Zoveel belasting betalen we in totaal aan de Nederlandse staat
Jaarlijks worden met Prinsjesdag alle financiële plannen gepresenteerd. Van Miljoenennota tot de Rijksbegroting en het Belastingplan. Zo zijn dit jaar de koopkrachtmaatregelen met een prijskaartje van 17 miljard van start gegaan. Waar komt het geld in de staatskas vandaan en hoeveel belasting betalen we eigenlijk met elkaar?
De financiële plannen zijn gestoeld op de belangrijkste inkomsten en uitgaven van het Rijk. Weet jij hoeveel procent van die inkomsten bestaan uit belastingen die ‘wij’ betalen?
Overheidsuitgaven
De staat heeft nogal wat kosten: zo gaat er een flinke bak met geld naar bijvoorbeeld onderwijs, zorg en het sociale vangnet dat onder meer bestaat uit uitkeringen. De totale uitgaven van 2023 zijn begroot op zo’n 395 miljard euro.
De grootste kostenpost voor het Rijk is de zorg: een kleine 27 procent van de totale overheidsuitgaven gaat daar naartoe. De nummer twee kostenpost is sociale zekerheid: daar gaat een kleine 26 procent van de totale uitgaven naartoe. Hieronder vallen bijvoorbeeld kosten die gemaakt worden via de Ziektewet, de Werkloosheidswet of de Algemene kinderbijslagwet. De gezamenlijke kosten van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap zijn goed voor 12,3 procent van de totale overheidsuitgaven, wat neerkomt op een ruime 48,5 miljard euro.
Uitgaven Rijksoverheid 2023: € 395 miljard. | Percentage | Bedrag |
---|---|---|
Zorg | 26,8 procent | 105,8 miljard euro |
Sociale Zekerheid | 25,7 procent | 101,5 miljard euro |
Onderwijs, Cultuur en Wetenschap | 12,3 procent | 48,6 miljard euro |
Gemeenten en provincies | 11,3 procent | 44,6 miljard euro |
Justitie en Veiligheid | 4,4 procent | 17,4 miljard euro |
Overig | 19,5 procent | 77 miljard euro |
Overheidsinkomsten
In totaal zijn de inkomsten van de overheid in Nederland in 2023 begroot op een bedrag van 366,4 miljard euro. Dat betekent dat er minder inkomsten worden gegenereerd dan dat er wordt uitgegeven. Dat zorgt voor een tekort op de algehele begroting van 28,6 miljard euro, wat neerkomt op 3 procent van het totale Bruto Binnenlands Product. Toch is de overheidsschuld in vergelijking met andere jaren dit jaar laag: in totaal 49,5 procent van het BBP. Ter vergelijking: in 2014 was dit nog 67,9 procent van het BBP.
Zoveel belasting betaalt Nederland in totaal
De grootste inkomstenbronnen zijn de loon- en inkomstenbelastingen. Die belastingen zijn goed voor 21,9 procent van de overheidsinkomsten. Daarna volgt de omzetbelasting: die levert 21,2 procent van de inkomsten van het Rijk op.
Inkomsten Rijksoverheid 2023: €366,4 miljard | Percentage | Bedrag |
---|---|---|
Loon- en inkomstenbelasting | 21,9 procent | 80,2 miljard euro |
Omzetbelasting (btw) | 21,2 procent | 77,7 miljard euro |
Zorgpremies | 14,1 procent | 51,7 miljard euro |
Premies volksverzekeringen | 11,3 procent | 41,4 miljard euro |
Premies werknemersverzekeringen | 8,5 procent | 31,1 miljard euro |
Overig | 23 procent | 84,3 miljard euro |
Vanuit de loonbelasting, inkomstenbelasting en omzetbelasting wordt al 159,9 miljard euro aan overheidsinkomsten gegenereerd. Maar naast deze vormen van belastinginkomsten, worden er ook nog andere belastingen betaald die de spaarpot van het Rijk spekken. Om precies te zijn betalen we gezamenlijk 196.904.289.000 euro aan belastingen: een kleine 200 miljard euro.
Niet voor niets
Een enorm bedrag aan belastingen, maar er wordt door de overheid ook actie ondernomen om mensen met lage- en middeninkomens te beschermen. In totaal kost dat zogenoemde koopkrachtpakket 17 miljard euro. Daarmee wordt de brandstofaccijns verlaagd, daalt de inkomstenbelasting en gaat de arbeidskorting omhoog.