Ruben Eg Nieuws 1 mrt 2015, 17:11

Leestijd: 4 minuten

Graf is vaak eindstation voor tegenstanders Poetin

Rusland rouwt om de moord op oppositieleider Boris Nemtsov. De uitdager van president Vladimir Poetin werd vrijdagnacht doodgeschoten op een brug nabij het Kremlin. De grootste politieke tegenstanders van Poetin hebben één ding gemeen: ze overlijden allemaal onder mysterieuze omstandigheden. Een overzicht:

17 april 2003Sergej Joesjenko
Politicus Sergej Joesjenko wordt nabij zijn woning in Moskou vermoord. Hij wordt meerdere keren in zijn borst geschoten als hij uit zijn auto stapt. De 52-jarige Joesjenko had er eerder die dag zijn oppositiepartij Liberaal Rusland ingeschreven voor de naderende parlementsverkiezingen. Oud-militair Joesjenko stond te boek als hervormer en een felle tegenstander van president Poetin. Hij zag niets in de oorlog in Tsjetsjenië. Partijgenoot Vladimir Golovjev werd eerder dit jaar al neergeschoten in een park in Moskou.

Lees ook: Moord op Boris Nemtsov vastgelegd op webcam

3 juli 2003Yuri Shchekochikhin
Politicus en onderzoeksjournalist Yuri Shchekochikhin bezwijkt na zestien dagen aan een mysterieuze ziekte. Officieel was de 52-jarige medewerker van het oppositietijdschrift Novaja Gazeta getroffen door een allergische reactie. Vrienden en familie zeggen dat Shchekochikhin is vergiftigd met het chemische goedje thallium. Hij werd ziek vlak voor hij naar New York zou vertrekken, voor nader onderzoek naar een witwasschandaal waarbij de Russische geheime dienst en het Kremlin bij betrokken zouden zijn.

9 juli 2004Paul Klebnikov
Onderzoeksjournalist Paul Klebnikov wordt in Moskou vanuit een langsrijdende auto neergeschoten. Hij is zwaar getroffen, maar overlijdt omdat een ambulance pas na een uur arriveert. De 41-jarige Russische Amerikaan schreef voor het tijdschrift Forbes artikelen over corruptie in Rusland. In 2000 publiceerde hij een boek over de verbannen oliebaron Boris Berezovski, die hij als spin in een maffiaweb rond het Kremlin afschilderde.

7 oktober 2006Anna Politkovskaja
Opnieuw wordt er een belangrijke onderzoeksjournalist van Novaja Gazeta vermoord. Anna Politkovskaja wordt doodgeschoten in de lobby van haar appartementencomplex in Moskou. Ironisch genoeg viert Poetin diezelfde dag zijn verjaardag. Politkovskaja publiceerde kritische artikelen over hem. Ook berichtte ze over Russische oorlogsmisdaden en mensenrechtenschendingen in de Kaukasusrepubliek Tsjetsjenië. Schutter Roestam Machmoedov, zijn oom, twee broers en een politieagent worden vele jaren later veroordeeld voor de moord. Mensenrechtenorganisaties vinden dat de niet opgespoorde opdrachtgevers vrijuit gaan.

23 december 2006Alexandr Litvinenko
Voormalig KGB-agent Alexandr Litvinenko overlijdt in een ziekenhuis in Londen. De tot Brit genaturaliseerde Rus blijkt via een kop thee het radioactieve polonium-210 binnen te hebben gekregen. Litvinenko (43) wijst op zijn sterfbed Poetin aan als zijn moordenaar. Groot-Brittannië verdenkt de Russische voormalige geheim agent Andrej Loegovoj, die Rusland weigert uit te leveren. Litvinenko was ervan overtuigd dat de Russische president banden heeft met de georganiseerde misdaad. Ook beweerde hij dat de Russische geheime dienst in 1999 een vermeende terreuraanslag in Moskou organiseerde, zodat Poetin een nieuwe oorlog in Tsjetsjenië kon beginnen.

23 maart 2013Boris Berezovski
De in ballingschap levende Boris Berezovski wordt dood gevonden op zijn landgoed nabij de Engelse stad Ascot in het graafschap Surrey. De 67-jarige zakenman en oliebaron ligt op de badkamervloer met een strop om zijn nek. Hij lijkt zich te hebben verhangen. Bekenden vertellen dat Berezovki de laatste tijd depressief was. Hij was een tegenstander van de Russische president Vladimir Poetin, die hij aanvankelijk zelf in het zadel had geholpen. Berezovki vlucht naar Groot-Brittannië als hij van belastingfraude wordt beschuldigd. Hij financierde onder meer de partij van de vermoorde Joesjenko. Toch was Berezovki ook omstreden, omdat hij als onethische geldwolf werd gezien.

27 februari 2015Boris Nemtsov
Op een brug vlak bij het Kremlin in Moskou wordt Boris Nemtsov doorzeefd met kogels. De schutter vlucht in een auto. De 55-jarige oppositiepoliticus en oud-vicepremier zei eerder deze maand nog dat hij vreesde dat Poetin hem zou laten vermoorden. Wereldwijd wordt geschokt gereageerd op de moord. Volgens de Oekraïense president Petro Porosjenko stond Nemtsov op het punt om informatie te onthullen over de Russische betrokkenheid bij het conflict in Oekraïne.

Lees ook: Porosjenko: Nemtsov gedood om onthulling

Overige gevallen Kremlincritici:

Michail Chodorkovski
Oliemiljardair Michail Chodorkovski wil de nieuwe president van Rusland worden, maar belandt daarentegen in 2003 in een strafkamp wegens belastingontduiking en fraude. De gevallen Kremlincriticus groeit achter de tralies uit als symbool van de wraak van Poetin op zijn politieke tegenstanders. Na 10 jaar krijgt hij amnestie. Chodorkovski wijkt na zijn vrijlating uit naar Zwitserland.

Pussy Riot
Maria Aljochina en Nadja Tolokonnikova worden in 2012 veroordeeld tot 2 jaar werkkamp. Ze hadden met hun punkband Pussy Riot een protestlied tegen Poetin opgevoerd in een kathedraal in Moskou. Alleen de straf van bandlid Jekaterina Samoetsjevitsj wordt omgezet in voorwaardelijk. Aljochina en Tolokonnikova krijgen na een jaar amnestie.

Aleksej Navalny
Aleksej Navalny maakt naam gemaakt als protestleider tijdens een golf van protesten tegen Poetin in 2011 en 2012. Vrij snel wordt hij aangeklaagd, onder meer voor diefstal en geldverduistering. Navalny krijgt een voorwaardelijke gevangenisstraf van 3,5 jaar, zijn broer Oleg 3,5 jaar onvoorwaardelijk. Navalny krijgt in 2014 huisarrest voor het oproepen van verboden protesten tegen Poetin. Hiervoor wordt hij recent veroordeeld tot 15 dagen cel.

Garri Kasparov
De jongste schaakkampioen ooit, wordt na zijn schaakcarrière bekend als voorvechter van democratie en mensenrechten in Rusland en tegenstander van Poetin. Misschien wel vanwege zijn internationale bekendheid, komt Kasparov tot nu toe altijd weg met zijn protesten. Hij wordt vaak opgepakt en vastgezet tijdens illegale demonstraties en protestacties, maar krijgt nooit een flinke celstraf aan zijn broek zoals andere Kremlincritici. Toch lukt het Kasparov nooit om zijn protest om te zetten in een politieke strijd tegen Poetin.