Ebru Umar Nieuws 7 dec 2015, 07:17

Leestijd: 6 minuten

‘Wie vrede wil, bereidt zich voor op oorlog’

Als de premier zegt dat we in oorlog zijn met IS, is het maar goed dat de minister van Defensie benoemd is tot de machtigste vrouw van Nederland.

Knappe titel.
Door Opzij benoemd hè? Maar ik ben natuurlijk veel te nuchter om me iets van zo’n benoeming aan te trekken. Heel Nederlands: doe maar gewoon, dan doe je gek genoeg. Wat ik wel mooi vind, is dat je parallel aan het old boys network een girls network ziet groeien.

Ondertussen zijn we wel in oorlog en kun je niet rustig naar een voetbalwedstrijd in Hannover. Er werd redelijk belachelijk over gedaan op Twitter.
Ieder z’n ding, ik vond het helemaal niet om te lachen. Op de dag van de wedstrijd werd in Brussel door mijn Franse collega voor het eerst in de geschiedenis een beroep gedaan op artikel 42.7 van het Europees Verdrag. Dit betekent dat Frankrijk een actief beroep doet op collega-lidstaten een bijdrage te leveren aan de strijd tegen ISIS. Vrij uniek, omdat je normaliter binnen de NAVO of in een coalition of the willing opereert. Dit is een strijd die gezamenlijk gevoerd moet worden. En dat een voetbalwedstrijd wordt afgelast in het kader van die dreiging, is zuur.

Was je bang?
Geen seconde. Ik had net het sjaaltje DL-NL -D omgehangen toen ik bij mijn arm gepakt werd en gevraagd werd rustig mee te komen. Zo’n dreiging is ontwrichtend en dat is precies wat je niet wilt. En aangezien het dreigingsniveau in Nederland substantieel is – en daarmee reëel – weet je dat dit ook in Nederland kan gebeuren.

Hoe is het om minister van Defensie in oorlogstijd te zijn?
Dat weet je pas als je terugkijkt. De wereld is veranderd en de realiteit is rauw. De veiligheidssituatie aan de oost- en zuidflank van Europa is verslechterd en heeft bovendien een directe impact op de binnenlandse veiligheid. Dat stelt eisen aan onze eenheden. Want de eisen die worden gesteld aan beschikbaarheid, gereedheid en verplaatsbaarheid zijn allemaal omhoog gegaan vanuit de NAVO, maar ook vanuit het land zelf. We moeten klaar zijn als het moment daar is. Het zou naïef zijn als de diensten die waken over onze veiligheid en vrijheid zich niet voorbereiden op het ergste. Wie vrede wil, bereidt zich voor op oorlog. En Parijs heeft voor veel mensen tastbaar gemaakt dat het heel dichtbij kan zijn en niet alleen in het Midden-Oosten. Dat het kan toeslaan op een moment dat je gewoon aan het leven bent; aan het eten bent of naar een concert of voetbalwedstrijd gaat.

Moet er niet meer respect zijn voor Defensie? ‘Pang pang’ roepen doet niet veel goeds lijkt me.
Dat hele gebeuren met pang pang is natuurlijk schrijnend geweest. Defensie wordt nooit met onvoldoende munitie op missie gestuurd. We hebben meer dan vierhonderd soorten en ze hebben bijvoorbeeld verschillende houdbaarheidsdata. Als je een missie draait, teer je in op je voorraden en kan er sprake zijn van schaarste. Daar zijn we op voorbereid. Het is nooit zo geweest dat we hier een kast open trokken en iemand zei ‘oh de kogels zijn op’. Erg schadelijk voor het imago van Defensie en het doet geen recht aan de werkelijkheid.

Zitten er voldoende vrouwen in het leger of moeten we meer?
Defensie is allang geen mannenbolwerk meer, we hebben 13 procent vrouwen. En nee, vergeleken met andere organisaties is dat niet veel, maar we zijn bezig om accenten te leggen op diversiteit en het binnenhalen van vrouwen. In missiegebieden is de lokale bevolking soms beter bereikbaar via de vrouwen. Zij treden eerder in contact met vrouwen dan met mannelijke militairen. Dat betekent niet dat ze thee drinken met Afghaanse of Irakese vrouwen, maar dat ze door hun vrouw zijn wel over informatie kunnen beschikken waar mannen niet aan komen.

Is het een probleem dat er mensen met een dubbele nationaliteit bij Defensie zitten? Of met een islamitische achtergrond?
Er zijn meer mensen met een dubbele nationaliteit die niet islamitisch zijn. Het is niet zo dat je met een dubbele nationaliteit islamitisch bent.

Is een islamitische achtergrond geen belemmering om bij Defensie te werken?
Wat je nu zegt, en wat de PVV ook zegt, is dat militairen met een islamitische achtergrond per definitie ander gedrag vertonen. En laat ik duidelijk zijn: binnen de krijgsmacht is er geen ruimte voor radicalisering, in welke vorm dan ook. Het kan niet. Punt. Maar ik sta aan het hoofd van een hele grote organisatie. Er werken 55.000 mensen en we hebben vele vestigingen in binnen- en buitenland. Er gaan heel veel dingen goed en soms gaan ze ook fout. We screenen iedereen en als we ook maar iets opvangen over radicalisering, dan geven we daar gevolg aan. Tegelijkertijd zien we dat radicalisering zich in grote stilte kan afspelen, in iemands hoofd en daar kun je niet altijd in kijken. Maar het is absoluut niet zo dat de islamitische militair een risico vormt voor onze veiligheid of organisatie. Sterker nog, op bepaalde gebieden hebben we ze keihard nodig. Ze spreken soms de taal, kennen de cultuur, waarden en normen en zijn van groot belang als militair.

Ja en die mensen in die gebieden denken dat ónze militairen aan hún kant staan vanwege diezelfde taal, cultuur, waarden en normen. Moet je ze niet gewoon uitsluiten?
Ik weet niet hoeveel islamitische militairen bij ons werken, want wij registeren niet naar religie. Een militair kan hooguit aangeven op welke wijze hij bij overlijden begraven wil worden. Maar niet iedereen doet dat. En onthoud: ook onze islamitische militairen zijn bereid om hun leven en vrijheid te geven voor onze veiligheid – en dus ook voor die van de PVV.

Moeten onze militairen hun best doen om onze geradicaliseerde jeugd terug te halen?
Uitreizen vormt niet alleen voor ons een risico maar ook voor de mensen daar. Als we een grote mond hebben over mensen die hierheen komen, dan moeten we ook buitengewoon alert zijn op mensen die daarheen gaan. Want die zitten daar ook niet echt op te wachten. Uitreizigers vormen een risico voor ons land, maar ook voor de regio daar.

Er wordt ook geroepen dat moslims afstand moeten nemen van de islam en de IS. Vind je dat ook?
Islam is niet ISIS.

Goed. Vind je dat Nederlandse moslims moeten zeggen dat ze niet achter die terreurdaden staan?
Of je moslim bent of niet, als je maar afstand neemt van deze totale barbarij.

Zouden moslims niet expliciet moeten zeggen ‘dit is niet mijn islam’?
Dat wordt ook gezegd en in Rotterdam zie je daar mooie voorbeelden van. Eerlijk gezegd vind ik dat iedere Nederlander pal moet staan voor de vrije waarden die wij hier hebben. Een moslim hoeft zich niet te excuseren dat hij een moslim is, maar ik wil wel dat hij opstaat voor de vrije samenleving waar we zolang voor geknokt hebben. ISIS is zó extreem en heftig, de dreiging in Syrië, Irak en elders is zo ongekend groot en tóch blijven ze een bepaalde aantrekkingskracht behouden. Daar moet je echt afstand van willen nemen, of je nou moslim bent of niet.