Mbo’ers voeren actie voor stagevergoeding, hoe hoog zou die moeten zijn?
:format(jpeg):background_color(fff)/https%3A%2F%2Fwww.metronieuws.nl%2Fwp-content%2Fuploads%2F2025%2F03%2FANP-522736030.jpg)
Fulltime stagelopen, vijf dagen per week, en in het weekend ook nog een bijbaantje. Te vaak komt het, zeker bij mbo’ers, nog voor dat daar geen stagevergoeding tegenover staat. En daar moet verandering in komen, vinden studenten- en jongerenorganisaties. Zij voerden vandaag actie voor verplichte stagevergoedingen. Metro spreekt met Casper Cornelisse, voorzitter CNV Jongeren. Hoe hoog zijn stagevergoedingen eigenlijk? En heb je hier recht op vanuit de cao?
Studentenorganisaties ISO, CNV Jongeren en JOB MBO spraken in Den Haag met politici en vertegenwoordigers, om aandacht te vragen voor een minimale stagevergoeding. „Veel jongeren lopen stagevergoedingen mis, specifiek in het mbo”, zegt Casper Cornelisse, voorzitter en woordvoerder bij CNV Jongeren. Hij illustreert dat aan de hand van cijfers. In het mbo krijgt 60 procent van de jongeren geen stagevergoeding, tegenover 35 procent van de wo-stagiairs en 25 procent van de hbo-stagiairs.
Veel jongeren hebben het financieel zwaar
Volgens Cornelisse hebben veel jongeren het financieel zwaar als ze gaan studeren en op kamers gaan wonen. „De kosten om een kamer te huren zijn behoorlijk hoog, naast de studiekosten.” Dat betekent dat vrijwel elke student wel een bijbaantje moet nemen, wat best pittig is naast een stage. „Stel, je gaat fulltime stagelopen, dat is best uitputtend. Naast een stage van vijf dagen, moet je in het weekend nog een bijbaantje nemen.” Het komt bovendien nog te vaak voor dat stagiaires worden ingezet als ‘goedkope arbeidskracht’, scheef Metro al eerder.
De financiële druk is erg hoog, en dat in een fase dat je alles moet ontdekken. „Je leert zoveel dingen in die levensfase. Wij vinden het van fatsoen getuigen om een stagiair een salaris te geven. Stagiairs leveren ook aan bedrijven.”
In zorg en onderwijs zijn de grootste tekorten
Hij benadrukt de urgentie om stagiairs een goede financiële beloning te geven, die in verhouding staat tot het werk dat zij doen. Vakmensen zijn in ons land steeds zeldzamer: het aantal mbo-studenten daalt al jaren. „Recent kwamen nog het nieuws naar buiten dat het niet goed gaat met de instroom in het mbo. Wij hebben die mensen nodig. Met name in de zorg en onderwijs, daar zijn de meeste tekorten. Maar juist aan deze essentiële krachten wordt de vergoeding niet gegeven.”
Hij noemt als voorbeeld het verhaal van een stagiair die stage liep in de gehandicaptenzorg. Een fysiek en mentaal zware stage, waar zij bijna geen vergoeding voor kreeg. „Ze moest bijklussen in het ziekenhuis, vanwege de werkdruk.” En dat is een van de redenen waarom de vakbonden en jongerenorganisaties een stagevergoeding willen. „De meest kwetsbare mensen worden ondergewaardeerd, zij hebben bescherming nodig.” Op allerlei terreinen is zichtbaar dat mbo’ers minder worden gewaardeerd dan hun leeftijdsgenoten, die een studie doen aan een hbo- of wo-instelling. Zo worden mbo’ers ‘scholieren’ genoemd, in plaats van studenten.
Hoe hoog zou de stagevergoeding moeten zijn?
De jongerenorganisaties pleiten voor een stagevergoeding van vijfhonderd euro. De stagevergoeding zou ook moeten worden vastgelegd in de cao, wat vaak niet het geval is. „Dit bedrag is afgeleid van wat jongeren met een gemiddelde bijbaan verdienen”, zegt Cornelisse. „De gemiddelde vergoeding voor een hbo’er is 367 euro, in het wo is dat 419 en voor het mbo 250 euro. Dat is een gemiddelde”, benadrukt hij. „Er zijn ook mensen die niets krijgen, en daar maken wij ons hard voor. Mbo’ers draaien vaak al volop mee in het arbeidsproces tijdens de stage, daarom zou hier echt een vergoeding tegenover moeten staan.”
Heeft een stagiair recht op stagevergoeding?
Een stagiair heeft geen recht op het minimumloon of een stagevergoeding. Ook tijdens een stage is de werkgever niet wettelijk verplicht om een stagevergoeding te geven. Dit mag wel, maar het is aan de werkgever zelf om te bepalen hoe hoog dit bedrag is. Stage is onderdeel van een opleiding, waarin leerdoelen centraal staan, aldus de Nederlandse Arbeidsinspectie. De arbeidsinspectie kan wel onderzoek doen en zo nodig een boete opleggen aan de werkgever, als er sprake is van onderbetaling. Voor een werkervaringsplek gelden overigens dezelfde regels.
Afspraken over stagevergoeding ontbreken in veel cao’s
De stagevergoeding en de hoogte daarvan, heeft al langer de aandacht in de politiek. Minister Dijkgraaf wil dat alle studenten een eerlijke en passende stagevergoeding krijgen, ongeacht hun opleidingsniveau. Momenteel ontvangen mbo-studenten veel minder vaak een stagevergoeding dan hbo- en wo-studenten. Uit onderzoek blijkt dat slechts 41 procent van de mbo-studenten een vergoeding krijgt, tegenover 75 procent van de hbo-studenten en 65 procent van de wo-studenten.
Daarnaast ontbreken in veel cao’s afspraken over stagevergoedingen. Slechts in 10 procent van de onderzochte cao’s is een stagevergoeding opgenomen. In het onderwijs krijgen hbo-stagiairs bijvoorbeeld nauwelijks een vergoeding, ondanks het tekort aan leraren. Dijkgraaf riep werkgevers en sociale partners vorig jaar op om hier verandering in te brengen en werkt samen met minister Mariëlle Paul aan een landelijke stagevergoedingsregeling voor onderwijsstagiairs.
Stagepact mbo 2023-2027
In het Stagepact mbo 2023-2027 zijn afspraken gemaakt over het verbeteren van stages, waaronder een minimale onkostenvergoeding en betere stagebegeleiding. Dijkgraaf wil dat werkgevers in alle sectoren een passende stagevergoeding bieden en dat hierover afspraken worden vastgelegd in cao’s.
Naast stagevergoedingen zet de minister zich in voor de verbetering van stages in het algemeen, zoals betere begeleiding en het tegengaan van stagediscriminatie. Er zijn al initiatieven genomen in sectoren zoals ziekenhuizen, de horeca en de bouw, maar er is nog veel werk te doen. Dijkgraaf roept alle betrokken partijen op om dit actief op te pakken.