Hendriëlle de Groot Arbeidsmarkt 28 feb 2025, 11:35

Leestijd: 4 minuten

Dagdieverij, oftewel lummelen onder werktijd, neemt toe – wat is het en wanneer loop je risico?

Boodschappen doen onder werktijd, een wasje draaien of de kinderen van school halen. Het begrip ‘dagdieverij’ was een tijdje verdwenen uit het arbeidsrecht, maar kent een heropleving sinds thuiswerken gemeengoed is geworden.

‘Dagdieverij’ is het juridische woord voor de tijd die je steelt van je baast. Het kan worden gezien als een sluipende gewoonte, waarbij werktijd verloren gaat, zonder dat er echt iets wordt gepresteerd. En laten we eerlijk zijn: iedereen doet het weleens. Zo bracht Metro het verhaal van een werknemer, die regelmatig huishoudelijke werkzaamheden deed tijdens haar thuiswerkdag. Maar is dat nou echt een probleem, of hoort het gewoon bij de moderne werkcultuur?

Thuiswerken sinds corona een blijvertje

Voor de pandemie had je nog de sociale controle van collega’s en een baas die over je schouder meekeek. Maar toen mensen ineens massaal thuis gingen werken, veranderde dat compleet. Opeens was er geen directe controle meer, en werd de verleiding groot om tussendoor even een wasje te draaien, een Netflix-serie aan te zetten of net iets later te beginnen dan de bedoeling was.

Aan de andere kant werkten veel mensen juist meer, omdat de scheiding tussen werk en privé vervaagde. De traditionele 9-tot-5-mentaliteit leek te verdwijnen, al lijkt er momenteel sprake van een opleving, omdat sommige werkgevers willen dat werknemers weer meer op kantoor werken. Maar dat heeft ook een keerzijde: als iedereen zijn eigen ritme kiest, hoe zorg je er dan voor dat werkuren nog effectief worden benut?

Hoe sluipt dagdieverij erin?

Laten we eerlijk zijn, bijna niemand werkt een volle acht uur per dag keihard door. Nee, ook niet als je op kantoor werkt. Even sociale media checken, een privébelletje tussendoor of een online bestelling plaatsen — het gebeurt vrijwel in elk bedrijf. Of wat dacht je van lange gesprekken bij de koffieautomaat en complete weekendbesprekingen?

Het probleem is niet dat mensen af en toe even een break nemen. Dat is zelfs gezond. Het wordt pas een issue als die kleine momentjes optellen tot serieuze tijdsverspilling. Stel dat je elke dag 30 minuten ‘kwijtraakt’ aan niet-werkgerelateerde dingen, dan gaat er op jaarbasis behoorlijk wat tijd verloren, oplopend tot tientallen uren per jaar.

Er zijn ook leidinggevenden met een andere mentaliteit: voor hen maakt het niet uit als werknemers af en toe andere dingen doen, zij kijken puur naar de prestaties. Dit wordt ook wel ‘outputgericht werken’ genoemd, waarbij het niet gaat om de uren die je maakt, maar om de resultaten.

Ontslag op staande voet

Soms heeft dagdieverij wel verstrekkende gevolgen. Onlangs werden e-mails verzonden naar werknemers bij federale instanties in Amerika, met als onderwerp ‘wat deed u vorige week?’ Medewerkers die hier niet op reageerden en geen verslag indienden, hing ontslag boven het hoofd, melde Elon Musk op X.

Ook in Nederland komen werknemers niet altijd zomaar weg met dagdieverij. Vorige maand deed de rechtbank uitspraak in een zaak waarbij een medewerker op slaande voet was ontslagen. Ze moest een keer per maand op kantoor werken, de rest van de dagen werkte ze thuis. Haar werkgever vermoedde echter dat van werken niet veel terecht kwam. Uit gegevens van het ICT-systeem bleek dat zij veel mailtjes en berichtjes niet had gestuurd. Ze werd ontslagen op grond van dagdieverij.

Term kwam in rechtspraak weinig voor

De term ‘dagdieverij’ kwam lange tijd weinig voor in de rechtsspraak. Pas sinds thuiswerken gemeengoed werd, tijdens corona, heeft dagdieverij een vlucht genomen, schrijft het AD. Om meer grip te krijgen op wat het personeel nu eigenlijk thuis aan het doen is, proberen werkgevers toch het personeel te monitoren.

Sommige werkgevers gaan daar heel ver in, bijvoorbeeld door werknemers te verplichten de hele dag hun webcam aan te zetten, wat in strijd is met privacywetgeving. Daarin is vastgelegd dat de werkgever je niet continu in de gaten mag houden, tenzij sprake is van een duidelijke verdenking. Volgens de advocaat die het AD sprak, gaan de meeste zaken om ‘rotte appels’, werknemers die echt misbruik maken van het thuiswerken.

Uiteindelijk liep het toch goed af met de Nederlandse werknemer die werd ontslagen. De kantonrechter veegde het ontslag op staande voet van tafel. Ook het verzoek tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst werd afgewezen, omdat het systeem niet alle werkzaamheden in kaart bracht.

Meer mensen in de bijstand, vooral mannen zorgden voor stijging (dit bedrag krijg je met een uitkering)

Hoeveel uur per dag zitten we op social media (en wat doet dat met ons)?

Reacties