Rens Oving
Rens Oving Nieuws 20 nov 2015, 
Leestijd: 3 minuten

Islamitische Staat: IS, ISIS, ISIL of Daesh?

Protest tegen ISIS in Duitsland. Foto:EPA

In Nederland wordt, ook door Metro, over het algemeen de afkorting van Islamitische Staat (IS) gebruikt. In het Engels hebben media het meestal over ISIS.

Maar dit lijkt te veranderen. Sinds 2014 hebben de Fransen het al over Daesh. Ook de Amerikaanse president Obama sprak deze week opeens niet meer over ISIS, maar Daesh. De Australiërs doen dit al veel langer.

Protest tegen ISIS in India. Foto:EPA

IS, ISIS en Daesh, het zijn verschillende namen voor dezelfde groep, en daar houdt het nog niet bij op. Waar komen al die namen en afkortingen vandaan en wat betekenen ze?

Eenheid in Jihad en al-Qaida in Irak

De terreurgroep die zichzelf nu Islamitische Staat noemt, begon ooit in Irak en Jordanië als Jamaat al-Tawhid wal-Jihad, vrij vertaald Eenheid in Jihad. In 2004 zweerde de groep trouw aan het al-Qaida van Osama bin Laden en adopteerde de naam, al-Qaida in Irak.

ISI

In 2006 weet de Iraakse Al-Qaidatak gebieden te veroveren in het noorden van Irak. Het is daarom tijd om de naam te veranderen in Islamitische Staat in Irak.

ISIL en ISIS

Met de burgeroorlog in Syrië begint voor ISI een nieuwe periode. De Iraakse extremisten steken de grens over en voegen ‘al-Sham’ toe aan hun naam.

De keuze voor al-Sham is het begin van de verwarring. Het is een oude naam voor het gebied dat nu Syrië is, maar waar ook Libanon en volgens sommigen Jordanië, Israël en de Palestijnse gebieden mee worden aangeduid. Dit hele gebied aan de Middellandse Zee staat in het Nederlands en het Engels bekend als de Levant.

Over het algemeen wordt gekozen voor de afkorting ISIS, wat beter aansluit bij het gebied waar de terreurgroep actief is, maar ook de afkorting ISIL komt veel voor.

IS

Op 29 juni 2014 roept ISIS-leider Abu Bakr al-Baghdadi een kalifaat uit. In een verklaring maakt hij duidelijk dat alle moslims hem moeten volgen als leider. Om de ambitie van een Islamitisch wereldrijk te onderstrepen, wordt de geografische beperking tot Irak en Syrië uit de naam geschrapt. Islamitische Staat blijft over en wordt door de terreurbeweging sindsdien gebruikt om zichzelf mee aan te duiden, bijvoorbeeld in hun propagandamagazine Dabiq.

De reden dat IS zichzelf zo noemt, is voor de meeste media een belangrijke reden om deze naam te gebruiken. Engelstalige media gebruiken relatief vaak nog de afkorting ISIS omdat de groep bij de meeste mensen nu eenmaal zo bekend is geworden. Een andere afkorting zou tot verwarring kunnen leiden.

Daesh

Daesh is een afkorting van het Arabische Al Dawla al-Islamyia fil Iraq wa’al Sham, wat zich laat vertalen als de Islamitische staat (of natie) in Irak en groot-Syrië

In de Arabische wereld wordt de term dan ook gebruikt op dezelfde manier zoals in het Nederlands en Engels IS en ISIS gangbaar zijn geworden.

Met het subtiele verschil dat in het Arabisch ‘Daesh’ klinkt als ‘Daes’, wat zoveel betekent als ‘hij die anderen vertrapt’. In IS-gebied zou het woord daarom verboden zijn en als belediging worden gezien.

Het is een van de redenen dat de Arabische afkorting aan populariteit wint onder politici. De Fransen, Australiërs en inmiddels ook de Amerikanen spreken steeds vaker niet meer over ‘Islamic State’, ISIS of ISIL, maar over Daesh.

„Wat zij niet prettig vinden, spreekt mij alleen daarom al bijzonder aan”, zei de voormalige premier van Australië Tony Abbott begin 2015.

Daar komt nog bij dat ondanks dat het precies hetzelfde betekent de Arabische afkorting Daesh veel minder beladen klinkt voor mensen die geen Arabisch spreken. Zowel het woord ‘staat’ als ‘islamitisch’ zijn niet langer herkenbaar aanwezig.

„Dit is een terroristische groep en geen staat”, zei de Franse minister Laurent Fabius in 2014 daarover. „Ik raad het dan ook af om de term Islamitische Staat te gebruiken, omdat dat de lijnen tussen islam, moslims en islamisten vervaagt. De Arabieren noemen ze Daesh en ik zal ze Daesh keeldoorsnijders noemen.”

In Nederland diende het Kamerlid Kuzu dit jaar een motie in om het gebruik van IS ook in Den Haag te veranderen naar Daesh. Maar dat plan kon toen niet op een meerderheid rekenen.

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.

Het beste van Metro in je inbox 🌐

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en ontvang tot drie keer per week een selectie van onze mooiste verhalen.