Julia Osendarp Arbeidsmarkt 10 apr 2024, 16:10

Leestijd: 3 minuten

Psycholoog deelt 4 typen burn-out: ‘Verschillende vormen’

Een burn-out, oftewel dat opgebrande gevoel waardoor werk en dagelijkse bezigheden niet meer lukken, is geen pretje. Psycholoog Alexandra Ghita vertelt dat er verschillende varianten van een burn-out zijn en legt uit hoe je het beste handelt als je burn-out-klachten ervaart.

We associeren een burn-out veelal met uitputting op het werk. Maar een burn-out kan op zowel emotioneel, fysiek als cognitief vlak effect hebben. De symptomen van een burn-out verschillen per persoon. Eerder schreef Metro over het dilemma van Sterre, die het gek vond dat haar collega met een burn-out wel in de kroeg stond.

Psycholoog legt subvormen burn-out uit

Psycholoog Alexandra Ghita legt aan het Amerikaanse Psycholgy Today uit dat er verschillen subvormen van een burn-out zijn. De psycholoog vertelt dat het ook zo kan zijn dat de ene subvorm uiteindelijk overslaat in de andere subvorm. Vandaar is het volgens haar belangrijk om de varianten te herkennen.

Soorten burn-outs en kenmerken

1. Frenetic: ‘Hectisch- of krampachtige’ burn-out (meest bekende)

• Overbelasting van het werk en meestal een hoge mate van toewijding.
• ‘Te veel hooi op je vork.’
• Ook wel ‘de wet van compensatie’. Vaak door overprestaties op het werk en onderprestaties op andere gebieden van het leven (bijvoorbeeld het persoonlijke leven).

2. Under-challenged: ‘Tekort aan uitdaging’ burn-out

• Niet-stimulerende of motiverende werkomgeving of werkzaamheden. Vaak zijn werktaken en werkdagen veelal hetzelfde.
• Naarmate de tijd vordert, wordt het werk oninteressant en monotoom.
• Geen kansen of mogelijkheden tot groei.

3. Worn-out: ‘Afgematte’ burn-out

• Ook wel bekend als verwaarlozings-burn-out.
• Door aangeleerde hulpeloosheid en hopeloosheid.
• Ongestructureerde of onduidelijke taken waardoor een persoon een verwaarlozende aanpak hanteert. Dit terwijl er veeleisend en stressvol werk klaarligt.
• ‘Het bijltje erbij neergooien.’
• Laag zelfbeeld: ‘Ik kan het niet’.
• De lat te hoog leggen.

4. Misalignment: ‘Niet op een lijn’ burn-out

• De waarden van een bedrijf komen niet overeen met de waarden en leefstandaard van een individu.
• Komt voor bij banen niet als ‘niet inspirerend’ worden gezien
• Professioneel en privé leven worden niet op elkaar afgestemd.

Tips bij klachten

Ghita heeft nog een aantal tips voor als je wellicht worstelt met burn out-klachten.

1. Welke burn-out?

Onderzoek welk type burn out je hebt. Deze zelfreflectie draagt bij aan het herstel.

2. Karakter en persoonlijkheid

Bekijk jouw karaktereigenschappen en de relatie met jouw burn-out. Sommige mensen zijn vatbaarder voor een burn-out dan anderen. Volgens Ghita kunnen ook werkgevers rekening houden met karaktereigenschappen en functies die ze aan hun medewerkers toebedelen.

3. Eerlijk zijn

Bespreek jouw zorgen en klachten met jouw werkgever.

4. Schakel hulp in

Praat met een job-coach, vertrouwenspersoon of therapeut die kan meedenken over jouw carrièrepad.

5. Gaat het alleen over jouw werk?

Waar loop je tegenaan op werk? Soms kunnen persoonlijke zaken je belemmeren. Familie of relatieproblemen? Of mentale worstelingen of trauma’s? Het kan zijn dat deze factoren ook invloed hebben op jouw werksituatie. „Iemand die is opgegroeid in een onvoorspelbare en chronisch stressvolle omgeving kan bijvoorbeeld op zoek zijn naar functies die lijken op de belangrijkste emotionele en cognitieve reacties uit het verleden”, aldus de psycholoog.

6. Kwaliteit boven kwantiteit

Jouw hoeveelheid werkuren zeggen niks over jouw prestaties. Soms zorgt een paar uur minder werken er juist voor dat je productiever wordt. En ook gevoeg pauzes, een gezonde werk- en privébalans of een kortere werkweek, dragen bij aan de productiviteit, jouw welzijn en verlaagt de kans op burn out.

7. Neem een langere pauze

Mocht je financieel de ruimte hebben, raadt de psycholoog aan om een ‘break’ in te lassen. Een periode waarin je rust neemt en de tijd hebt om na te denken. Waardoor er ook ruimte komt voor nieuwe ideeën. „Vertrouw daarin op je intuïtie.”

De Spaarrekening van Sharon (29): ‘Ik spaarde 20.000 euro voor mijn auto’

Heeft gen Z echt een betere werkmentaliteit dan millennials?

Reacties