Te veel bullshitbanen? ‘Jongeren vinden betekenis wel degelijk belangrijk’
De arbeidsmarkt is verhit, werkgevers vechten om werknemers en de ene na de andere arbeidsmarkttrend duikt op. In Metro’s podcast De Werkvloer bestoken we iedere aflevering een beroepsexpert met vragen én buigt onderzoeker Rutger van den Berg zich over een nieuwe stelling over de arbeidsmarkt: ‘We hebben té veel bullshitbanen gecreëerd’.
Werkgevers staan te springen om werknemers, maar toch is het aantrekken van jonge arbeidskrachten knap lastig. Maar toch zijn er ook een hoop banen die helemaal niet zoveel lijken toe te voegen. Hoe zit dat? We bespreken het met Van den Berg – die al 12 jaar onderzoek doet naar jongeren, werk en jongerencultuur, aangesloten bij onderzoeks- en adviesbureau YoungWorks.
Werk van David Graeber Bullshit Jobs: A Theory
„Deze stelling is natuurlijk gebaseerd op het werk van denker David Graeber. Hij was ook degene die de term bullshit jobs voor het eerst introduceerde”, begint Van den Berg. De term werd geïntroduceerd in een essay van Graeber in 2013. Hij bracht in 2018 het boek Bullshit Jobs: A Theory uit. Zijn – niet onomstreden – standpunt? Meer dan de helft van alle banen zoals ingericht in de huidige maatschappij is zinloos.
Maar hoe verhouden jongeren zich eigenlijk tot die bullshitbanen? En hoe vinden jongeren betekenis in werk? „Wat blijkt uit onderzoek van Robert Dur, hoogleraar economie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, is dat driekwart van de mensen betekenis in werk belangrijk vindt. We denken vaak dat jongeren betekenis in het werk heel belangrijk vinden. Deels klopt dat, maar jongeren vinden betekenis gemiddeld eigenlijk net wat minder belangrijk dan oudere mensen op de arbeidsmarkt”, legt Van den Berg uit.
De betekenisvraag
Dat is best logisch te verklaren, vervolgt de onderzoeker. „Als je jong bent zijn andere zaken ook belangrijk: bijvoorbeeld salaris”, voordat jongeren een bepaald inkomensniveau hebben bereikt, speelt dat een grote rol. „Als je wat ouder bent en een bepaald salarisniveau hebt bereikt, hoef je je daar minder mee bezig te houden. Dan gaat de betekenisvraag een grotere rol spelen. Waarmee verdien ik eigenlijk mijn geld?”
„Toch neemt dat niet weg dat jongeren betekenis in werk wel degelijk belangrijk vinden. Zij weerspiegelen ook wat wij als samenleving belangrijk vinden. Zij willen niet een opleiding volgen, om vervolgens na een paar jaar te ontdekken dat het werk dat je doet geen maatschappelijke meerwaarde heeft.”
Per ongeluk toch in allerlei bullshitbanen beland, waar je eigenlijk het nut niet van inziet? Luister naar De Werkvloer om van Rutger van den Berg te horen hoe je zo’n baan het beste kunt herkennen.