Ebru Umar Nieuws 14 mrt 2017, 07:15

Leestijd: 6 minuten

Mark Rutte: Mijn baan is harder werken dan ik dacht

In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen interviewt Metro een aantal lijsttrekkers. Deze keer: Mark Rutte van de VVD.

Op een doorsnee zaterdagochtend is Mark Rutte te vinden in zijn stamkroeg de Zwarte Ruiter, om daar relaxt de zaterdagkranten door te nemen. Afgelopen zaterdag was misschien wel de minst relaxte uit de campagneperiode. De landingsrechten van het vliegtuig waarmee de Turkse minister Çavusoglu naar Nederland wilde komen, werden ingetrokken. Niet dat daarmee de crisis werd afgewend: ’s avonds kwam er een Turkse minister met de auto vanuit Duitsland naar Rotterdam. De rest is geschiedenis.

Was een beetje dom van de Turkse minister om met veel Mercedessen met Duitse kentekens naar Nederland te komen?

Anderhalve week geleden bereikten ons berichten over een mogelijk bezoek van een Turkse minister aan Nederland om hier campagne te voeren voor een referendum in Turkije. Wij hebben direct en bij herhaling duidelijk gemaakt dit niet te willen. Het is buitengewoon ongemakkelijk dat een Turks regerend minister hier in Nederland campagne komt voeren. Nota bene voor een referendum dat Turkije ook nog eens verder wegduwt van democratie. Wij zijn in gesprek gegaan over de voorwaarden waaronder een bezoek plaats kon vinden, maar toen de Turken gingen dreigen met sancties, hebben wij een streep getrokken. We laten ons niet chanteren.

De integratie is best wel mislukt.

We verhufteren. Daarnaast zijn we de afgelopen jaren volstrekt onduidelijk geweest hoe we willen dat vreemdelingen integreren. Tegen iedereen, maar vooral tegen nieuwkomers zou ik willen zeggen: Nederland is een democratische rechtsstaat, waarin iedereen evenveel rechten heeft. Waarin iedereen, man vrouw, homo hetero, gelovig ongelovig, gelijkwaardig is. We hebben hier vrijheid van godsdienst en meningsuiting, we hebben geen wetten tegen religiekritiek of bescherming tegen belediging. Als je dat allemaal niet bevalt, moet je je afvragen of je hier wel wilt blijven. Dat geldt voor iedereen, ongeacht afkomst of geloof. Er zullen vast andere landen in de wereld zijn die meer op jouw lijn zitten, ga daar dan heen. Hier wil ik dat iedereen zich houdt aan onze wetten en dat niemand elkaar in de weg loopt. En als je dat doet, heeft iedereen hier dezelfde kansen.

Hoe kijkt u terug op de afgelopen dagen? Had er anders gehandeld moeten worden? De gebeurtenissen van afgelopen dagen zijn ongekend.

We hebben anderhalve week geprobeerd om de boel te deëscaleren en tot rust te brengen. Daarbij hebben wij duidelijk aangegeven binnen welke voorwaarden wij wilden werken. Maar nogmaals, toen de Turkse minister van Buitenlandse Zaken zaterdagochtend met sancties ging dreigen terwijl wij nog in gesprek waren, hebben we een grens getrokken. Turkije is een trots land, maar Nederland ook.

Er wordt eindelijk hardop uitgesproken dat dit Nederlanders zijn. „Doe normaal!” is op z’n plek. Maar hoe dan?

Laat ik voorop stellen dat het overgrote deel van mensen met een Turkse achtergrond hier in Nederland goed geïntegreerd is. Zij doen hun best en leveren een bijdrage aan deze samenleving. Ook zij hebben last van deze toestand. Tegen al die andere mensen met een Turkse achtergrond zeg ik: je woont en leeft in Nederland. Nederland is een democratische rechtstaat, waarin iedereen evenveel rechten heeft. Die heb je allemaal te accepteren en dat zal ik blijven uitdragen.

Die Turkse minister van Familiezaken brieste over democratie en vrijheid van meningsuiting. Ze zei dat Nederland ernstig tekort was geschoten. Heeft ze gelijk? Heeft ze überhaupt recht van spreken?

Zaterdag in Rotterdam hebben Turkse Nederlanders gebruik gemaakt van hun recht om te demonstreren. Ik vind die beelden ongemakkelijk, maar ik zal altijd pal voor die vrijheid blijven staan, het is ook hún vrijheid. Net als dat iedereen recht heeft op vrijheid van meningsuiting. Maar gebruik maken van onze vrijheden is onvoorwaardelijk. Namelijk dat je tegelijkertijd andere fundamentele waarden en vrijheden van onze samenleving, van onze rechtstaat accepteert. Bijvoorbeeld dat je geen gevaar vormt voor de openbare orde en veiligheid – dat is dan ook wel gebleken en dat wilden we voorkomen.

Er zijn veel lijsttrekkers die op dit moment uw baan ambiëren. Wat zou u ze adviseren?

Er is geen vacature, ga wat anders doen! Wat ik zou willen zeggen is dat het harder werken is dan ik dacht. Je moet het leuk vinden om 12-14 uur per dag te werken. Het is ook eenzaam, je overlegt met iedereen, maar uiteindelijk kijkt iedereen naar jou om een beslissing te nemen. En iedereen die denkt dat je macht hebt, moet ik ook teleurstellen: je heb hoogstens macht om mensen naar je kantoor te laten komen. Het mooie van Nederlandse politici is wel dat bijna iedereen bereid is om verantwoordelijkheid te nemen.

U bent redelijk jong premier geworden, wat zou u jongeren adviseren die misschien denken ’later wil ik dat ook’?

Heb een mening. Je moet echt iets vinden. Dit vak heeft drie aspecten: je moet lol hebben in het debat, omgaan met de media leuk vinden en je moet iets willen veranderen. Zelf ben ik lid geweest van de JOVD, later van de VVD. Toen ik daar in slaap was gesukkeld, kuste Gerrit Zalm me wakker met de vraag of ik staatssecretaris wilde worden. Ik stond net op het punt om m’n eerste boze brief naar de krant te sturen. Tot dat moment had ik gedacht dat ik ’later’ zo rond m’n vijftigste – nu dus! – de politiek in zou gaan. Als je je niet opwindt over hoe van alles gaat in Nederland, zou ik niet de politiek ingaan.

850.000 jongeren gaan voor het eerst stemmen. Waar moeten ze aan denken?

Allereerst: ga stemmen. Stemmen gaat over jezelf, of je nu studeert of werkt maakt niet uit. Het gaat over in wat voor land we leven, over de veiligheid op straat, alles waar we dagelijks mee bezig zijn. Maar vooral: we leven in een democratie en hebben het recht om te stemmen. Dat geldt niet voor alle landen in de wereld, dat moet je serieus tot je door laten dringen. Dit jaar hebben we 100 jaar algemeen kiesrecht, daar hebben generaties voor geknokt. Vrouwen kregen pas in 1919 stemrecht. Dat recht heeft iets, dat moet je niet zomaar weggooien. Tot slot: nadat de Britten voor Brexit kozen en de Amerikanen voor Trump zeiden veel jongeren opeens dat ze dat niet wilden. Tja, had dan gestemd. Achteraf moet je niet zeuren.

Hoe ziet hun Nederland er over twintig jaar uit?

Een land waar je kunt zijn wie je bent. Waar je je talenten kunt ontwikkelen. Waar je zorgt voor jezelf en geeft om een ander. Een veilig, stabiel en welvarend land. Daarom is het zo belangrijk dat je gaat stemmen.