Geld maakt (niet) gelukkig: ‘Als er niet genoeg binnenkomt, moet je meer verdienen’
Waar de één vindt dat geld moet rollen, blijft de ander herhalen dat je geld maar één keer kunt uitgeven. En als we eerlijk zijn; wat blijft er dan over van het gezegde ‘geld maakt niet gelukkig’? Vandaag: Janine (42), die haar kinderen al vanaf 4 jaar oud spaardoelen laat opstellen om ze zo financieel wijs te maken.
Naam: Janine
Beroep: organizing coach
Woonsituatie: koophuis met man en twee kinderen
Netto inkomen: gemiddeld 3000 euro
Geld maakt (niet) gelukkig
Janine is eigenaar van Your Organizing Coach, waar ze met name moeders met een eigen bedrijf helpt om duidelijkere keuzes te maken en zo aan een opgeruimd hoofd én een lege to do-lijst te komen. Ze helpt mensen onder meer met het maken van een financieel plan. Haar kinderen ‘zomaar’ zakgeld geven? Dat doet ze niet, er zitten voorwaardes aan vast.
Hoe ben jij financieel opgevoed?
„Best wel zuinig, vooral mijn moeder heeft een andere mindset wat betreft geld. Zij is een beetje van de generatie ‘doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg’. Ze gaat weleens uit lunchen, maar zal niet zo snel meerdere theetjes bestellen, dat kan ook thuis, denkt ze dan. Dat is best anders dan hoe wij dat doen. Wij zijn best makkelijk in geld uitgeven.”
Op welke manier werd er thuis over geld gesproken?
„We zijn opgevoed met het idee dat je goed moet sparen, maar ook dat je vooral zekerheid in je baan moet zoeken. Dat is iets dat ik dus uiteindelijk helemaal niet heb, omdat ik zzp’er ben. Ik denk dat zij dat best wel spannend vonden, dat ik werk doe waarbij je de ene maand 6000 euro en de andere maand niks verdient, bij wijze van.”
Hoe voelt dat voor jou, die onzekerheid?
„Al vanaf het moment dat ik uit huis ging, ben ik helemaal niet meer op dezelfde manier als mijn ouders met geld bezig. Ik heb altijd wel de instelling gehad dat als er niet genoeg geld binnenkomt, je meer moet verdienen, niet minder moet uitgeven. Dat is mij bijna altijd wel gelukt en ik moet zeggen dat ik ten opzichte van mijn ouders best vrij en royaal ben met geld. Er zit wel een verstandige basis onder: ik heb altijd een spaarrekening en iets achter de hand. Als ik zeg ‘het geld is op’, is het nooit echt op. Het is nooit nul.”
Hoe praat jij nu met jouw kinderen over geld?
„Mijn vriend en ik hebben er best goed over nagedacht: wat willen wij onze kinderen meegeven? Dat big spenden, zoals wij het doen, is ook niet per se wat je zou moeten doen. Lange termijndoelen zijn belangrijk, verder denken dan alleen nu, op dit moment. Qua geld, maar ook op andere vlakken in het leven. Onze kinderen zijn nu 5 en 8 en krijgen een euro zakgeld per week, daar begonnen we vorig jaar mee. Daarmee mogen ze kopen wat ze willen, maar dat moeten ze vooraf laten weten. Wat is je spaardoel en waarom?
Het is niet zo dat we de Intertoys binnenlopen, hun oog ergens op valt en ze daar 40 euro aan uitgeven, het spaardoel wordt bepaald op een moment dat we niet in een winkel zijn. Zo spaarde mijn dochter voor een nieuwe pop, die heeft ze uiteindelijk kunnen kopen. Nu spaart ze voor kleertjes voor de pop, die ook van tevoren zijn uitgezocht. We willen ze echt meegeven dat je niet zomaar uit impuls dingen koopt, maar dat je hier goed over na wil denken.
Wat ik bij andere ouders zie, is dat ze het andersom doen. Kinderen krijgen dan bijvoorbeeld 50 cent per week en dat mogen ze dan verbrassen aan bijvoorbeeld snoep. Later in het leven vertellen ze hen dan dat je verstandig om moet gaan met geld en ook moet sparen. Ik dacht: dat gaan we omdraaien. En dat werkt best goed, soms krijgen onze kinderen bijvoorbeeld van hun grootouders wat geld en dat gaat dan meteen in het spaarpotje, zonder dat ik dat hoef te zeggen.”
Hoe kijk jij zelf naar geld?
„Wij werken een beetje volgens hetzelfde systeem als die spaardoelen voor de kinderen, maar we geven onszelf een best ruim dagbudget. Op mijn rekening heb ik allemaal spaardoelen, bijvoorbeeld voor de auto, een vakantie, kleding. Maar er is ook een aparte rekening om vanaf te spenderen en daar gaat best een substantieel deel van het salaris heen. Enerzijds sparen we verstandig met potjes, anderzijds geven we ook best wat uit.”
Is er een moment geweest waarop je visie op geld is veranderd?
„Ik ben sowieso als orginazing coach bezig met hoe je je leven invult, dus daar past dit wel bij, nadenken over wat je met je geld doet. Het zit misschien ook wel in mij: ik hecht waarde aan plezier hebben en vrijheid, dat wil ik nastreven. Ik wil niet de hele dag tussen allemaal grenzen lopen.”
Heb je ooit problemen gehad met geld?
„Nee. In mijn studententijd stond ik weleens rood, maar ik zag dat als de nul. Ik kon iets van 1500 gulden rood staan, dat was ongeveer het nulpunt geworden. Daarna ging de nul naar de echte nul, nu is ‘nul’ ver boven de nul. Ik ben zzp’er, dus als nul echt nul was, dan had ik wel een probleem.”
Vind je het belangrijk een spaarpot achter de hand te hebben?
„Ja, ik heb bij voorkeur zes maanden salaris achter de hand. Dat lukt niet altijd, maar minimaal drie maanden salaris heb ik altijd. Als het moet, wil ik drie maanden kunnen overleven zonder te hoeven werken.”
Is dat weleens nodig geweest?
„Helaas wel. Ik heb onverklaarbare chronische pijnklachten, waarschijnlijk vanwege hormonen. Soms ben ik ineens een paar weken of dagen uitgeschakeld. Dat komt uit het niets en is heel onhandig en onvoorspelbaar. Dat is niet dé reden dat ik een spaarpot achter de hand wil houden, maar op zulke momenten komt die wel van pas.
Op dit moment gaat het heel erg goed, maar er zijn ook periodes geweest dat ik 80 procent van de tijd op bed lag vanwege allerlei pijnklachten. Dan kon ik alleen tussendoor een klein beetje werken. Gelukkig werk ik deels vanuit huis en ik coach mensen online, dus dat kan dan doorgaan.”
Stelling: met 1000 euro per maand extra zou ik op de lange termijn gelukkiger zijn
„Nee, geluk hangt voor mij van hele andere dingen af. Bijvoorbeeld de balans in het leven, hoe het met de kinderen gaat, mijn gezondheid. Dat is belangrijk voor geluk. Maar als ik één ding zou kunnen veranderen, zou 1000 euro extra heel aangenaam zijn. Soms is het nog best krap, omdat we van tijd tot tijd ook grote investeringen doen in onze bedrijven.”
Stelling: je kunt nooit te veel geld hebben
„Ik niet nee, ik vind mezelf heel verantwoordelijk en ik zou er wel raad mee weten. Sommige mensen kunnen echter wel te veel geld hebben, die doen er slechte dingen mee en worden er ongelukkig van. Je moet er wel mee om kunnen gaan. Veel geld brengt ook macht en maakt mensen soms hebberig, materialistisch en egoïstisch.”
Stelling: geld wordt meer waard als je het kunt delen
„Dat is niet per se mijn lijfmotto. Geld wordt meer waard als je het kunt investeren. Ik deel wel in de zin dat ik geld geef aan goede doelen, vooral voor dieren. Dat vind ik belangrijk, maar dat het dan meer waard wordt, daar ben ik het niet per se mee eens.”
Geld maakt niet gelukkig, of toch wel?
„Geluk zit echt in andere dingen, maar zonder geld is het toch best ingewikkeld om gelukkig te worden. Het kan best, maar het is een stuk uitdagender. Geld helpt denk ik wel, maar als je basismindset er niet is, dan komt die ook niet als je wél geld hebt. Als je de kleine dingen, zoals een zonnige dag, en de grote dingen, zoals de gezondheid van je kinderen, niet op waarde weet te schatten, lukt dat ook niet met tien miljoen.”
Andere edities van Geld maakt (niet) gelukkig vind je hier.
De Spaarrekening van Ravi: ‘Ik heb 53.000 euro achter de hand’