‘Geweld tegen vrouwen gaat ook mannen aan’
Renée Römkens is deze maand benoemd tot bijzonder hoogleraar Gender Based Violence aan de Universiteit van Amsterdam (UvA). Ze gaat zich richten op gender en geweld, in het bijzonder op de invloed van internationale mensenrechtenverdragen op beleid en regelgeving in Nederland.
Actuele incidenten laten zien dat geweld gericht tegen vrouwen nog steeds een belangrijk onderwerp van debat is. De Amerikaanse presidentskandidaat Donald Trump deed de uitspraak “Je mag vrouwen best in hun ‘pussy’ grijpen” af als ‘kleedkamerpraat’ en dertien corpsleden van de Groningse studentenvereniging Vindicat verspreidden vorige maand een ‘bangalijst’.
Römkens is sinds 2012 directeur van Atria, kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis. Daarvoor was ze verbonden aan de Universiteit van Tilburg als hoogleraar Interpersoonlijk geweld en werkte ze onder meer aan de New York University en de University of Cape Town.
Schending
Zowel nationaal als internationaal staat gendergerelateerd geweld op de agenda. In maart 2016 trad het Europees Verdrag inzake het voorkomen en bestrijden van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld (de Istanbul Conventie) in Nederland in werking en sinds 1986 wordt dergelijk geweld door de Verenigde Naties (VN) gekwalificeerd als een schending van mensenrechten.
„De Nederlandse wetgeving is goed, maar er valt winst te behalen in de uitvoering ervan”, aldus Römkens. „Protocollen bij onder meer de politie en het Openbaar Ministerie (OM) kunnen én moeten op onderdelen worden aangescherpt en eventueel verplichtend worden uitgevoerd, aangezien er nog steeds situaties zijn waarin mensen tussen wal en schip vallen.” Zo oordeelde de commissie-Eenhoorn in mei dit jaar dat de politie steken had laten vallen bij de moord op de 28-jarige Linda van der Giesen: de vrouw werd op 10 augustus 2015 door haar ex doodgeschoten. Politieambtenaren hadden met ‘grote betrokkenheid gehandeld’, maar de urgentie van de situatie werd verkeerd ingeschat.
Rol van mannen
„Gendergerelateerd geweld is een probleem van mannen én vrouwen”, aldus Römkens. „Het is namelijk ook voor mannen aanstotelijk als er door zulke incidenten wordt uitgemaakt hoe zij worden geacht te praten over vrouwen. Zo ontstaat er een onjuist beeld dat iedere man dezelfde omgangsnormen heeft ten opzichte van de vrouw. Het is daarom zeer belangrijk dat ook mannen zich in het maatschappelijk debat mengen.”
Optimisme
Ondanks de recente voorbeelden van Trump en Vindicat ziet Römkens de toekomst positief. „Ik denk dat er alle reden is om optimistisch te zijn dat verandering is ingezet”, aldus Römkens. „Je hoort steeds meer tegengeluiden, mede dankzij platforms als sociale media. Vanaf een keukentafel kan een omvangrijke publiekscampagne en maatschappelijk bewustzijn worden ontketend.”
So proud of the men using #NotInMyLockerRoom. Your stance contributes to the decline in rape culture and sexual assault, & we all thank you
— Nicole Smith (@colieechristine) October 10, 2016
BREAKING: NY women blockade Trump Tower, calling for rejection of @realDonaldTrump and all @GOP candidates #NotOkay #GOPHandsOffMe pic.twitter.com/jzeZHvDRrD
— Pussy Grabs Back (@GOPHandsOffMe) October 12, 2016
Hey @realDonaldTrump!
I DID #LookAtHer
She's a living, sentient human being.
That alone is reason enough to not say "Look at her"#NotOkay— Douglas Connors – Kindness Is Power (he/him) (@calmecam) October 13, 2016