Noelia Romero Cabrera Nieuws 13 feb 2017, 14:01

Leestijd: 8 minuten

Geen energierekening meer op je mat?

Spaarlampen ophangen, tochtstrips onder de deuren bevestigen en de kachel lager zetten: het zijn allemaal eenvoudige acties om je energierekening te verlagen en daarbij tegelijkertijd je impact op het milieu te verkleinen. Het kan allemaal nog veel groter.

Huis uit 1925

Het is nu zelfs mogelijk om je huis volledig zelfvoorzienend te maken, zodat je helemaal geen energierekening meer hoeft te betalen. Saskia en Stefan verbouwden hun huis in Zaandam uit 1925 zodanig dat zij nu veel minder kosten hebben. Toen ze het kochten, een kleine twee jaar geleden, moest er zoveel aan gebeuren dat ze besloten tegelijkertijd ook allerlei duurzame en energiebesparende maatregelen te nemen tijdens de verbouwing. „We wilden specifiek een ouder huis, waar de oude details nog in zaten. Alleen was het dus wel hoognodig dat we de boel isoleerden. Vanwege het verbruik, maar ook met de gedachte dat het later anders onverkoopbaar zou zijn”, legt Stefan uit.

Twijfel

Saskia heeft nog wel even getwijfeld over de koop en de daarmee gepaard gaande verbouwing. „Er zat echt niks in. Achter in de keuken zat nog een oude douche, boven hadden we een klein wc’tje en een keuken met zo’n gordijntje onder de gootsteen. Het plafond was betimmerd met gipsplaten, de ramen waren enkel glas, de muren hadden alleen een likje verf gehad jaren geleden. Alles was oud, vies en uit het jaar nul. Het was ook nog wel spannend wat eronder vandaan kwam: alles was afgetimmerd. Het was dat het in prijs zoveel scheelde, anders had ik het nooit gedaan. Ik wilde ook wel zien hoe het uiteindelijk kon worden.”

Maatregelen

Nu zijn alle wanden, vloeren en het dak geïsoleerd. Er is dubbel glas geplaatst in alle kozijnen, een nieuwe cv-ketel is geïnstalleerd en het leidingwerk is geïsoleerd. Bovendien heeft de douche een warmteterugwinning-systeem en is er op elke verdieping vloerverwarming. De lampen worden op termijn nog vervangen door led-lampen, die energiezuiniger zijn dan spaarlampen. Tijdens de verbouwing hebben Saskia en Stefan ook zoveel mogelijk gebruikgemaakt van de oude materialen uit het huis. Alleen het tochtportaal is niet verwarmd of geïsoleerd: dan zou je de granieten vloer en originele wandtegeltjes niet meer zien.

Tips van Stefan en Saskia

• Zoek van tevoren alles goed uit, vraag advies aan zoveel mogelijk partijen en bepaal dan voor jezelf wat je wil;
• Verdiep je in de financiële aspecten van je plannen: kijk of er subsidie mogelijk is, vraag die op tijd aan en bekijk behalve de energiebesparing per jaar ook de waardestijging van je huis. Denk vooral ook aan de andere opbrengsten dan die voor je portemonnee: je helpt ook het milieu een handje;
• Als je je huis gaat aanpassen of je laat een nieuw huis bouwen: kijk eerst naar de aansluitingen, waar je de cv-ketel, de elektra en de leidingen wil hebben, nog vóór je gaat kijken naar de indeling van het huis in ruimtes, kamers en meubels;
• Blijf bij je plan, laat je niet sturen door praatjes van verkopers: er is altijd een manier om je plan uit te voeren;
• Hergebruik oud materiaal waar mogelijk, kies niet altijd voor nieuw;
• Ook kleine stappen zijn prima te nemen: het hoeft niet altijd groots en enorm, kleine besparingen helpen ook;
• Blijf er de lol van inzien!

Nul-op-de-meter

Op de vraag of ze nog andere energiemaatregelen willen nemen, antwoorden ze volmondig ja. Ze overwegen CO2-gestuurde ventilatiesystemen, zodat niet nodeloos warmte naar buiten wordt afgevoerd en de twee hebben de optie opengelaten om het toilet in huis te laten doorspoelen met regenwater. Het huis compleet zelfvoorzienend maken is nog een stap te ver voor hen, zeker omdat dat in een ouder huis lastiger is.

In nieuwere huizen is het gemakkelijker. De ontwikkelingen gaan momenteel zo snel dat meerdere nieuwbouwwijken in Nederland gebouwd worden met nul-op-de-meter-woningen. Daarbij wordt onder andere gebruikgemaakt van zonnepanelen, een zonneboiler, warmtepomp, biomassaketel of een pelletkachel. Daarmee zorg je ervoor dat je eigen huis zoveel energie opwekt dat je geen energie hoeft af te nemen van het net. Je kunt dit ook nog verder doorvoeren met het opvangen van regenwater, het verbouwen van je eigen groenten en fruit in de tuin, je dak groen maken, zelf kippen en bijen houden en nog veel meer.

Zonnepanelen

Tot nu toe blijken zonnepanelen het populairst te zijn onder mensen die energie willen besparen. Deze worden extra voordelig gemaakt door de zogenoemde salderingsregeling: extra energie die je opwekt met jouw zonnepanelen kun je terugleveren aan het energienetwerk, waardoor je zelfs geld terugkrijgt in plaats van moet betalen. Hoelang deze salderingsregeling overigens nog geldig is, blijft de vraag: minister Kamp heeft daarover nog geen beslissing genomen.

Manon van Essen van Vereniging Eigen Huis: „Zonnepanelen zijn heel populair, de markt groeit. Het is een beetje de darling van de energietransitie. Met de salderingsregeling staat je terugverdientijd als particuliere gebruiker nu op vijf tot zeven jaar. Als dit na 2020 ophoudt, wat komt er dan voor in de plaats? Mensen gaan nu rekenen en afwachten: als je niet zeker weet wanneer je iets terugverdient, durf je die uitgave ook minder snel te doen. Dat is slecht. Als er nou één ding is dat aanslaat, is dit het. Er moet snel een goede regeling komen voor na 2020.”

Subsidieregeling

Zonnepanelen zijn voor Saskia en Stefan ook nog een idee, maar dan wel op een ander dak, want dat van hen zou waarschijnlijk niet genoeg opleveren. Voor nu vonden ze alle aanpassingen wel even genoeg. Stefan heeft er via zijn werk bij de Monumentenwacht al wat meer kijk op, maar pedagoge Saskia heeft naar eigen zeggen nog nooit een gipsplaat vastgehad als ze met het project beginnen. Vooraf hebben ze ook de financiële situatie onder de loep genomen en gekeken naar bijvoorbeeld subsidies of andere financieringsmaatregelen. De overheid wil duurzaamheid stimuleren en heeft daarom diverse subsidieregelingen beschikbaar. Voor aanpassingen in huis kun je bijvoorbeeld een beroep doen op de subsidie ‘energiebesparing eigen huis’. De subsidie loopt tot en met 31 december 2018, er is 60 miljoen euro beschikbaar voor zowel woningeigenaren als verenigingen van eigenaars. Je kunt maximaal 20.000 euro krijgen. Met de investeringssubsidie ‘duurzame energie’ kun je ondersteuning krijgen bij de aanschaf van bijvoorbeeld zonneboilers, warmtepompen, biomassaketels en pelletkachels. Deze subsidie geldt nog tot eind dit jaar. Wees wel op tijd met aanvragen: hoe later in het jaar, hoe minder geld er in het potje zit. Vorig jaar is er voor zo’n 46,1 miljoen euro aan subsidie aangevraagd. Van Essen: „Het is ook een duur grapje en het is niet iets wat je makkelijk kan financieren. Je hebt of veel eigen geld nodig, of veel overwaarde. Het zijn regelingen die veel vragen van mensen. Mensen in huizen met nog nauwelijks energiebesparende maatregelen, daar moet je het zo makkelijk en zo laagdrempelig mogelijk voor maken. Mensen kunnen het doen in heel veel wat kleinere stapjes, en daarna verder doorgaan. Er is zoveel te winnen, nog veel meer.”

Goed uitzoeken

Saskia en Stefan wilden het niet in kleine stapjes doen: zij gingen er meteen vol voor. Stefan: „Als je dit wil, moet je alles goed zelf uitzoeken en bepalen wat je wil. Mensen zijn traditioneel, verkopers of leveranciers willen je snel een bepaalde kant op hebben. Iedereen heeft een ander verhaal, een ander advies. Bedrijven hebben vaak maar één manier of anders maar één variant voor een duurzame manier, terwijl er misschien wel tien verschillende manieren zijn om iets te doen.” Saskia lacht: „Het is dat wij zo koppig waren om door te zoeken en dat we wel houden van een uitdaging dat het toch is gelukt zoals we wilden.”

Ze vertelt over het plafond in de slaapkamer, dat bij de koop nog dichtgetimmerd was met gipsplaten en nu de oude, oorspronkelijke balken onder het geïsoleerde dak toont. „Mensen begrepen dat niet, vonden het lelijk, wilden dat we de balken wit schilderden, wegstopten. Wij wilden de sfeer en het karakter van het huis juist niet verliezen”, vertelt Saskia.

Hetzelfde gold voor het plafond in de woonkamer dat in vier verschillende kleuren is geverfd. „Schilders vroegen ons wel drie keer of we het echt wel in die kleuren wilden. Uiteindelijk hebben we een schilder gevonden die laaiend enthousiast was. Hij heeft ook nog heel trots foto’s gemaakt van het eindresultaat.”

Stefan benadrukt: „Je moet mensen hebben die enthousiast zijn en die het concept van zo’n duurzame verbouwing begrijpen en leuk vinden. Je hoeft niet altijd alles nieuw te doen.” Ook hun keuze voor vlas als isolatiemateriaal in plaats van glaswol of PUR – vlas is wel biologisch afbreekbaar – riep wat twijfels op, maar ook hierbij weigerden Saskia en Stefan concessies te doen aan hun ideeën voor duurzaamheid.

Tevreden

En met succes: hun huis is volledig naar hun wens verbouwd en energiezuinig gemaakt, het grootste deel met eigen handen. Saskia zou het zeker aanraden aan anderen. Hoewel, misschien dan niet zo grootschalig. „Bij ons moest natuurlijk sowieso alles gedaan worden. Alles was een investering in het huis. Als je dan toch bezig bent, kun je het net zo goed duurzaam doen. Ik snap wel dat mensen met een bestaand huis dat niet doen. Als ik terugkijk, wist ik toen niet waar we aan begonnen. Ik had de interesse wel, maar het inzicht totaal niet. Het was een proces van afzien, maar ik ben nu heel blij met het resultaat. Het is mooi om te zien dat je je eigen ideeën werkelijkheid ziet worden.”