Redactie Metro Nieuws 22 dec 2016, 21:15

Leestijd: 6 minuten

Wat we weten over de aanslag in Berlijn

De Duitse politie zegt niet in het duister te tasten in de zoektocht naar de dader van de aanslag op de kerstmarkt in Berlijn. De politie zou zo’n vijfhonderd aanwijzingen en sporen hebben die mogelijk naar de dader kunnen leiden.

Het gaat daarbij voornamelijk om DNA-sporen die in de vrachtwagen zijn gevonden en verklaringen van ooggetuigen. Volgens de Duitse minister van Binnenlandse Zaken Thomas de Maizière ‘zal niemand rusten voordat de daders gepakt zijn’.

De autoriteiten in Berlijn speuren ook in ziekenhuizen in Berlijn en in de omliggende deelstaat Brandenburg naar de dader. Ze gaan ervan uit dat hij gewond is geraakt.

Islamitische Staat

Terreurgroep Islamitische Staat heeft de verantwoordelijkheid voor de aanslag van maandag in Berlijn opgeëist. In een verklaring die werd verspreid door het met IS verbonden persbureau Aamaq wordt gezegd dat de aanslag werd uitgevoerd door een soldaat van het kalifaat, die gevolg gaf aan de oproep om burgers uit landen die deel uitmaken van de door de Verenigde Staten geleide coalitie tegen IS, aan te vallen. Het is nog niet duidelijk of de dader ook werkelijk in opdracht van IS handelde.

Verdachte man

De verdachte man die was aangehouden voor de aanslag in Berlijn, is vrijgelaten, omdat er niet genoeg bewijs is. Dat meldde de Duitse justitie.

De verdachte werd kort na de aanslag in de omgeving van de kerstmarkt aangehouden. Dinsdag liet zowel de politie als justitie weten te twijfelen of de man wel achter het stuur van de vrachtwagen zat toen deze de drukbezochte markt op werd gereden.

Daarom is de Duitse politie nu onder hoogspanning op zoek naar de dader van de aanslag. De speurders hebben naar eigen zeggen zo’n vijfhonderd aanwijzingen en sporen die naar de dader of daders zouden kunnen leiden.

Aanslag

Bij de aanslag in Berlijn vielen maandagavond twaalf doden toen een man in een vrachtwagen inreed op een kerstmarkt. Van die twaalf zijn zeven lichamen geïdentificeerd. Het gaat om zes personen met Duitse nationaliteit en de Poolse chauffeur. Nog eens 49 mensen kwamen in het ziekenhuis terecht, veertien van hen zijn zeer zwaargewond. Dinsdag konden 24 gewonden het ziekenhuis verlaten. Bondskanselier Angela Merkel zei tijdens een persconferentie ‘geschokt’ te zijn door de aanslagen.

„Mijn hart gaat uit naar de doden en gewonden, hun familieleden en vrienden. Een heel land is in diepe rouw met hen verenigd”, aldus Merkel. „De terreurdaad zal worden opgehelderd en bestraft, zo hard als onze wet verlangt."

Een man reed maandagavond met een vrachtwagen in op een kerstmarkt bij de Gedächtniskirche. Onderzoekers gaan ervan uit dat de chauffeur de vrachtwagen met opzet naar de kerstmarkt is gereden en vervolgens is ingereden op de mensenmassa.

Waar de Duitse autoriteiten eerder voorzichtig waren te spreken van een ‘aanslag’ sprak de minister van Binnenlandse Zaken van de Duitse deelstaat Noord-Rijnland-Westfalen, Ralf Jäger (SPD), dat wel uit. Hij stelde daarvoor voldoende aanwijzingen te hebben. „Met alles wat we nu weten, gaan we ervan uit dat het om een terroristische aanslag gaat.”

Bondskanselier Angela Merkel verscheen dinsdagmiddag op de persconferentie gekleed in het zwart, als teken van rouw, en zei specifiek dat het ‘weerzinwekkend’ zou zijn als mocht blijken dat de aanslag is gepleegd door een vluchteling.

Dader loopt nog vrij rond

Bronnen bij de Duitse veiligheidsdiensten dachten dat de aanslagpleger over de Balkan naar Duitsland reisde. Deze man verbleef daarna in een opvangcentrum voor vluchtelingen in de Duitse hoofdstad. Diverse Duitse media hadden het over de 23-jarige Pakistaan Naved B. Dinsdagmiddag komt echter naar buiten dat twijfels bestaan of deze man iets met de aanslag te maken heeft. Mogelijk loopt de dader nog vrij rond.

De verdachte ontkende eerder al dat hij niets met de aanslag te maken heeft. Bronnen binnen het veiligheidsapparaat lieten dinsdag aan persbureau DPA weten dat de 23-jarige man alle beschuldigingen van de hand wees.

Opnieuw verdachte vrijgelaten

De politie heeft woensdagochtend opnieuw een verdachte gearresteerd. Het leverde echter geen doorbraak op en de man werd vervolgens weer vrijgelaten, zo meldt de omroep RBB. Wel worden er vorderingen gemaakt in het onderzoek, zo melden de rechercheurs. Alles bij elkaar zouden er nu zo’n vijfhonderd aanwijzingen en sporen zijn, waarmee de dader achterhaald kan worden.

De truck die is gebruikt voor de aanslag, werd dinsdagmorgen weggesleept.

De vrachtwagen waarmee de aanslag werd gepleegd had een Pools kenteken. De Duitse politie vermoedt dat de vrachtwagen is gestolen op een bouwplaats in Polen. In de cabine werd een dode man aangetroffen. De politie stelt dat het om een Pool ging. De eigenaar van de vrachtwagen, de Pool Ariel Zurawski, leeft echter nog. Hij liet aan de Poolse zender TVN 24 weten dat zijn neef de vrachtwagen bestuurde en dat hij hem al sinds 16:00 uur maandagmiddag niet meer kon bereiken.

De Berlijnse politie concludeerde in ieder geval dat de dode Poolse man in de cabine niet de man was die de vrachtwagen bestuurde ten tijde van de aanslag. De eigenaar van het expeditiebedrijf Ariel Zurawski heeft tegenover de Poolse televisie verklaard dat hij zijn neef had geïdentificeerd van een politiefoto. Hij noemde de foto, die hij aanvankelijk niet wilde bekijken, „ingrijpend”.

Volgens de Duitse krant Bild leefde de Poolse chauffeur nog toen de aanslag plaatsvond. Dat zou zijn gebleken na autopsie op het lichaam van de man. Er zou een gevecht hebben plaatsgevonden in de cabine van de vrachtwagen. Ook zou er sprake zijn van messteken. Eerder werd er door persbureau dpa al bericht dat de Poolse man met een klein-kaliber wapen doodgeschoten was. Maar van het wapen ontbreekt op dit moment nog ieder spoor.

Kerstmarkten door laten gaan

De ministers van Binnenlandse Zaken van de Duitse deelstaten willen andere kerstmarkten gewoon door laten gaan. Duitsland telt ongeveer 2500 kerstmarkten. Wel wordt de aanwezigheid van de politie vergroot en worden er extra veiligheidsmaatregelen genomen. De kerstmarkt in Berlijn gaat donderdag weer open voor het publiek.

In de deelstaat Noord-Rijnland-Westfalen wordt de aanwezigheid en waakzaamheid van de politie vergroot. Dat liet de minister van Binnenlandse Zaken van de deelstaat weten. Agenten zouden nu met kogelvrije vesten en automatische wapens de straat op gaan.

De landelijke minister van Binnenlandse Zaken, Thomas de Maizière (CDU) had eerder bij omroep ARD nog gezegd dat hij het woord aanslag niet durfde te gebruiken, ook al had het er alle schijn van.

Dreigingsniveau Nederland onveranderd

Na de aanslag in Berlijn blijft het dreigingsniveau in Nederland onveranderd. De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) volgt de ontwikkelingen op de voet. De aanslag in Berlijn past in het dreigingsbeeld, liet een zegsman maandagavond weten.

„We hebben eerder bij gemeenten al gevraagd om aandacht voor kerstmarkten en eventuele maatregelen. Bij grote evenementen worden zo nodig inrijbeperkende maatregelen genomen. De aanslag in Berlijn past in het dreigingsbeeld; het dreigingsniveau gaat niet omhoog.”

Het dreigingsniveau in Nederland is ‘substantieel’. Dat betekent dat de kans reëel is dat er een aanslag in Nederland plaatsvindt, maar dat er geen concrete aanwijzingen zijn.

Wel worden bij het Glazen Huis in Breda rondom een deel van de Grote Markt extra hekken geplaatst om te voorkomen dat auto’s te dicht bij het Glazen Huis kunnen komen.

Verschillende reisbureaus, waaronder Neckermann Reizen en Vrij Uit, hebben laten weten dat ongeruste klanten die de komende dagen een reis naar Berlijn hadden geboekt, deze kosteloos kunnen omboeken of annuleren. Een woordvoerster van TUI Nederland, TUI België en Kras liet weten dat voor ongeruste klanten een oplossing wordt gezocht.