Commerciële redactie Gesponsord 19 sep 2024, 16:41

Leestijd: 3 minuten

Nederland een belastingparadijs? Waarom dit wel en niet klopt

De spannende serie Nemesis laat vanaf volgende maand op Disney+ zien hoe er belasting wordt ontweken en fraude wordt gepleegd in de top van Nederland. Dat is een goede reden om eens te kijken hoe het echt zit. Deze week: is Nederland een belastingparadijs?

Als gewone burger zou je het niet zo snel denken, zeker niet als je op je loonstrookje ziet hoeveel salaris er richting de Belastingdienst verdwijnt. Toch werd Nederland in 2022 door het Tax Justice Network genoemd als één van de 20 grootste belastingparadijzen in de wereld. Ons land stond zelfs boven bekende belastingwalhalla’s als de Kaaimaneilanden en Cyprus.

Werkgelegenheid

Dat Nederland zo’n naam heeft, komt vooral door de belastingregels voor buitenlandse bedrijven. Nederland wil dat buitenlandse bedrijven zich hier vestigen. Dat zorgt voor werkgelegenheid en een goed imago van het land. Om die redenen is het dus niet zo gek dat landen aantrekkelijk willen zijn voor bedrijven en daarom een gunstig belastingklimaat creëren. Maar organisaties zoals Oxfam Novib zijn tegen dit beleid. Zij zeggen dat onder meer Nederland helpt om belasting te ontwijken in arme landen, wat armoede in die landen in stand houdt.

In 2022 probeerde staatssecretaris Van Rij van Financiën te ontkennen dat Nederland een belastingparadijs is. Hij zei in antwoorden op Kamervragen: „Nederland voldoet aan internationale regels voor transparantie en samenwerking. Daarom is Nederland geen belastingparadijs.” Maar tegelijkertijd gaf hij ook toe dat het Nederlandse belastingstelsel wordt gebruikt door bedrijven om belasting te ontwijken. „Dat vindt het kabinet onwenselijk”, zei hij.

Gunstige belastingregels

Of het nu wenselijk is of niet, Nederland blijft aantrekkelijk voor buitenlandse bedrijven door het gunstige belastingklimaat. Ons land heeft belastingafspraken met tientallen landen. Deze afspraken zorgen ervoor dat bedrijven niet dubbel belasting hoeven te betalen, zowel in Nederland als in het land waar ze actief zijn. Zo kunnen bedrijven hun winst handig verplaatsen en minder belasting betalen.

Nederland heeft ook een regel die ‘deelnemingsvrijstelling’ heet. Dit betekent dat bedrijven geen belasting betalen over de winst van hun buitenlandse dochterbedrijven, zoals dividend of de winst bij verkoop. Dit geldt zolang het Nederlandse bedrijf minimaal 5 procent van de aandelen in dat buitenlandse bedrijf bezit. Zo wordt dezelfde winst niet twee keer belast: eerst in het buitenland en dan nog een keer in Nederland. Dit maakt Nederland aantrekkelijk voor grote internationale bedrijven, omdat ze hun winst zonder extra belasting naar Nederland kunnen halen.

Deze regel draagt bij aan het beeld van Nederland als belastingparadijs. Bedrijven kunnen hun winsten op een belastingvriendelijke manier in Nederland beheren.

Speciale afspraken

Daarnaast kunnen bedrijven in Nederland speciale afspraken maken met de Belastingdienst, de zogeheten ‘rulings’. Hierbij spreken bedrijven vooraf af hoeveel belasting ze precies moeten betalen. Dit geeft bedrijven zekerheid en kan vaak leiden tot lagere belastingen.

Veel internationale bedrijven komen ook naar Nederland omdat ze hier makkelijk toegang hebben tot de Europese markt. Nederland heeft stabiele regels en belastingvoordelen voor bedrijven die zaken doen in de EU. Dit maakt ons land een ideale plek voor hoofdkantoren van internationale bedrijven.

Wel of geen belastingparadijs?

Dit zijn enkele redenen waarom Nederland een belastingparadijs wordt genoemd. Dat onder meer het Tax Justice Network dat zegt, betekent overigens niet dat het officieel zo is. Er bestaat geen duidelijke definitie van wat een belastingparadijs is, zei Van Rij ook tegen de Tweede Kamer.

Of Nederland een belastingparadijs is, hangt dus af van hoe je het bekijkt. Een gewone belastingbetaler zal Nederland waarschijnlijk vooral als een paradijs voor de Belastingdienst zien. Grote bedrijven plukken soms juist de vruchten van ons belastingklimaat.

De nieuwe Nederlandse serie Nemesis is vanaf 16 oktober te zien op Disney+.

Volgende week: hoe brievenbusfirma’s miljoenen verdienen met een kamerplant.