Tosca de Jong Arbeidsmarkt 23 jan 2020, 18:34

Leestijd: 4 minuten

Moeten vaste contracten weer de norm worden?

Er moet een hoop veranderd worden op de arbeidsmarkt. Het ‘vaste contract’ zou weer de norm moeten worden en het aantal flexwerkers en zzp’ers moet omlaag.

Dat zijn een aantal adviezen van de commissie-Borstlap die onderzoek deed naar wat er allemaal beter kan op de arbeidsmarkt. Volgens de commissie zou er ook één arbeidsongeschiktheidsregeling moeten komen voor alle werkenden en zouden zzp’ers belastingvoordeel moeten verliezen. Zzp’ers – er zijn er zo’n 1,2 miljoen – lopen vaak onverzekerd rond en krijgen niet uitbetaald als ze ziek zijn of arbeidsongeschikt worden.

Stoppen met je werk als zelfstandige en weer gaan voor een vast contract krijgen, waarbij je pensioen opbouwt en vakantiegeld krijgt. Op papier klinkt het prima, maar wil zelfstandig Nederland dit wel?

„De adviezen van de commissie komen wat neerbuigend over en zijn niet bekeken vanuit een modern standpunt”, zegt arbeidsrechtadvocaat Suzanne Meijers. „Er wordt gedaan alsof alle zelfstandigen beschermd moeten worden, maar veel mensen hebben er zelf voor gekozen en willen helemaal niet in vaste dienst.”

Niet zielig

Meijers staat in haar werk zowel werkgevers als werknemers bij. Volgens haar kan het aanbieden van een vast contract voor sommigen interessant zijn. „Als je minder dan vijftien euro per uur verdient bijvoorbeeld. Maar de meeste mensen weten prima hun broek op te houden. Soms verdien je meer als je zelfstandig bent. In de ICT kunnen ze een uurtarief vragen dat je in vast dienstverband nooit zou kunnen verdienen.”

Meijers vindt dat er niet wordt meegedacht over de huidige ontwikkelingen. „Je ziet dat jonge mensen vaker kiezen voor het zelfstandige. Of het combineren door én in vaste dienst te werken én te freelancen. Maar ook 50-plussers zetten de stap en willen eens kijken of ze iets voor zichzelf kunnen gaan doen. Denk aan iemand die twintig jaar bij een bank heeft gewerkt en nu freelance consultant wordt, die is echt niet zielig en hoeft niet beschermd te worden.”

Probleem

Bij sommige beroepen is een vast dienstverband zo onaantrekkelijk geworden, dat je maar beter zelfstandige kunt worden en blijven. Zoals in de zorg, waar de groep zzp’ers alleen maar groeit. „Er wordt vaak gedacht dat mensen in de zorg gedwongen zzp’er zijn geworden, maar velen hebben deze keus zelf gemaakt en zouden ook nooit meer terug willen keren in vaste dienst”, vertelt voorzitter Gaby de Jong van het ‘Netwerk zzp’ers in de zorg’ dat sinds een halfjaar bestaat. De regeldruk, personeelswisselingen en een slecht salaris zijn één van de redenen dat een vast contract in de zorg niet meer aantrekkelijk is. „Daar ligt dus het probleem, maar er wordt gedaan alsof de zzp’er zelf het probleem is.” Volgens De Jong zijn er genoeg instellingen die mensen die nu zelfstandig zijn willen aannemen. „Maar uit onderzoek blijkt dat tachtig procent helemaal niet terug zou willen.”

De Amsterdamse Emma Posma (25) zette onlangs wél een krabbel onder een vast contract. Begin februari treedt ze in vaste dienst als online-redacteur bij LINDA. „Voor 40 uur, best burgerlijk he? Maar ik heb er ontzettend veel zin in.” Posma – die twee jaar freelancen achter de rug heeft – was niet per se op zoek naar een baan met vast contract.

„Ik had een gesprek bij LINDA om daar als freelancer aan de slag te gaan. Toen vertelden ze mij dat ik ook in vaste dienst kon komen. Ik moest daar wel een nachtje over slapen om de voor en nadelen af te wegen.” Ze won advies in bij haar ouders. „Die somden de voordelen op van een vast contract, zoals vakantiegeld, uitbetaald worden als je ziek of zwanger bent en ga zo maar door. Ik besloot om toch maar eens voor deze vastigheid te kiezen, want als freelancer heb je helaas te maken met onzekerheid over de toekomst en het saldo op je bankrekening.”

Doorbetaald bij ziekte

De commissie Borstlap zou het liefst zien dat iedere werkende Nederlander in de toekomst doorbetaald krijgt als hij of zij ziek is. In de vorm van bijvoorbeeld een collectieve verzekering. ZZP Netwerk Nederland vindt de adviezen van de commissie zo gek nog niet en steunt het idee voor zo’n verzekering.

„Een ziektekostenverzekering betalen we ook allemaal, waarom dan geen verzekering tegen arbeidsongeschiktheid?”, zegt voorzitter Jerry Helmers. Volgens hem is het belangrijk om onderscheid te maken tussen de zzp’er die bewust voor zijn zelfstandigheid heeft gekozen en de mensen die het noodgedwongen geworden zijn door bijvoorbeeld een ontslag.

„Dit zijn de mensen die tussen de wal en het schip vallen. En moeite hebben met sparen voor hun oude dag of geen verzekering kunnen betalen. Je kunt wel zeggen dat je niet bezig bent met je pensioen, maar je moet ook vooruitkijken. Het moet niet zo zijn dat een hoop mensen straks in de financiële problemen terecht komen.”