Erik Jonk Nieuws 2 mrt 2017, 12:07

Leestijd: 6 minuten

De Hond: 15 maart, 21.00 uur, dan geven we ons over

Veertig jaar is hij nu peiler. Op bezoek bij de onvermoeibare Maurice de Hond.

„Hallo, met Maurice. (…) Wil je maandag even terugbellen? Ik ben nu voor een schoolproject in India.” Daar gaat het beeld van het idee dat Maurice de Hond de godganse dag zit te peilen. Hoe zit het dan eigenlijk wel?

Wat verscholen in een pand met meerdere bedrijven ontvangt Maurice de Hond (69), peiler der peilers, Metro in Amsterdam-Buitenveldert. Sinds kort is zijn bedrijf sCoolSuite er gevestigd, waarmee hij zich bezighoudt met zijn onderwijs en Steve JobsScholen (zie kader). De muren opvallend rood, De Hond vitaal als altijd (‘daar doe ik niets speciaals voor’). Vanuit zijn laptop tovert hij handig een grafiek op een groot scherm. Als hij de grafiek voor de fotograaf vergroot, is één getal niet meer te zien: het aantal zetels van de PVV. „Dat moet dan maar”, lacht De Hond.

Zondag om 8.00 uur

Veertig (!) jaar verzorgt hij nu de zetelstanden voor de Tweede Kamer, ‘als de mensen nu zouden stemmen’. Elke zondag rond 8.00 uur heeft de media de peiling in de mail en staan de actuele cijfers gepubliceerd op zijn site Peil.nl. „Het peilen doe ik met het bedrijf No Ties uit Monnickendam”, vertelt De Hond. „Daar worden het panel en de technologie beheerd, ik maak op donderdag een actuele vragenlijst aan. Op vrijdag en zaterdag komen de antwoorden van gemiddeld drie- tot zesduizend panelleden binnen en daarvan kan ik waar ook ter wereld tabellen en rapporten maken. De grafiek die je hier ziet, heb ik gemaakt na India, tijdens een vlucht van Dubai naar Amsterdam.”

Er komt geen telefoon meer aan te pas en hoe anders was dat vroeger. De Hond: „Enquêteren gebeurde in de jaren zeventig bij de mensen thuis, dan kwam er iemand langs. In de jaren tachtig is het veel meer telefonisch geworden, dan lazen onderzoekers de vragen steeds voor. Aan het begin van deze eeuw is het meer naar internet gegaan.”

De boel belazeren

Panellid worden is niet moeilijk. „Je geeft je gewoon op”, zegt mister Peil. „Je moet enkele basisdingen vertellen en daar laten we een checklist op los.” Voor mensen die de boel willen belazeren heeft De Hond ‘een controle- en correctiemechanisme’. „Zo voorkomen we dat groepen die je uitslag willen beïnvloeden, dat ook lukt. Het tv-programma Kassa heeft de universiteit van Nijmegen eens opdracht gegeven om dat te proberen, ook bij collega’s. Prima dat het gecheckt wordt hoor, maar ik ontdekte het. Ons systeem herkent afwijkende patronen en nee, als mensen verkeerd bezig zijn, dan melden we hen dat niet.” Met een kleine grijns: „Die laten we gewoon meedoen, maar hun resultaten belanden in een apart vakje.”

Er is meer waar De Hond rekening mee moet houden, voordat hij zijn conclusies trekt: groepen die bij peilingen ondervertegenwoordigd zijn. Zo zijn bijvoorbeeld SGP’ers en de grote Turkse en Marokkaanse gemeenschappen moeilijk tot peilen te bewegen. „De SGP heeft altijd drie zetels, maar op basis van de peiling minder. Dat kan dus niet. Hetzelfde geldt voor DENK, die partij heeft een specifieke Turkse aanhang die amper in mijn panel voorkomt. Ik kan dan niet zeggen: nul zetels. Daar moet ik op anticiperen.”

Waarom peilingen?

Waarom zijn die peilingen er eigenlijk en móeten ze er wel zijn? De Hond legt uit: „Tussen de verkiezingen in gebeurt er van alles in de politiek, uit pretentie dat dat volksvertegenwoordiging is. De politiek zegt: we doen dat, omdat wij zijn gekozen en dit dus de mening van de Nederlander is. Met een peiling kan ik laten zien of dat wel klopt. Ik vind dat dat hoort in een democratisch stelsel. Bij beleid mogen politici tussentijds best rekening houden met wat die kiezers vinden. In onze democratie vindt men gekozen worden te veel een ongelimiteerd mandaat om alles maar te kunnen doen.”

Nee, een fan van ons democratische stelsel, dat sinds 1848 nauwelijks veranderde, kun je De Hond niet noemen. Integendeel. „Het past helemaal niet meer bij de wereld van nu. Vroeger had je veel meer de boven-ons-geplaatsten die echt leiders waren voor hun achterban. De aanhang voer uit respect blind op hun leiders en zo werkte het parlementaire stelsel goed. Door opleidingen en informatie ziet de wereld er anders uit, terwijl de structuur van onze democratie is geënt op een wereld die er helemaal niet meer is. Zo van: wij zitten hier in Den Haag met jullie mandaat en doen wat volgens ons goed voor je is. Echter, de samenleving zit daar niet meer op te wachten, die samenleving wil betrokken zijn. Maar wat gebeurt er: we stemmen op 15 maart en ’s avonds om 21.00 uur geven we ons voor vier jaar over. De politiek zou in deze tijd bij belangrijke besluiten draagvlak moeten creëren. De burger hoort veel meer zeggenschap te hebben.”

Revolutie nodig

De Hond geeft gelijk ook toe dat hij dat wel kan willen, maar dat ons systeem zich niet zomaar opheft. „Daar is een revolutie voor nodig.” De barricaden op met vlaggen en wapens? „Nee hoor, als Pim Fortuyn in 2002 aan de macht was gekomen met 45 zetels, dan was dat ook een revolutie geweest. Maar goed, dat komt eraan. Ons Westerse parlementaire stelsel gaat in slow motion onderuit. Uit chaos ontstaat een nieuwe situatie.”

Hoe zeer De Hond ook met de zetels bezig is, het rode stempotlood laat hij 15 maart voor wat het is. Dat hij vier jaar geleden stemde en Mark Rutte en Diederik Samsom hoorde zeggen dat de kiezers hen tot elkaar veroordeeld hadden, dat wil hij niet meer. „Raar, want de kiezers wilden VVD en PvdA natuurlijk helemaal niet samen.” Heel even twijfelt De Hond: „Goed, voor 99 procent ga ik niet stemmen. Ik wil niet achteraf horen wat ik bedoeld zou hebben.”

50PLUS terug naar 6. CDA, PvdA, FvD en VNL +1. 73% geeft meer dan 1 partij kans op stem (zie tabel). https://t.co/oE7ieBD06X pic.twitter.com/QhpBGq04px

— Maurice de Hond (@mauricedehond) February 26, 2017

Het gaat de peiler der peilers dus niet om onpartijdigheid. Dat hanteert hij zondags wel op het voetbalveld. De Hond, die tussen 1979 en 1981 34 wedstrijden in het betaalde voetbal floot, leidt met veel plezier de amateurs. Hij krijgt pretoogjes als hij erover vertelt. „Zondag fluit ik lekker dicht bij huis, De Meer. Daar is Louis van Gaal als voetballertje begonnen.”

Meer dan peilen

Maurice de Hond is bepaald niet alleen met de zetels van de Tweede Kamer bezig. Hij houdt lezingen over ‘maatschappij, technologie en toekomst’ en trekt de hele wereld over om te vertellen over zijn ideeën rond onderwijsvernieuwing. In Nederland en het buitenland is De Hond met het uitrollen van schoolmodellen al jaren bezig. Met zijn bedrijf sCoolSuite richt hij zich op onderwijs in een wereld die steeds digitaler wordt. Sinds 2013 heeft hij met collega’s ruim twintig Steve JobsScholen in ons land opgezet. Daar werken leerlingen individueel en niet op leeftijd. Spelenderwijs, eigen tempo en voorbereiding op de digitale wereld zijn op deze scholen kernbegrippen. Maurice de Hond kreeg zelf les op Joodse scholen in Amsterdam. Als je hem vraagt wat hij van het onderwijs vindt, dan hoeft hij niet na te denken: „Op scholen wereldwijd worden kinderen voorbereid op het verleden.”