Pechtold: Veel dingen goed voor elkaar in Nederland
In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen interviewt Metro een aantal lijsttrekkers. Deze keer: Alexander Pechtold van D66.
In zijn studententijd zat Alexander Pechtold bijna elke avond in de kroeg tegenover zijn studentenkamer. Niet dat hij daar pafferig van werd: tot zijn vijfendertigste kon hij eten en drinken wat hij wilde. Tegenwoordig zul je ‘m zelden in de kroeg tegenkomen. Behalve dan misschien eens op woensdagavond na het sporten in Wageningen. Want sporten en bier gaan prima samen.
Je wilt premier van alle Nederlanders worden. Wat zou je tegen de Turkse staatsburgers willen zeggen die afgelopen zaterdag stonden te rellen in Rotterdam?
We pakken relschoppers keihard aan. Geen misverstand daarover. Maar verder is het onderscheid tussen de drie kandidaat-premiers helder. Ik weiger, zoals bijvoorbeeld Buma van het CDA doet, alle Nederlanders met een Turkse achtergrond weg te zetten en hun paspoort te laten inleveren. Juist als er spanningen zijn in de samenleving, moeten leiders verbinden. Geen ‘pleur op’ roepen, zoals Rutte eerder deed. Als premier van álle Nederlanders wil ik de bijna 400.000 Nederlanders met een Turkse achtergrond die gewoon naar hun werk of naar school gaan, er graag bij houden.
Heeft het kabinet juist gehandeld door de landingsrechten van de ene Turkse minister in te trekken en de ander als ongewenst vreemdeling naar Duitsland te escorteren?
Ik steun die besluiten. De Turkse regering intimideert Turkse Nederlanders. En in eigen land worden journalisten opgepakt, leraren ontslagen en de oppositie monddood gemaakt. Ik heb met name respect voor het optreden van de Rotterdamse burgemeester Aboutaleb. Die hield onder grote druk het hoofd koel.
D66 was ooit een nieuwkomer, inmiddels bestaan jullie vijftig jaar. Krijg je er nooit genoeg van?
Soms heb je momenten dat het niet opschiet, maar ik zit nu elf jaar in de Tweede Kamer en dat waren elf gevarieerde jaren. Onder Balkenende zaten we met drie zetels in de oppositie, bij dat kabinet kreeg je niks voor elkaar. Rutte 1 was een gekkenhuis aan paniekvoetbal maar bij Rutte 2 heeft D66 veel mee kunnen onderhandelen en hebben we ook akkoorden gesloten met bijvoorbeeld meer geld vooronderwijs. Het is fijn als er iets tot stand komt. In voetbaltermen zou je kunnen zeggen dat we zowel in de aanval als in de verdediging hebben gestaan.
Wat voor persoonlijkheid moet je hebben voor een plek in de Tweede Kamer?
Vooral niet geloven dat wat je op het journaal ziet, politiek is. Er zijn 150 Kamerleden en met een beetje mazzel weet een politiek geëngageerd persoon er veertig op te noemen. Voor degenen die het specialistische werk doen op de diverse portefeuilles, is weinig aandacht maar ik heb enorm respect voor ze. Hun werk is de essentie van onze democratie. Of het nou om veiligheid gaat op dit terras, de verlichting hier of elektriciteit: alles heeft een politiek aspect. En in Nederland hebben we heel veel dingen goed voor elkaar. Rij maar eens door België en je ervaart hoe ongelofelijk verwend we zijn. Hier is niet één persoon de baas, zoals in Amerika en dat is maar goed ook. Hier moeten we afwegingen maken, mensen teleurstellen en compromissen sluiten.
Premier Pechtold wil niet met Geert Wilders regeren. Met wie wel?
Iedereen staart zich blind op het blonde fenomeen maar in de beste peilingen heeft hij maar maximaal 20 procent van de Nederlandse kiezers achter zich en 80 procent niet. Ik wil niet met iemand samenwerken die mensen uitsluit. Ik wil me inzetten voor een kabinet waar zoveel mogelijk Nederlanders zich in herkennen en niet alleen links of rechts Nederland. Ik denk dat D66 de beste voorstellen heeft vanuit het progressieve midden. Resultaten uit het verleden zijn geen garantie voor de toekomst, maar ik denk dat D66 juist kan zeggen dat we beloftes waar kunnen maken. Bovendien moet je kunnen verbinden en niet je eigen gelijk in beton gegoten willen zien. In Nederland is er trouwens geen traditie dat de grootste partij de premier levert; zo’n premiersdebat is een commercieel leuke term maar slaat natuurlijk nergens op.
Wie was de winnaar van het debat maandagavond?
Ik vond dat ik Buma een paar keer stevig aanpakte. Oh, je bedoelt niet het ‘alternatieve premiersdebat’ van Pauw&Jinek, haha. In alle eerlijkheid, ik vond het een nogal bloedeloze 0-0. Logisch ook, Rutte en Wilders zijn het veel met elkaar eens, dan wordt zo’n debat ietwat gekunsteld zoeken naar verschillen.
Woensdag gaan de allerlaatste zwevers hun keuze maken. Wat wil je tegen ze zeggen?
Ga stemmen! Dat is het allerbelangrijkste in een democratie. Ik maak me grote zorgen om wat er in de wereld gebeurt… 850.000 jongeren gaan voor de eerste keer stemmen. Als je in deze eeuw gevormd bent, denk je soms dat dingen vanzelf gaan terwijl er tegelijkertijd onzekere ontwikkelingen zijn op het wereldtoneel. Wat er nú gebeurt, is van belang voor jouw toekomst, voor jouw pensioen over dertig, veertig jaar. Als iedereen onder de 50 met hetzelfde percentage was komen opdagen, was er geen Brexit geweest. Er zijn heel veel verkiezingen waarbij het erom gespand heeft, zie ook Trump. Dus het begint bij stemmen.
Wat is het eerste wat premier Pechtold gaat doen?
’s Morgens overleggen met de minister van onderwijs over kleinere klassen, gratis openbaar vervoer de hele week voor studenten, een lerarenopleiding die ze daadwerkelijk voorbereidt op hun taak in de huidige samenleving. En ’s middags bel ik Angela Merkel dat ik groot fan van haar ben en dat ik er naar uitkijk om Europees met haar samen te werken.