeft, voor de rest is het sappelen in de marge. Als je het kan, is het een ontzettend leuke manier om je geld te verdienen: je hebt veel vrijheid en afwisseling, je staat elke week weer ergens anders, je kunt goed inspelen op de omgeving en je kunt makkelijk experimenteren, trendsettend zijn. Het heeft iets romantisch om telkens van de ene naar de andere plek te gaan en telkens een nieuw publiek te hebben. Een restaurant exploiteren is moeilijker, met een foodtruck heb je een stuk minder vaste kosten, alleen de eenmalige investering en je onderhoud. Alleen: je doet het niet zomaar. Je moet wel weten waar je aan begint.”
Het lijkt mensen niet echt tegen te houden. Nu, bijna tien jaar na het eerste foodfestival in Amsterdam, blijft de foodtruckmarkt groeien en innoveren.
Trends
De grootste trends en innovaties van de afgelopen tijd op een rijtje.
Biologisch, uniek en duurzaam
Ook in de foodtruckbranche ligt steeds meer de nadruk op biologisch en duurzaam eten en drinken. Authenticiteit is en blijft belangrijk.
Creatievere producten
Hamburgers en sateetjes staan nog steeds wel bovenaan als het gaat om populariteit onder de Nederlanders, maar de experts en specialisten blijven komen. Wat te denken van de weedburgers, gerechten met zeewier of compleet veganistische gerechten?
Totaalconcept
In de begintijd was het nog prima om een aantal foodtrucks op een veldje een festival te noemen, maar inmiddels is het al een heel stuk uitgebreid en draait het om het totaalconcept: niet alleen lekker drinken en eten, maar ook goede muziek, schone (en voldoende) toiletten en een goede sfeer van vroeg tot laat.
Grote bedrijven
Nu de foodtrucks al een jaar of tien in Nederland te zien zijn, krijgen de grote bedrijven er ook lucht van. Trucks van Mona, Unox en diverse andere grote merken zijn nu ook op diverse festivals terug te vinden.
Zakelijke markt
Foodtrucks zijn niet alleen gewild onder festivalliefhebbers: ook het bedrijfsleven en de zakelijke markt is fan. Op bedrijfsfeestjes worden steeds vaker foodtrucks ingehuurd en kookworkshops voor personeel zijn ook populair.
Vanuit foodtruck naar winkel
Foodtrucks worden gebruikt als een springplank richting het realiseren van een eigen winkel of een eigen restaurants. De trucks kunnen dienen om concepten uit te testen en te experimenteren.
Toename
De meningen verschillen over de mogelijke toename van foodtrucks en de festivals. Cijfers zijn weinig voorhanden, onder meer omdat onduidelijk is wat er precies onder de noemer ‘foodtruck’ valt – is een winterse oliebollenkraam dat bijvoorbeeld ook? Vergeleken met de startperiode zijn er wel meer evenementen en foodtrucks in het straatbeeld.
Lotte Wouters van The Food Line-Up, een cateringbureau met innovatieve concepten: “Zelfs in de kleinste dorpen wordt er een foodfestival gehouden of zie je foodtrucks staan. Het begon met foodspecialisten die wilden experimenteren, nu lijkt het meer een hipster hebbedingetje. Of de kwaliteit daarmee gewaarborgd is, blijft een tweede. Steeds meer grote bedrijven gaan ook meedoen, dat is zonde van de kwaliteit en authenticiteit: nu moet je goed zoeken naar de goede foodtrucks. Het is ook wel logisch: als iets populair is, zullen mensen daar op in springen, maar dat hoeven dan niet per se de mensen te zijn die goed kunnen koken.”
Arjan de Hoon van Toet Toet Food, een foodtruckverhuurbedrijf: “Dit zijn de hoogtijdagen van de foodtrucks, maar je moet het eigenlijk niet zien als specifiek foodtrucks, meer als een ontwikkeling in de cateringbranche. Vroeger had je alleen een warmhoudbuffet met schalen saté, nasi en bami, nu zijn dat foodtrucks. Ik denk niet dat de markt per se veranderd is, maar dat het meer de verpakking eromheen is die anders is geworden. Je moet het ook niet groter maken dan het is. Het zijn gewoon cateraars op wielen.”
Igor Serko van Mister Kitchen, de organisatie achter Rollende Keukens: “De afgelopen drie jaar zijn er steeds meer festivals bijgekomen, maar vergeet niet dat er ook heel veel weer failliet gegaan zijn. Het is niet zo makkelijk als het lijkt. Als je een beetje goed festival wil, dan moet je toch al snel zo’n dertig tot veertig trucks hebben staan. Dan heb je al snel 1000 man publiek per geplaatste truck nodig, dat lukt de meeste partijen niet. Het is een enorme hype geweest. Ik heb niet het idee dat er meer bij komen. Het is een trend: het zal ook weer naar beneden gaan.”
Toekomst
En hoe zit het dan met de toekomst? Zullen de foodtrucks blijven?
Lotte Wouters: “Het is belangrijk dat we creatiever worden met producten. Er is een overkill aan vlees en pizza. Denk aan veel meer groenten en exotischer eten. Er zijn trucks die zeewier gebruiken en insecten gebruiken om mee te koken. Ik ben echt vóór variatie. We moeten focussen op experts. Het gaat om de specialisten, de truck is slechts een huls daaromheen. Die huls, daar kunnen mensen moe van worden, maar niet van het specialisme van de maker. Dat gaat nooit meer weg, het is het vieren van product, het ambacht en de kennis rondom eten.”
Igor Serko van Mister Kitchen, de organisatie achter Rollende Keukens: “Je publiek haakt af als je alleen maar wat rollende keukens hebt met een barretje en wat muziek. Wees altijd origineel. Als je wil dat je publiek blijft terugkomen, moet je jezelf telkens opnieuw uitvinden. Dat is niet alleen voor het publiek leuk, maar ook voor organisatie en de foodtruckeigenaar. Als je niet innoveert teken je je eigen doodvonnis.”
Arjan de Hoon: “Je merkt wel dat de concurrentie steeds groter wordt, zowel voor de foodtrucks als voor de festivals. Het draait ook steeds meer om de randprogrammering eromheen. Mensen zijn kritischer geworden. Ze willen weten hoe hun eten wordt voorbereid en gemaakt. De meerwaarde van het festival moet wel duidelijk zijn om mensen te trekken. Het draait niet alleen om een goede maaltijd, het is het totaalplaatje. Als dat goed geregeld is, denk ik niet dat het zal verdwijnen. Mensen gaan altijd voor kwaliteit en goed eten.”
Foodtrucks op straat
Een andere optie is om de foodtrucks van de festivals los te weken. De drie ondernemers zijn alle drie groot voorstander van het uitbreiden van de regelgeving rondom foodtrucks. Momenteel zijn ze alleen toegestaan op evenementen of feestjes: op straat mogen ze nog niet behalve in Rotterdam op een specifiek deel en in Amsterdam op een aantal locaties.
Lotte Wouters: “Ik begrijp niet waarom het nog niet in het straatbeeld te zien is. Het lijkt me een goede kans, het is juist goed als er een soort vibe onstaat rondom foodtrucks op straat, dat het een hotspot voor consumenten wordt.”
Igor Serko: “Streetfood bestaat tot nu toe uit oliebollen, haring, patat of een hotdog. Nederlanders waren vroeger helemaal niet met eten bezig, dat is nu totaal veranderd. Het streetfood heeft andere aanbieders nodig. Deze foodtrucks voldoen aan een enorme behoefte van mensen die diverser en gezonder willen eten, waar ze ook zijn.”