Bianca Brasser Nieuws 11 feb 2016, 20:41

Leestijd: 3 minuten

Wat is de kans dat jij reddende stamceldonor bent?

Het internet als laatste strohalm om je leven te redden. Voor mensen die een stamceldonor zoeken, is dat de realiteit. De emotionele oproepen zorgen dankzij sociale media de afgelopen twee jaar voor een stroom aan nieuwe donoren.

Tot 2013 meldden zich jaarlijks maximaal 4000 mensen aan als stamceldonor. Terwijl dit jaar de teller van nieuwe stamceldonoren al naar de 20.000 schiet. Mede te danken aan de verhalen van de 20-jarige Oscar en de 4-jarige Bade, die afgelopen maand veelvuldig gedeeld werden. Beiden lijden aan leukemie en zijn dringend op zoek naar een stamceldonor.

Maar hoe groot is nu de kans dat jij als stamceldonor de reddende engel bent? En hoe gaat zo’n donatie? Zeven vragen over stamceldonatie.

1 Hoeveel Nederlanders zijn stamceldonor?

Tot 1 januari 2016: 82.000. Mede door de internetoproepen denkt Matchis, het Nederlands Centrum voor Stamceldonoren, dit jaar nog eens 50.000 nieuwe donoren erbij te krijgen. Maar dat is nog niet veel. Ter vergelijking: in Duitsland staan zes miljoen mensen geregistreerd als stamceldonor. Hier wordt al vijftien jaar intensief geworven. Als een Nederlander stamcellen nodig heeft, komen deze in 96 procent van de gevallen van iemand uit het buitenland. Wereldwijd zijn er 27,6 miljoen stamceldonoren.

2 Hoe geef je stamcellen?

In de meeste gevallen, 70 procent, gaat dat via het bloed. Zo’n vier uur lang word je gekoppeld aan een apparaat dat vanuit je ene arm bloed haalt, de stamcellen hieruit filtert en daarna dit bloed weer teruggeeft via je andere arm. Een andere methode is de stamcellen rechtstreeks uit het beenmerg te halen. Hiervoor moet de donor onder narcose. In beide gevallen ben je een dag in het ziekenhuis.

3 Hoe ziek word je als donor?

Als je stamcellen via je bloed doneert, gebruik je vijf dagen een groeimedicijn, dit kan botpijn en een grieperig gevoel geven. Bij een beenmergdonatie hebben donoren na afloop vaak een paar dagen een spierpijnachtig gevoel in de onderrug.

4 Hoe groot is de kans op een match?

Als je stamceldonor bent, is de kans dat je wordt opgeroepen jaarlijks 1 op 1000.

De kans dat een willekeurige patiënt met een willekeurige donor matcht, is 1 op 50.000. Maar de kans wordt nog kleiner bij een niet-westerse achtergrond. Bij een op de vijf patiënten wordt geen passende match in de wereldwijde database gevonden. Deze verhalen komen vaak in de media met een oproep om meer donoren. Want: hoe meer donoren, hoe groter de kans op een match.

5 Hoe word je stamceldonor?

Als je gezond bent en niet ouder bent dan 50 jaar, kun je je aanmelden als stamceldonor. Dat kan via www.matchis.nl. Je krijgt een pakketje thuisgestuurd met wattenstaafjes die je weer terug moet sturen nadat je zelf wangslijm hebt afgenomen. Hieruit wordt in een laboratorium jouw stamcelinformatie gehaald en dit wordt opgeslagen in het wereldwijde bestand van stamceldonoren.

6 Moet je als donor naar het buitenland als hier een match is?

Nee, de stamcellen worden in Nederland afgenomen en als het nodig is per speciale koerier naar de patiënt ergens in de wereld gestuurd.

7 Wat levert het mij op als donor?

Je kan iemands leven redden. Het is bij wet verboden om voor stamceldonatie te betalen. Wel is er een onkostenvergoeding en is het zo geregeld dat een donor die werkt gewoon doorbetaald krijgt op de donatiedag, de dag ervoor en eventueel tijdens de herstelperiode. Mensen die niet in loondienst zijn, maar wel kunnen aantonen dat zij door de donatie inkomsten mislopen, krijgen een dagvergoeding van maximaal 200 euro.