Redactie Metro Belasting 25 mrt 2022, 13:08

Leestijd: 2 minuten

Allerrijksten betalen veel minder belasting: ‘Pas belastingstelsel aan’

De mensen die in Nederland het meeste verdienen, betalen niet de meeste belasting. En dat is gek, want de sterkste schouders zouden de zwaarste lasten moeten dragen, toch?

In Nederland is dat dus niet zo. Gemiddeld betalen de allerrijkste huishoudens in ons land veel minder belasting dan andere huishoudens. Lagere inkomens betalen juist relatief meer belasting. En dat leidt tot een oproep om het belastingsysteem aan te passen.

Het verschil is groot: volgens het CPB is de allerrijkste 0,01 procent in ons land 21 procent van het inkomen kwijt aan belasting, terwijl dat bij midden- en hoge inkomens 40 procent is. Daar is wel een reden voor. Het inkomen van de allerrijkste huishoudens bestaat namelijk grotendeels uit kapitaalinkomen zoals bijvoorbeeld rente, dividend, huur en bedrijfswinsten. Die winst wordt minder belast dan looninkomen, aldus de onderzoekers.

Laagste inkomens betalen ruim helft van inkomen aan belasting

Voor de laagste inkomens in ons land geldt dat ze bijna de helft van hun inkomen moeten afstaan aan de belasting. Zij betalen 55 procent aan de belastingdienst. Wel compenseert de overheid hen, met uitkeringen, toeslagen en heffingskortingen. Het CPB zegt dan ook dat de herverdeling van inkomens tussen Nederlandse huishoudens vooral plaatsvindt door overheidsuitgaven zoals toeslagen en bijstand, en veel minder door belastingheffing. „De allersterkste schouders dragen dus niet de zwaarste lasten”, constateert CPB-onderzoeker Arjan Lejour.

Het onderzoek keek niet alleen naar de directe belastingen, maar ook naar de verdeling van indirecte belastingen, zoals accijns en btw en alle overheidsuitgaven aan bijvoorbeeld onderwijs en zorg.

Volgens het CPB werpt de studie een nieuw licht op de ongelijkheid en inkomensherverdeling tussen Nederlandse huishoudens. Er vindt meer herverdeling plaats doordat vooral lage inkomens profiteren van collectieve uitgaven. Daar staat tegenover dat zowel lage als middeninkomens een relatief groot deel van hun inkomen kwijt zijn aan indirecte belastingen, wat zorgt voor minder herverdeling.

‘Pas het belastingstelsel aan’

Deze resultaten leiden dus tot oproepen om het belastingstelsel aan te passen. Vooral vakbond FNV vindt dat een juist plan. „We belasten inkomen uit arbeid veel meer dan inkomen uit kapitaal en bedrijfswinsten”, zegt FNV-bestuurslid Petra Bolster. Volgens haar is dit oneerlijk en leidt het tot scheefgroei. „We moeten nu echt stoppen elkaar voor de gek te houden met ons ‘mooie’ sociale belastingstelsel, want dat is het niet.”

Naast dat lage inkomens dus meer belasting betalen, gaan hun lasten ook nog eens sterk omhoog. Dat komt door de hoge inflatie, vooral aangejaagd door de sterk gestegen energieprijzen door de oorlog in Oekraïne. De overheid is bezig met maatregelen om huishoudens financieel te ontlasten, bijvoorbeeld door een verlaging van de energiebelasting en het verlagen van de accijns op benzine en diesel. Benieuwd naar wat goedkoper is, je auto voltanken of opladen? Je leest het hier.

Maart roert dan toch nog zijn staart: zon in het weekend, maar dan…