Rutte: ‘Verdrag goed voor Oekraïne en Nederland’
Metro legt premier Mark Rutte enkele vragen voor over het referendum omtrent het associatieverdrag tussen de Europese Unie en Oekraïne.
Waarom moet de Europese Unie dit verdrag met Oekraïne afsluiten?
Het associatieverdrag zorgt voor stabiliteit aan de randen van Europa omdat het Oekraïne helpt om een volwassen democratie en een functionerende rechtsstaat op te bouwen, en corruptie te bestrijden. In de instabiele wereld van vandaag, met bijvoorbeeld migratiestromen en terrorisme, hebben we ook in Nederland belang bij die stabiliteit. Het verdrag is dus goed voor Oekraïne én goed voor Nederland.
Wat zijn de gevolgen van het verdrag voor Oekraïne?
Oekraïners willen ook vrij en welvarend leven. Zij willen ook een betere democratie. Zij willen ook een moderne samenleving waarin minderheden als de gay community en de Joodse gemeenschap worden beschermd. En zij willen een einde aan corruptie in hun land. Dit verdrag is een stok achter de deur voor de hervormingen die nodig zijn in Oekraïne.
En voor Nederland?
Wij krijgen een stabielere en vrijere buurman. Dat is heel belangrijk in de onzekere wereld om ons heen. Daarnaast profiteren we van de economische kansen. Als er één land is dat daarvan profiteert, dan is het handelsland Nederland. We verdienen zo’n 30 procent van ons geld in het buitenland. Dat levert vervolgens weer banen op in Nederland. In Oekraïne zijn al 250 Nederlandse bedrijven actief, maar er liggen nog veel onbenutte kansen.
Zouden Oekraïners als gevolg van dit verdrag vrij kunnen reizen in Europa? Hoeveel Oekraïners zullen er naar verwachting naar Europa en Nederland komen?
Dat klopt niet: dit verdrag gaat niet over vrij verkeer van personen of Oekraïners die hier komen werken. Over visumvrij reizen wordt apart onderhandeld en daarbij gaat het alleen om toeristen en studenten, niet om werknemers.
Rusland beschouwt het verdrag als een oorlogsverklaring. Dit zet de toch al moeizame (handels)relatie tussen Nederland en Rusland verder op scherp. Zal de groeiende handel met Oekraïne, waar dit verdrag voor bedoeld is, dit compenseren?
Rusland is inderdaad tegen dit verdrag, maar pas op dat je het niet omdraait. Wat Rusland in de Krim en Oost-Oekraïne doet, is in strijd met alle internationale regels en afspraken. Daarom hebben we ook sancties opgelegd. Voor de langere termijn wil Nederland dat Oekraïne een goede relatie opbouwt met zowel Rusland als Europa. Dat past ook bij de geschiedenis van het land.
Volgens Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie, zet een Nederlands ‘nee’ de deur open naar een grote continentale crisis. Heeft hij gelijk?
Het heeft niet zoveel zin om op allerlei uitspraken te reageren. Ik focus me op waar dit verdrag over gaat. Daar hebben we veel meer aan. Kort samengevat behelst het verdrag: een democratisch, vrijer Oekraïne en makkelijkere handel. Zonder dat Oekraïne lid wordt van de EU.
Tegenstanders vinden dat we geen verdrag moeten ondertekenen zolang er onduidelijkheid is over de radarbeelden van de ramp met de MH17. Kunnen we een handtekening zetten zolang we niet weten wie verantwoordelijk was?
Dat heeft er helemaal niets mee te maken. Het Openbaar Ministerie werkt met zijn internationale partners samen aan het strafrechtelijk onderzoek. In alle onafhankelijkheid, zoals dat moet. Wel of geen verdrag verandert daar niets aan.
Bent u bang dat dit referendum een afrekening wordt van het hele kabinetsbeleid en niet over Oekraïne zal gaan?
Ik hoor tegenstanders wel meer dingen zeggen die niets met het associatieverdrag te maken hebben. Ik heb er vertrouwen in dat Nederlanders zich daardoor niet laten afleiden. Dat er extra Nederlands geld naar Oekraïne zou gaan bijvoorbeeld. Niet waar. Of dat dit over toetreding tot de EU zou gaan. Ook niet waar. Ik ben daar ook op tegen. Welvaart, democratie, bestrijding van corruptie voor Oekraïners. Daar gaat het om. En dat levert ons stabiliteit en handel op. Ik vraag de tegenstanders waarom je daar tegen zou kunnen zijn?
Hoe belangrijk is de uitslag van dit referendum voor het kabinet?
Het referendum is er. Daar moet je niet moeilijk over doen. De wet verplicht ons als kabinet om na de uitslag ons standpunt te heroverwegen en bespreken met de Tweede Kamer. Dat gaan we dus ook doen. Maar we doen dat in de juiste volgorde, zoals de wet ons voorschrijft. Nu ben ik dus eerst bezig om het belang van dit verdrag te onderstrepen.
Wat gaat u zelf stemmen en probeert u nog om familie en vrienden te overtuigen hetzelfde te doen?
In de eerste plaats zeg ik tegen iedereen: ga stemmen. Dat democratisch recht heb je in Nederland. Gebruik het ook. Ik stem ‘voor’ en probeer iedereen te overtuigen hetzelfde te doen. Dat lukt het best als ik ook uitleg wat het verdrag allemaal níet is. Het is en wordt geen toetreding tot de EU, het kost Nederland geen extra geld. Het is wél de bescherming van minderheden, de bestrijding van corruptie en de opbouw van de rechtstaat en democratie. Dat is pure winst voor mensen in Oekraïne. Ons levert het een stabielere buur op met wie we handel kunnen drijven. Pure winst voor Nederland. Daarom: kom stemmen, en stem voor.