Jennifer Lijcklama à Nijeholt Woningmarkt 16 okt 2024, 14:27

Leestijd: 3 minuten

Geboortecijfers dalen, huizenprijzen stijgen: hierom hebben die twee invloed op elkaar

In Nederland is het geboortecijfer de afgelopen 15 jaar sterk gedaald. Het geboortecijfer is nu zelfs lager dan ooit sinds de Tweede Wereldoorlog. Een daar zijn verschillende verklaringen voor. Zo laat een recente studie van het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI) zien dat er een verband is tussen de verhoogde woningprijzen en het teruggelopen geboortecijfer. Voor jonge mensen is het steeds moeilijker om een geschikte, kindvriendelijke woning te vinden. En dat heeft invloed op een stel dat overweegt om aan kinderen te beginnen.

De stijgende huizenprijzen hebben allerlei gevolgen voor de samenleving. Zo wordt er ook een verband opgemerkt door onderzoeker Daniël van Wijk tussen de moeilijke woningmarkt en het teruglopend aantal kinderen dat in Nederland geboren wordt. Terwijl er in 2010 nog 184.000 kinderen werden geboren, waren dit er in 2022 nog maar 168.000. Dat betekent dat het geboortecijfer per vrouw is afgenomen van 1,80 in 2010 tot 1,49 in 2022. De cijfers van 2023 zijn nog niet definitief, maar voorlopige schattingen geven aan dat het kindertal per vrouw vorig jaar op 1,43 lag, een verdere daling dus.

Dat er minder kinderen worden geboren, zie je niet alleen in Nederland. Deze trend zie je ook over de grens, in landen als België, Frankrijk en de Verenigde Staten. Vroeger zag je dit soort dalingen vaak tijdens economische crises, meldt de studie, maar de economie is sinds de financiële crisis van 2008 juist weer verbeterd. Dus dat lijkt nu niet de reden te zijn.

Stijgende huizenprijzen en dalende geboortecijfers

Afgelopen jaren is er meer onderzoek gedaan naar waarom jonge stellen minder vaak kinderen krijgen. Redenen die daarbij naar boven komen, zijn de minder stabiele partnerrelaties van jongvolwassenen, maar ook de toegenomen onzekerheid door de flexibele arbeidsmarkt wordt als bijdragende reden genoemd.

In de studie van NIDI is er een duidelijke trend gesignaleerd op nationaal niveau, dat naarmate de huizenprijzen stegen, afgelopen decennium, het geboortecijfer daalde. En dat is misschien niet zo gek. Voor jonge mensen is het niet alleen lastig om een betaalbare woning te vinden om te settelen, ook is een stel vaak veel kwijt aan normale woonlasten. Dat maakt dat je per maand minder overhoudt. Dat kan natuurlijk ook meespelen in de afwegingen van partners om kinderen te krijgen. 

Verschillen per regio

Wat de conclusie van het onderzoek versterkt, is dat je verschillen ziet per regio. In regio’s waar de huizenprijzen duurder zijn, bijvoorbeeld in grote studentensteden als Amsterdam en Nijmegen, is het geboortecijfer lager ten opzichte van meer landelijke plekken. 

Maar let op: het gaat hier niet om een oorzakelijk verband, waarschuwt de onderzoeker. Er zijn dus ook andere factoren die samenhangen met het krijgen van kinderen. Zo zie je bijvoorbeeld dat in gebieden met meer religieuze betrokkenheid, zoals in de ‘Bible Belt’, het geboortecijfer per vrouw minder hard daalde dan in de stad. En zo zijn er nog een aantal andere kanttekeningen die de onderzoeker van de studie benoemt. Genoeg reden naar meer onderzoek naar de gevolgen van de wooncrisis voor gezinsvorming, zegt Van Wijk.

We betalen weer meer huur voor een huis en hebben minder woningen te kiezen, hoe komt dat?

Hoop huiseigenaren negatief over warmtenet: ‘Vrees voor machtspositie warmtebedrijven’

Reacties