Jessica Heijmans Nieuws 26 jan 2017, 13:01

Leestijd: 3 minuten

Vijf vragen over waterboarden

De Amerikaanse president Trump heeft in korte tijd een aantal omstreden besluiten doorgevoerd. In een interview met de Amerikaanse zender ABC opende hij de deur voor een nieuwe maatregel: het verbod op waterboarden opheffen.

Met de herintroductie van deze marteltechniek wil Trump zorgen voor een gelijk speelveld met IS. „We moeten vuur met vuur bestrijden", zei Trump. „Zij schieten en onthoofden christenen die in het Midden-Oosten wonen." Maar wat houdt waterboarden eigenlijk in? En is er kans dat deze controversiële techniek weer wordt ingezet door de CIA?

Wat is waterboarden?

Waterboarden is een omstreden marteltechniek om informatie van gevangenen los te krijgen. In het algemeen wordt de verdachte in een liggende positie vastgemaakt en krijgt hij of zij een doek over het gezicht. Vervolgens gooien de ondervragers water over het hoofd heen. Doordat de longen zich met water vullen en ademen lastig is, verdrinkt de gevangene als het ware.

Wanneer werd deze techniek gebruikt?

Waterboarden wordt al honderden jaren gebruikt als marteltechniek, de oudste rapportages gaan terug naar de Spaanse inquisitie. Het is sindsdien ingezet in vele historische conflicten. In de Tweede Wereldoorlog gebruikten zowel de Japanners als Amerikanen de techniek op krijgsgevangenen. Ook in de Vietnamoorlog werden gevangen Noord-Koreanen onderworpen aan waterboarden door Amerikaanse soldaten. Na de aanslag op 9/11 werd deze vorm van marteling gebruikt om informatie los te krijgen over de terroristen. Het vermeende brein achter de aanslagen, Khalid Sheikh Mohammed, heeft naar verluidt zelfs 183 keer waterboarding ondergaan.

Pas op, de onderstaande beelden kunnen als schokkend worden ervaren.

Is het legaal?

Nee, deze marteltechniek is op dit moment bij wet verboden. In 2009 deed Obama de controversiële martelmethode per direct in de ban, nadat de regering van George W. Bush had bepaald dat waterboarden geen vorm van marteling zou zijn. Ook andere CIA-verhoortechnieken, zoals het ontnemen van slaap, pijnlijke posities moeten aannemen, slaan en naaktheid, en geheime gevangenissen (zogenaamde ‘black sites’) werden verboden. Bovendien worden er nog steeds emotionele discussies gevoerd over de vraag of deze ‘enhanced interrogation techniques’ überhaupt werken.

Wat is Trump’s visie op waterboarden?

Trump heeft al voordat hij president werd diverse malen aangegeven dat hij niets op deze marteltechniek tegen heeft. Sterker nog, hij noemde waterboarden in 2016 nog een minimale vorm van martelen. „Sommige mensen zeggen zelfs dat het niet echt martelen is." Zijn woorden lieten niets aan de verbeelding over: „Ik zou waterboarden terugbrengen, en veel ergere dingen."

Ook in het interview met ABC was hij duidelijk, waterboarden is minder erg dan het afhakken van hoofden in het midden-oosten. „Ik wil alles doen binnen de grenzen wat je legaal mag doen. Maar heb ik het gevoel dat het werkt? Absoluut!”

Hoe denkt zijn kabinet over deze kwestie?

In het interview gaf Trump aan dat hij gaat overleggen met CIA-directeur Mike Pompeo en James Mattis, de minister van Defensie, en hun beslissing zal respecteren. Hoewel Pompeo onlangs nog reageerde met ‘absoluut niet’ op de vraag of hij de omstreden verhoortechnieken weer zou invoeren als de president dat vroeg, vertelde hij deze week aan het congres dat hij het wel in overweging zou nemen voor de veiligheid van het land. Minister Mattis keurde de methode in november af. In een gesprek met Trump vertelde hij de techniek niet bruikbaar te vinden. „Met een pakje sigaretten en wat biertjes doe ik het beter dan met martelmethoden", aldus de oud-generaal.