Erik Jonk Nieuws 4 okt 2016, 06:49

Leestijd: 4 minuten

Joris Linssen: Kampusch opnieuw van vrijheid beroofd

Natascha Kampusch is tien jaar vrij. Joris Linssen ging voor De Wandeling terug naar de plek waar haar bizarre ontvoering begon.

Het zal velen nog helder voor de geest staan: ’18-jarig Oostenrijks meisje ontsnapt na 8,5 jaar uit handen van haar ontvoerder’. Het was Natascha Kampusch, als kind en tiener mishandeld en vastgehouden in een kelder onder het huis van Wolfgang Priklopil. Na een ontvoering van 3096 dagen heeft Kampusch (28) nu tien jaar haar vrijheid terug. De werkelijkheid, zo is te lezen in haar nieuwe boek Tien jaar vrijheid, is heel anders.

Heel cru

Joris Linssen zocht de Oostenrijkse op voor zijn tv-programma De Wandeling (zaterdag om 18.05 uur bij KRO-NCRV op NPO 2). Ze startten de wandel- en interviewtocht op de plek waar Kampusch door de toen 35-jarige technicus een busje ingetrokken werd, de plek waar haar jeugd werd afgenomen. „Natascha overwoog nog over te steken toen ze de man en het busje zag”, zegt Linssen over het fatale moment. „Maar ze besloot dat ze niet kinderachtig moest doen. Heel cru, want ze liep die ochtend ook voor het eerst alleen na een ruzie met haar moeder. Ik vond het heftig daar te zijn.”

Wereldberoemd door maniak

Joris Linssen kon bij Kampusch terecht omdat zij bezig is met het promoten van haar tweede boek (in 2010 verscheen al De diefstal van mijn jeugd). „Natascha is zonder het te willen wereldberoemd geworden. Eerst van haar vrijheid beroofd door een maniak, daarna door de pers en de samenleving. Ik wilde haar graag spreken over de tijd na de ontvoering en ook weten waarom ze telkens weer de publiciteit zoekt.”

Linssen vertrok niet met een schriftje vol vragen naar Wenen, vertelt hij. „Ik luister en dan komen de vragen vanzelf wel. Als je de eerste uren na haar ontsnapping alleen al hoort, wat een foutenfestival. Om de wereldpers bij Natascha weg te houden, werd ze met een vrouwelijke agent in een hotelkamer opgesloten. Die stond achter haar bij het tandenpoetsen en sliep met haar in een tweepersoonsbed. Ben je net ontsnapt…”

Toch was de tv-maker vooral geïnteresseerd in de afgelopen tien jaar, waarin zij van heldin tot een continu gekwetst persoon werd. Linsen: „Alle reacties over Natascha, daar lusten de honden geen brood van. Men vindt haar een hoer en een aandachtsjunk, ongelooflijk. Hier komt de slechtheid in de mens weer boven. Mensen vinden ook dat zij maar een baan moet zoeken, in plaats van geld te verdienen met haar boeken. Wát voor baan moet zij doen, dan? En het schrijven van een boek is blijkbaar geen beroep? De verwijten en beschuldigingen gaan maar door. Ja, Natascha is opnieuw beroofd van haar vrijheid.” Dat Kampusch de mogelijkheid haar naam te veranderen heeft laten liggen, heeft precies daarmee te maken. Linsen: „Haar identiteit was al zo’n tijd afgenomen. Na 8,5 jaar was ze eindelijk weer Natascha Kampusch.”

‘Een vrouw die gekwetst is’

Joris Linssen trof Natascha Kampusch onlangs als een zwaar getraumatiseerde vrouw. „Als je haar voor het eerst ziet, zie je iemand die gekwetst is. Door haar blik, door het knijpen met haar ogen. Je merkt dat ze vreselijke dingen heeft meegemaakt. Ze formuleert helder en kan het overleven in de kelder goed onder woorden brengen. Het belangrijkste daarbij? Dat zij zich in het gruwelijke psychologische spel dat haar ontvoerder speelde telkens afvroeg: wat moet hij meegemaakt hebben, dat hij dit doet? Ze voelde als het ware medelijden en had geduld. Ik ben diep onder de indruk van haar kracht.” Linssen is tevreden over het gesprek: „Ik heb het gevoel dat ze zich goed heeft kunnen uiten. Maar let op: haar écht diepe gevoelens zijn voor Natascha privé. Ze vindt dat het publiek te veel van haar wil weten; vooral of zij seksueel misbruikt is. Natascha zegt daarover: ‘Dat vraag ik toch ook niet aan de bakker?’”

Dader voor de trein

Natascha Kampusch maakte op 23 augustus 2008 optimaal gebruik van een moment van onachtzaamheid van Wolfgang Priklopil. Terwijl zij z’n auto moest stofzuigen, liep de ontvoerder even het huis in toen de telefoon ging. Kampusch was niet vaak buiten, maar zat vooral in een kelder achter dikke stalen deuren waar ze mocht lezen en af en toe een video kijken. Haar grootste angst was dat Priklopil iets overkwam en niemand haar ooit meer zou vinden. Toen Kampusch ontsnapt was, sprong Priklopil diezelfde dag nog onder de trein. Hij ligt onder een andere naam begraven. Kampusch heeft het ‘horrorhuis’ gekregen. Ze houdt het aan omdat zij bang is dat het een soort kermisattractie wordt.