Herken psychische problemen bij jongeren, want hulp is mogelijk
Als we stellen dat jongeren het niet makkelijk hebben, zal menig volwassene dit weglachen. Jongeren hoeven er doorgaans immers niet voor te zorgen dat de rekeningen thuis betaald worden.
Maar juist tijdens de formatieve jaren van een mens kunnen psychische problemen naar voren komen die een sterk nadelig effect op het leven van een jongere hebben. Vaak is er iemand buiten jezelf nodig om te kunnen constateren dat er psychisch iets aan de hand is met je. Daarom is het belangrijk om psychische problemen bij jongeren te herkennen, want hulp is immers mogelijk.
Depressie
Een depressie kan helaas ook op jongere leeftijd toeslaan en een groot nadelig effect op het leven van een jongere hebben. Het vertaalt zich in een langere periode van grote somberheid en lusteloosheid, waarbij de jongere in kwestie interesse verliest in alledaagse zaken zoals sociaal contact. Er kan sprake zijn van stemmingswisselingen. Het is iets waar je ‘aanleg’ voor kunt hebben, maar er kan ook een aanwijsbare oorzaak aan ten grondslag liggen. Dat betreft dan vaak negatieve gebeurtenissen in het verleden, zoals seksueel misbruik, mishandeling, pesten of buitengesloten worden.
AD(H)D
Wat ook een vervelend psychisch probleem is waar jongeren mee te maken kunnen krijgen, is het onvermogen om je goed te kunnen concentreren. Dit leidt vaak tot chaotisch gedrag of juist hyperfocus op één ding in het bijzonder. Er zijn twee stoornissen die hiervoor kunnen zorgen. Ten eerste is er ADD (Attention Deficit Disorder). Iemand met ADD heeft aandachtstekortstoornis en is rustig, stil en veel verwikkeld in zijn of haar eigen gedachtes. De andere variant is bekender: ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder). Een jongere met ADHD heeft ook moeite met concentreren, maar is juist erg druk en aanwezig.
ODD
Heb jij een jongere als naaste die naar jouw idee ongewoon opstandig is? Dan is het mogelijk dat er sprake is van ODD: Oppositional Defiant Disorder (oppositioneel-opstandige gedragsstoornis). Deze stoornis zorgt ervoor dat de persoon in kwestie minder flexibel is dan leeftijdsgenoten en komt vooral bij jongeren voor. De jongere kan niet goed omgaan met veranderingen, is vaak gefrustreerd en van streek en kan niet goed omgaan met tegenslagen. Dat uit zich in driftbuien en opstandig gedrag. Nu is iedere jongere natuurlijk wel eens opstandig. Maar bij ODD is sprake van negatief gedrag dat niet in overeenstemming is met leeftijdsgebonden gedragsnormen zoals de puberteit.
Eetstoornis
Een jongere kan ook een eetstoornis ontwikkelen. Dat kan inhouden dat hij of zij weinig tot niets eet, maar het kan ook te veel eten of eetbuien als gevolg hebben. Een jongere die last heeft van een eetstoornis heeft doorgaans een verstoord lichaamsbeeld en last van onzekerheid. Een bekende eetstoornis is bijvoorbeeld anorexia, waarbij er sprake is van een onrealistische perceptie van het lichaam en obsessieve angst voor gewichtstoename. Ook bekend is boulimia, waarbij eetbuiten gevolgd door braken of overmatige drang tot beweging plaatsvindt. Dwangmatig eten met (risico op) obesitas noemt men ‘binge eating’.
Angststoornissen
Van angst hebben we allemaal wel eens last, maar in het geval van angststoornissen beheerst het je leven. Jongeren met een sociale angststoornis zijn bang dat mensen om hen heen een negatief beeld van hem of haar heeft. Dat vertaalt zich in een ongezonde drang om alles ‘goed’ te doen en in de praktijk in angst om mensen te ontmoeten, telefoongesprekken te plegen, in het openbaar te spreken of zich überhaupt in het openbaar te begeven. Daarnaast is ook faalangst een stoornis die veel voorkomt bij jongeren. Ook dit is een angst die knaagt aan het zelfvertrouwen van de jongere in kwestie. Doorgaans steekt het de kop op bij proefwerken, schoolonderzoeken en examens, waarbij de angst om slecht te presteren gaat overheersen. Als gevolg van een angststoornis kunnen er paniekaanvallen ontstaan. Dat is een acuut, allesoverheersend gevoel van angst en spanning met zowel lichamelijke als psychische klachten als gevolg. Dat betreft vaak het gevoel de controle te verliezen, maar zeker ook zaken als koude rillingen, misselijkheid, zweten, druk op de borst, ademnood en trillen. Iemand die nog nooit eerder een paniekaanval heeft gehad, kan hierdoor ten onrechte vermoeden dat er lichamelijk iets ernstigs aan de hand is.
Zowel in het geval van angststoornissen als de andere eerdergenoemde psychische problemen is hulp mogelijk en soms zelfs noodzakelijk. Is jouw naaste tussen de 13 en 23 jaar en herken je hem of haar in de genoemde situaties, dan is Yes We Can Clinics wellicht de plek voor hem of haar om hulp te vinden. Yes We Can Clinics behandelt jongeren met psychische problemen, verslavingen en gedragsproblemen.
Lees ook: Kostenbeheersing tijdens COVID-19 nog belangrijker voor organisaties