Jana Witteman Belasting 1 mrt 2023, 08:03

Leestijd: 7 minuten

Belastingaangifte 2022: ‘Angst voor de blauwe envelop kan juist geld kosten’

Het is tijd voor de jaarlijkse belastingaangifte. Voor veel belastingbetalers een obstakel, maar het is niet geheel onbelangrijk om er toch goed voor te gaan zitten. „Juist mensen met lage inkomens komen vaker in aanmerking voor hogere toeslagen”, stelt belastingexpert Marijke Vervoort.

Veel jongvolwassenen vinden dat de belastingaangifte makkelijker moet worden gemaakt, blijkt uit onderzoek van de SNS. Ingewikkeld taalgebruik, lange zinnen en flinke lappen tekst vormen hierbij de struikelblokken. Gelukkig zijn er hulptroepen. Om goed voorbereid aan de aangifte te starten, gaan we in gesprek met Marijke Vervoort; fiscalist en eigenaar van een belastingadvieskantoor en Sylvester Schenk, directeur fiscale zaken bij het Register Belastingadviseurs; de brancheorganisatie van zo’n 6000 belastingadviseurs in Nederland.

Vóór de belastingaangifte

Voor de belastingexperts vanzelfsprekend, maar toch belangrijk om te benadrukken: verzamel de juiste papieren voor je belastingaangifte. Online zijn er verschillende checklists in omloop, bijvoorbeeld van de Consumentenbond. „Zoek de juiste stukken bij elkaar”, begint Vervoort. „Van belang zijn je jaaropgaven, van zowel werkgever(s), alsook van banken. Woningeigenaar? Dan is het belangrijk dat je de WOZ-waarde en de hypotheekstukken verzamelt. En qua aftrekposten – dat worden er steeds minder – is het van belang dat je bijvoorbeeld je opgave van lijfrente en zorgkosten bij elkaar zoekt.”

Vanaf 1 maart kun je je gegevens downloaden vanuit het register van de Belastingdienst. „Download de gegevens vóórdat je aangifte doet en controleer je gegevens goed, want daar kunnen fouten in zitten”, benadrukt Vervoort. „We zijn geneigd om te denken dat de Belastingdienst altijd gelijk heeft, maar de praktijk bewijst anders”, zegt Schenk.

Aftrekposten, hoe zit dat ook alweer?

Kort gezegd: de aftrekposten verlagen het jaarinkomen. Daardoor betaal je (eventueel) minder inkomstenbelasting en kan de premie volksverzekeringen lager uitvallen. Om geen geld mis te lopen, is het dus belangrijk die aftrekposten goed in te vullen. Denk bijvoorbeeld aan hypotheekrenteaftrek, persoonsgebonden aftrek in de vorm van zorgkosten of giften, reiskosten woon-werkverkeer of lijfrentepremies. „Tot en met 2021 hadden we ook nog de zogenoemde scholingsuitgaven. Daarmee kon je cursusgeld of kosten voor boeken aftrekken. Met ingang van 2022 is dat niet langer mogelijk.”

Jaarlijks werkt de Belastingdienst met zogenoemde ‘servicepunten’, legt Schenk uit. „Wat de Belastingdienst in een nette verpakking met servicepunten bedoelt: ‘Let op, heb niet het lef dit verkeerd in te vullen, want we pakken je’. Het zijn aspecten waar de Belastingdienst dat jaar extra scherp op zal letten.” De servicepunten van dit jaar zijn scholingsuitgaven, zorgkosten, fiscaal partnerschap en aftrekbare kosten van de eigen woning.

Beruchte valkuilen (en zo trap je er niet in)

Voor de hand liggend dat de servicepunten eerder júíst voor de nodige fouten in de belastingaangifte hebben gezorgd. Daarom nemen we die punten hieronder scherp onder de loep.

De zorgkosten

„Een goed voorbeeld is het befaamde brillenverhaal”, zegt Vervoort. Het líjken zorgkosten, maar deze kosten zijn niet aftrekbaar. Belangrijk dus om je exacte aftrekpost goed te controleren. Vul je deze kosten namelijk wél in als aftrekpost, dan kun je een correctie van de Belastingdienst verwachten.

Het is een vereiste dat zorgkosten zijn gemaakt vanuit medische noodzaak, om geldig te zijn als aftrekpost. „Zorg dus altijd voor een doorverwijzing van de dokter”, zeggen de experts. Daarnaast is het eigen risico in geen geval aftrekbaar én er is sprake van een drempel. Afhankelijk van het inkomen moeten de zorgkosten hoger zijn dan het grensbedrag. Tot een verzamelinkomen van 8093 euro is de ondergrens 151 euro. Met een verzamelinkomen tussen de 8093 euro en 45.695 euro is de ondergrens 1,65 procent van het inkomen. Verdien je jaarlijks meer dan 45.695 euro? Dan moet je minimaal 753 euro, plus 5,75 procent van het inkomen aan zorgkosten hebben besteed.

Tandartskosten zijn voor veel mensen juist wel een aftrekpost. Heb jij dit jaar een wortelkanaalbehandeling én een kroon én nieuwe vullingen nodig? Dan kun je die kosten het beste in één jaar maken, wil je in aanmerking komen voor zorgkostenaftrek.

Je bent woningeigenaar (geworden)

Bij de aankoop van een huis hoort een nota van afrekening, legt Vervoort uit. „Niet alle kosten zijn aftrekbaar. Wat je het beste kunt onthouden: kosten die je maakt voor de financiering zijn aftrekbaar. Dat zijn bijvoorbeeld de kosten van de hypotheekakte of de afsluitprovisie.”

„Daarnaast ontstaan er ook meer dan eens problemen als mensen doorschuiven”, stelt Schenk. Je verkoopt een huis en vertrekt richting een nieuw huis. Dan krijg je mogelijk te maken met de ‘bijleenregeling‘. Heb je overwaarde op je huis? Dan gaat de overheid ervan uit dat die overwaarde wordt gebruikt voor de financiering van een nieuw pand. Doe je dat niet? „Dan is de rente op dat gedeelte van de lening níét aftrekbaar”, zegt Vervoort. In zijn algemeenheid kun je zeggen dat het moet gaan om een lening waarbij afgelost wordt, vervolgt ze. „Alleen dan is de rente aftrekbaar.”

Tijd voor de verbouwing

Ook bij verbouwingen gaat het nodige mis. Na een verbouwing kun je namelijk óók rentekosten aftrekken, mits hiervoor een lening is afgesloten die óók wordt afgelost. „Ten eerste: bewaar de bonnen.” En dan niet maar twee maanden. Je moet bonnen 30 jaar lang bewaren. Ook niet geheel onbelangrijk: die bonnen moeten leesbaar blijven. Scan ze in, bewaar ze in een map, of maak er foto’s van. Vergeelde, onleesbare bonnen zijn niet geldig als betalingsbewijs. „En bij verbouwingen gaat het uitsluitend om aard- en nagelvast werk”, voegt Vervoort toe. Voor de helderheid: een nieuw bankstel is dus géén aftrekpost.

Meerdere inkomstenbronnen

In Nederland krijg je als werknemer loonheffingskorting. Hoe lager het inkomen, hoe hoger de korting. Stel dat je meerdere werkgevers hebt, dan kun je slechts bij één van de werkgevers aanspraak maken op de heffingskorting. Die heffingskorting wordt dan berekend op basis van het inkomen dat je verdient bij die specifieke werkgever, legt Vervoort uit.

De Belastingdienst kijkt uiteindelijk naar het complete jaarinkomen vanuit alle werkgevers. In zo’n geval kan het dus gebeuren dat je te veel heffingskorting hebt ontvangen en je vervolgens geld moet terugbetalen. Voorkomen dat je de rekening na je belastingaangifte krijgt? Dan is het raadzaam om de loonheffingskorting bij alle werkgevers uit te zetten.

Fiscaal partners

Ben je getrouwd? „Dan is het een helder verhaal: je hebt een fiscaal partner”, legt Vervoort uit. Maar in sommige gevallen zijn de situaties omtrent fiscaal partnerschap een stuk ingewikkelder, vult Schenk aan. „Ben je bijvoorbeeld opgenomen in de pensioenregeling van je partner én sta je beiden op hetzelfde adres ingeschreven? Ook in zo’n geval ben je fiscaal partners.” Wat dat in de praktijk betekent? Kostenposten of vermogens kunnen op een slimme manier worden verdeeld, waardoor je eventueel recht hebt op kortingen. Twijfel je of je fiscaal partner bent? De exacte eisen vind je op deze pagina van de Belastingdienst.

Vermogensbelasting in box 3

Voor Nederlanders met een vermogen groter dan 50.650 euro staan er dit jaar ook de nodige veranderingen op de agenda. Momenteel zitten we in een overgangsfase waarbij belastingbetalers zelf kunnen kiezen of ze via het oude of nieuwe belastingsysteem worden belast. Kort gezegd: in het oude systeem worden de spaartegoeden, beleggingen en overige effecten op één hoop gegooid. In het nieuwe systeem wordt er gerekend met een fictief rendement van 5,53 procent op beleggingen.

Benieuwd welk belastingsysteem het meest voordelig is in jouw situatie? Dan kun je gebruik maken van deze rekentool van de Belastingdienst.

De Landelijke Aangiftedag

Begint het je na het lezen over heffingskortingen, aftrekposten en fiscaal partnerschap te duizelen? Dan kun je tijdens de Landelijke Aangiftedag 0p zaterdag 11 maart door het hele land bij Belastingwinkels terecht voor hulp bij de aangifte. Zorg jij voor een DigiD en de juiste documenten? Dan word je ter plekke geholpen met de rest.

„Veel mensen zijn bang voor de blauwe envelop”, besluit Schenk. „Maar juist de mensen met een kleiner inkomen, komen vaak in aanmerking voor hogere kortingen of toeslagen.” Zoek iemand die kan helpen, adviseren de experts. En misschien wel het allerbelangrijkste: maak de blauwe enveloppen altijd open – het liefst direct, want bezwaar moet binnen zes weken worden aangetekend. Mocht je toch nog recht hebben op teruggaven? Dan kun je ook tot vijf jaar na dato aanspraak maken op een herziening.

Als je geld terugkrijgt na je belastingaangifte, kun je hier zien wanneer je het ongeveer krijgt.