Erik Jonk Nieuws 22 mrt 2017, 14:18

Leestijd: 5 minuten

Met lespakket in gesprek over digitale weerbaarheid

Met cyberpesten hebben veel jongeren te maken. Vodafone lanceerde een lespakket waarin digitale weerbaarheid voor middelbare scholieren centraal staat. Docente Sadaf Awad en haar leerlingen werken ermee.

Bijna drie kwart van de Nederlandse tieners voelt zich niet veilig op internet. Dat blijkt uit een internationaal onderzoek dat Vodafone liet verrichten in het kader van Safer Internet Day. Om hierover met elkaar en met leraren over in gesprek te kunnen gaan, ontwikkelde de provider het gratis lesprogramma Safe & Social over digitale weerbaarheid voor middelbare scholen.

Online pesten actueel

Groot Goylant in Hilversum (400 leerlingen) is zo’n middelbare school waarop regelmatig met de vmbo’ers over online pesten en gedrag op social media wordt gesproken. Maatschappijleer- en dramadocent Sadaf Awad discussieerde er al vaker over met de scholieren en gebruikte de afgelopen weken het nieuwe lespakket. „Ik behandel regelmatig conflicten, cyberpesten en andere pittige onderwerpen door middel van toneelspelletjes. Online pesten is overal actueel. Ik merk dat het van invloed is op de leerlingen. Hun smartphones zijn belangrijk, dus op Groot Goylant blijven we goed nadenken hoe we daarmee om moeten gaan. Verbieden is onmogelijk, dus we proberen op een positieve manier van de telefoontjes en social media gebruik te maken. Het is snel gegaan. Het is helemaal niet zo lang geleden dat ik zelf naar de middelbare school ging en mijn telefoon – zo’n groot ding – slechts gebruikte om met beltegoed te sms’en dat ik wat later thuiskwam.”

Het pakket Safe & Social bestaat uit vier lessen: Online / offline, Social media, Mijn digitale leven en Be strong online. Sadaf behandelt de onderdelen vanaf de laptop (‘we werken hier weinig met boeken, pen en papier’). „Door zo’n digitaal lespakket, maar ook door met ouders te praten, snappen de kinderen de gevaren van het internet beter. Dat er iets kan gebeuren met een foto die je doorstuurt. Zo denken leerlingen er iets beter over na. Dat moet ook, want social media is een groot deel van hun leven. Veel jongeren beginnen de dag met het checken van Instagram, Snapchat en Twitter. Ze weten niet beter.”

Vlogger Rose

Sadaf vindt het nieuwe lespakket ‘actueel’. Het meisje Rose dat in de lessen vlogt, spreekt de leerlingen heel erg aan. Ze zorgt voor een goede afwisseling, want binnen het pakket heb je nogal wat stellingen te bespreken. De kinderen willen na het bespreken van vijf stellingen toch wel even snelheid. Als je alleen maar praat, dan ben je ze kwijt.” De vier lesonderdelen vindt Sadaf prima. „Je kunt goed laten zien wanneer iets over jouw kwetsbaarheid op het internet gaat en hoe anderen jouw informatie kunnen gebruiken.”

De docent spreekt de leerlingen tijdens de lessen op hun eigen manier aan. „Niet met een opgeheven vingertje. Wat ze zelf meegemaakt hebben in hun eigen leefwereld spreekt hen het meeste aan. Ik moet aan de hand van het lespakket niet gaan preken, maar met hun eigen voorbeelden het over digitale weerbaarheid hebben. Als school geven we goede voorlichting. Dit voorkomt echter niet dat er af en toe incidenten plaatsvinden. We hebben een pestprotocol, zodra er sprake is van een incident worden leerlingen direct hierop aangesproken. Elk klas heeft twee mentoren die erover praten met de hele klas. Daarnaast hebben ouders ook een belangrijke rol in het voorkomen en oplossen van cyberpesten. Ik denk dat veel vaders en moeders geen idee hebben wat er op de telefoontjes van hun kinderen gebeurt. Terwijl het toch zo belangrijk is. Die kinderen laten op het internet wel hun voetsporen achter.”

Na het behandelen van Safe & Social wil Sadaf Vodafone voor de toekomst best iets meegeven: „Er bestaan op dit gebied heel veel verschillende lesmaterialen, je kunt echt van alles vinden. Houd het lespakket steeds zo actueel mogelijk om dubbelingen voor scholieren te voorkomen. Ze moeten met zo’n les wel wakker worden geschud. Probeer vernieuwend te blijven en houd dat wat er in de wereld gebeurt in het lespakket.”

Meer initiatieven

Andere initiatieven van Vodafone op het gebied van digitale veiligheid.

• 100.000 gratis exemplaren van het magazine ‘WIJS de online wereld in’ zijn verspreid onder ouders, scholen en bibliotheken (nog als PDF beschikbaar). Het magazine laat ouders en docenten zien hoe zij samen met hun kinderen op een positieve en veilige manier gebruik kunnen maken van digitale media.

• Vodafone heeft #BeStrong ‘support emojis’ ontwikkeld om jongeren te helpen om vrienden die online gepest worden een hart onder de riem te steken. De intentie hiervan is om jongeren te stimuleren elkaar te steunen.

• Vodafone Group is internationaal al jaren actief in het promoten van digitale veiligheid onder jongeren. Ga voor meer informatie naar www.vodafone.com/parents.

Lespakket gratis beschikbaar

Vodafone en Veiliginternetten.nl hebben het lespakket Safe & Social de vorige maand gratis beschikbaar gesteld voor middelbare scholen. Op dat moment hadden 448 van de 638 middelbare scholen in ons land aangegeven interesse te hebben in het lespakket.

Jongeren maken intensief gebruik van hun smartphone. Of het nu functioneel is, als vrijetijdsbesteding of voor sociale interactie, de smartphone is dag en nacht in hun leven aanwezig. „Met het lespakket willen we jongeren bewust maken van de impact van onlinegedrag en hen digitaal weerbaar maken”, meldt Vodafone. „Aan de hand van verschillende onderwerpen en voorbeelden wisselen jongeren ervaringen met elkaar uit waardoor ze inzicht krijgen in hun eigen gedrag op internet en social media en dat van anderen. Ze denken na over wat ze prettig of acceptabel vinden en wat niet. Zo ontdekken ze wat ze zelf kunnen doen om hun eigen gedrag te managen en hoe ze kunnen reageren op anderen.”

In control zijn

„Als provider vinden wij het belangrijk dat jongeren onze producten en diensten veilig en verantwoord kunnen gebruiken. Wij willen hen hier bewust van maken en handvatten geven zodat ze zelf ‘in control’ zijn over de rol die hun smartphone in hun leven speelt. We steunen jongeren met digitaal onderwijs en met het ontwikkelen van digitale vaardigheden. Zo stellen we jongeren in staat om zich vol zelfvertrouwen en veilig in de digitale wereld te begeven, een verschil te kunnen maken en hun potentieel ten volle te benutten.”

Het lespakket vind je op www.safeensocial.nl.