Anne-Fleur Pel Nieuws 21 okt 2015, 14:56

Leestijd: 4 minuten

‘Liever een klap voor m’n kanis dan bespuugd worden’

John Nederlof (55) is vijf à zes keer keren bespuugd in zijn 30-jarige carrière als buschauffeur bij de Amsterdamse stadsvervoerder GVB. Spugen wordt door ov-personeel als de meest ernstige vorm van agressie ervaren. Daarom zet GVB de spuugkit in, meldde Metro woensdag. „Vraag het al mijn collega’s maar: je kunt beter een klap voor je kanis krijgen dan bespuugd worden. Je voelt je zo vernederd en vies. Dat is niet te beschrijven.”

De eerste keer dat je bespuugd werd, is 20 jaar geleden. Wat voor impact had dat op je?

„De situatie waarin ik bespuugd werd, weet ik gek genoeg niet meer. Alleen dat ik meerdere keren in mijn gezicht en nek ben geraakt. Maar hoe ik me voelde, herinner ik me als de dag van gisteren. Ik rende meteen naar het personeelshuisje en heb als een maniak twintig keer mijn gezicht gewassen. Ik herkende mezelf niet meer. Voelde me zo vies en smerig. Het is de ultieme belediging. Veel mensen begrijpen niet hoe erg het is. Dat had ik hiervoor zelf ook. Pas als je het zelf hebt meegemaakt, kun je je er een voorstelling van maken.”

Daarna is het je nog een aantal keren gebeurd. Het mag natuurlijk niet: maar went het?

„Nee. Door de jaren heen heb ik geleerd om te gaan met agressie. Maar die vuiligheid van spugen, nooit. Je weet ook niet of ze het bewust doen als ultieme belediging of spontaan uit boosheid of zo. Vernederend.”

De laatste keer was heel recent, op 30 augustus. Wat is er toen gebeurd?

„Ik reed de laatste rit van Molenwijk in Noord naar het Amstelstation. Er zat nog één passagier in de bus die duidelijk dronken was. Ik vroeg of hij uit wilde stappen, omdat ik de bus terug naar de garage zou rijden. Ik zei nog: vergeet niet uit te checken. Hij weigerde. Zonder aanleiding begon hij te schelden en mij te bedreigen. Hij had een pistool in zijn zak en zou me doodschieten, zei hij. Toen ik zag dat hij wilde slaan of spugen, heb ik de paniekknop ingedrukt zodat er een scherm omhoog schiet. Hij was echter sneller en spuugde. Dit keer op mijn arm.”

Hebben ze hem kunnen aanhouden?

„Omdat hij dronken was, doezelde hij een beetje weg. Ik heb me zo stil mogelijk gehouden totdat de politie kwam. Ik had hem zelf wel willen beetpakken, maar wij mogen niet zomaar achter het stuur vandaan komen. Er zijn regels, ook ter bescherming van onszelf. Toch, als je het mij en andere collega’s vraagt, zouden we het liefst iets anders doen als zo’n persoon voor je staat. Maar als hij een stukje van zijn pistool had laten zien, had ik het deurtje tegen hem aangegooid en was ik weggerend, hoor.”

Is hij bestraft?

„Hij heeft 3 maanden celstraf gekregen, waarvan vier weken voorwaardelijk. Volgende week komt hij vrij. Voor mij als leek lijkt dit een zware straf, maar het is niet voor niets.”

Veel ov-medewerkers maken geen melding van spuugincidenten. Begrijp je dat?

„Jazeker. Het geeft een hoop gedoe én een hoop frustratie omdat de pakkans klein is. Veel collega’s die aangifte doen van geweld, horen hier nooit meer iets van. Ze hebben het gevoel het voor niets te hebben gedaan. Door de introductie van de spuugkit, de camera’s met geluidsopname en de ondersteuning, heb ik het gevoel dat het steeds veiliger wordt in de bus. Het wordt wel steeds zwaarder, maar ik ben trots om buschauffeur in Amsterdam te zijn.”

GVB is deze maand begonnen met het veiligstellen van dna van bespuwers van ov-personeel via de spuugkit. Blij mee?

„De spuugkit kan de pakkans vergroten en ook preventief werken zodra mensen erover horen in de media. Wel dacht ik vanmorgen: stel ik word een bloedneus geslagen, dan wacht ik rustig op de ambulance zonder me druk te maken. Maar wat als ik nu word bespuugd? Hoelang moet ik met spuug op mijn gezicht rondlopen om het dna veilig te kunnen stellen? Ik voel me dan zo vies. Zo erg is het. Maar ik begrijp dat ik de spuug ook op een schone tissue mag bewaren. Gelukkig maar.”