Wouter van Loon Nieuws 24 sep 2016, 13:30

Leestijd: 2 minuten

Knop voor stoplicht is vooral om je rustig te houden

Iedereen kent het: je fietst door de stad, je hebt haast, en uitgerekend dan staat het verkeerslicht op het allerdrukste kruispunt op rood. Je duwt op de knop, maar doen die eigenlijk wel iets? Jazeker, ze houden je vooral rustig.

Dat schrijft de Volkskrant zaterdag. Dat de knoppen eigenlijk geen nut hebben, is een verhaal dat al langer rondgaat. In verschillende Amerikaanse kranten klaagden fietsers en voetgangers al de knoppen „placebo-knoppen” zijn, die eigenlijk niets doen behalve degene die moet wachten kalmeren, en een gevoel van controle moeten geven.

Gevoel van controle

De knoppen staan er inderdaad om fietsers gerust te stellen, stelt verkeersregeltechnicus Eric Greweldinger van de gemeente ‘s-Hertogenbosch in de krant. Op de meeste kruispunten liggen ‘lussen’, detectoren, die de fietsers oppikken. De knop indrukken is dan helemaal niet nodig: het licht wordt vanzelf groen.

Om de ongeduldige fietsers rustig te houden, worden de knoppen neergezet. Ze houden een gevoel van controle, en om dat te vergroten worden signalen ingebouwd die de fietser laten weten dat ze inderdaad zijn gezien: er gaat een lampje branden, of de tekst ‘wacht op groen’ licht op. Het verkeerslicht springt niet sneller op groen, maar de fietser denkt dat misschien wel.

Stoplicht negeren

Voor voetgangers ligt het anders: zij worden niet opgepikt door de lus, en moeten dus op de knop duwen. En ook als fietser kan het slim zijn om voor de zekerheid toch maar op de knop te duwen. De detectoren pikken alleen metalen fietsframes op, dus wie een fiets heeft van bijvoorbeeld carbon – waar veel racefietsen van zijn gemaakt – moet ook op de knop duwen. Soms werkt de lus bovendien niet vlekkeloos, dus dan is de knop een goede backup.

Dat de knop soms wel, maar meestal geen nut heeft, kan een probleem opleveren, stelt hoogleraar verkeerspsychologie Karel Brookhuis in de Volkskrant. „Mensen komen er heel snel achter als ze genept worden, en dan stort het hele systeem snel in elkaar.” Volgens Brookhuis zou het goed kunnen dat fietsers de stoplichten gaan negeren, en zelf bepalen wanneer ze willen oversteken.

Gemeenten proberen dat te ondervangen door tellers in te bouwen, zodat de fietsers – en voetgangers – wat extra houvast hebben.