Ebru Umar Nieuws 5 dec 2016, 14:03

Leestijd: 5 minuten

GeenPeil wil dankzij Mark Rutte democratie redden

„Beroepspolitici, achterkamertjes, hoorzittingen, commissies, interruptiemicrofoons: het gaat niet gebeuren.” Dat zegt Jan Dijkgraaf, lijsttrekker van de nieuwe politieke partij GeenPeil. Hij mag dan wel lijsttrekker zijn, Dijkgraaf wordt geen politicus. „Ik word volksvertegenwoordiger, en iedereen die bij ons op de lijst komt, moet bereid zijn om óók volksvertegenwoordiger te worden.”

https://www.youtube.com/watch?v=hHmdMLyUnTU

Democratie bij de mensen

Jaja, iedereen die een nieuwe politieke partij begint zegt dat hij het anders gaat doen. Maar Bart Nijman, initiatiefnemer van het GeenPeil Oekraïne referendum en nu de drijvende kracht achter de politieke partij, is dat ook ten stelligste van plan. „GeenPeil brengt de democratie terug naar de kiezer, wij geven kiezers hun stem terug. Dat betekent dat wij álles wat we doen, voorleggen aan de kiezer. Het betekent ook dat we alleen meedoen aan stemmingen in de Tweede Kamer – elk besluit dat in de Tweede Kamer genomen wordt, wordt op de website van GeenPeil voorgelegd aan de leden. Onze volksvertegenwoordigers voeren letterlijk het besluit van de leden uit.”

De partij is maandagmiddag officieel gelanceerd. Via de website kan iedereen voor 12 euro lid worden van GeenPeil. En lid worden, dat betekent ook meedoen. Vanaf het moment dat GeenPeil verkozen is in de Tweede Kamer, kunnen leden via de site inloggen en alle wetsvoorstellen zien die ter stemming komen. „Ze kunnen ook aangeven welke onderwerpen hun interesse hebben, of welke regio’s. Tot de ochtend van de stemming kunnen ze hun mening geven. Vervolgens stemmen de GeenPeil Kamerleden precies wat de leden willen dat we stemmen. Het is simpel: we brengen de democratie weer terug bij de mensen, waar het hoort. En zodra andere politieke partijen dat ook doen, kunnen wij onszelf opheffen.”

Geen politiek bedrijven

Fans van GeenPeil reageerden zaterdag niet unaniem opgetogen over de politieke plannen. „Dat klopt. Meteen nadat het naar buiten werd gebracht, zag je dat mensen reageerden van ‘niet nog een partij erbij’ of ‘versplintering op rechts’. Nadat we zelf met een persbericht zijn gekomen, sloeg de negatieve houding om. En de mensen die me mailden, heb ik allemaal teruggemaild en uitgelegd wat we gaan doen: we gaan onze kiezers vertegenwoordigen, en dat is precies wat alle andere Kamerleden ook zouden moeten doen. Zodra zij onze principes en onze werkwijze overnemen, zijn wij overbodig.”

Is het geen kiezersbedrog om alleen maar mee te doen met stemmingen? Om de commissies en interrupties over te slaan? Nijman en Dijkgraaf zijn resoluut: „Nee. Onze Kamerleden gaan Kamervragen stellen, daar heb je geen medeondertekenaars voor nodig. We willen geen politiek bedrijven met anderen, we willen onze leden vertegenwoordigen. En dat houdt in dat we stemmen op de momenten dat het moet – dinsdag, woensdag en donderdag – en dat we stemmen zoals onze leden hebben aangegeven. Onze persoonlijke meningen hebben we wel, maar doen er niet toe.”

Ebru vraagt door

En Jan Dijkgraaf is een prima lijsttrekker, omdat hij geen ego heeft en geen mening maar wél precies aanvoelt wat de kiezer wil?

Dijkgraaf: „Ik kom op voetbaltribunes, heb kinderen in een bepaalde leeftijd, mijn vrouw werkt als human resource manager, ik zit regelmatig in de trein: ik ben de ultieme thermometer in de gewone man. En voor dit ideaal kan ik me wegcijferen.”

Bart Nijman: „Toen ik bedacht had dat we een partij gingen oprichten, was er maar één aan wie ik dacht: Jan. Tijdens het Oekraïne-referendum zei hij al dat we het moesten doen, maar ik wilde dit helemaal niet.”

Dijkgraaf, en niet Jan Roos. Best een naaistreek.

„Jan Roos ging weg bij GeenStijl voordat we dit partijplan ontwikkeld hebben. Hij werd lijsttrekker van een traditionele partij, wij willen het helemaal anders doen. We willen allemaal verandering, maar over de invulling verschillen we van inzicht. Dus hem terugvragen was geen optie.”

Zo mensen. De avond voor de dag erna. Morgen worden alle plannen duidelijk. Wij hebben d'r zin an. pic.twitter.com/R24zfjQ4jw

— Van Rossem (@SubStukkie) December 4, 2016

Je bent nu columnist af, Jan. Eindelijk cashen!

„Nou, ik ben per direct gestopt bij Metro en een aantal andere opdrachtgevers en dat betekent dat ik tot de verkiezingen wat minder inkomsten heb. Die krijg ik nooit meer terug. En ik ga er op achteruit, ik kan er niets anders van maken. Daar staat tegenover dat ik me voor acht jaar committeer aan GeenPeil.”

Wie zijn de kandidaten voor GeenPeil?

Dijkgraaf: „Het enige niet democratische aan GeenPeil is dat je alleen maar GeenPeil-kandidaat kunt worden als Bart Nijman zijn hand voor je in het vuur steekt. Aan ego’s die denken via GeenPeil een Kamerzetel te kunnen bemachtigen en zich daarna afsplitsen hebben we niets.”

Nijman: „We zijn geen geitenpaadje naar de Tweede Kamer, nee. Alle zittende partijen laten hun kandidaten momenteel tekenen dat ze hun zetel moeten inleveren bij vertrek uit de fractie, maar dat is juridisch onhoudbaar. Dat gaan we voorkomen. Dus als ik je niet vertrouw, kom je niet op de kandidatenlijst.”

Waar ligt de uitdaging voor Kamerleden als ze alleen maar mogen stemmen?

Nijman: „We gaan ook Kamervragen indienen, dat kan zonder overleg met andere partijen, je hebt geen medeondertekenaars nodig. Op die manier geef je mensen die zich committeren om te stemmen volgens de keuze van de leden, een manier om zelf proactief te zijn. Ik zoek mensen die ervaring hebben met het openbreken van het openbaar bestuur, die wob-specialist zijn, die weten waar de pijn zit, hoe het systeem werkt en hoe het opengebroken kan worden. Zo maken ze zich nuttig om het systeem open te breken en de democratie terug bij de kiezer te brengen.”

Deze ‘internetachtige constructie’…

Nijman: „Is volledig uit de hand gelopen. Als Mark Rutte op 7 april gezegd had ‘bedankt voor het referendum, maar we gaan niets met de uitslag doen’, had GeenPeil zich nu misschien niet gedwongen gevoeld deze stap te zetten. Je kunt zeggen dat we dankzij Mark Rutte toch nog de democratie redden.”

Dijkgraaf: „Alles wat ik veracht in politiek komt samen in Mark Rutte, maar meer nog in Alexander Pechtold. Pechtold is een van mijn motieven om dit te gaan doen. Daarnaast is het mijn doel om groter te worden dan de PvdA, al klinkt dat op dit moment niet erg ambitieus.”