Claartje Vogel Arbeidsmarkt 20 aug 2018, 08:00

Leestijd: 4 minuten

Zeg niet dat je baas een eikel is

Elke maandag helpt Metro je carrière op weg met verhalen over de arbeidsmarkt. Vandaag: hoe zeg je je baan op? 

Hoera, je hebt een nieuwe baan gevonden. Voordat je daar aan kunt beginnen, moet je eerst je oude werk opzeggen. „Opzeggen is nooit leuk”, vertelt loopbaancoach Freek van Kraaikamp. „Ook al voelt het voor jou als een opluchting, je baas en je collega’s zitten ineens met een probleem. Ze moeten jouw werk overnemen en op zoek naar een vervanger.”

Het is belangrijk op een goede manier afscheid te nemen, waarschuwt Hugo van der Heide, directeur van bureau Carrière Switch. Hij adviseert in onder meer loopbaanbegeleiding, werving en selectie en ontslag. „Nederland is maar klein en zeker als je binnen hetzelfde beroep of dezelfde regio werkzaam blijft, kom je elkaar altijd weer tegen.”

Volgens Van Kraaikamp heeft een baan opzeggen veel overeenkomsten met een relatie uitmaken. „Maar terwijl je bij een gebroken liefdesrelatie misschien de deur achter je dicht kunt gooien, zit je na het opzeggen van een arbeidsrelatie nog een maand in de ’het is ingewikkeld’-fase. Je hebt tenslotte een opzegtermijn.”

Zo snel mogelijk

In je arbeidscontract staat hoe lang die termijn is. Meestal zijn het één of twee maanden. Daarom zeggen veel mensen vaak precies 30 of 60 dagen van de voren op. „Vertelt het liever zo snel mogelijk”, adviseert Van Kraaikamp. „Bijvoorbeeld aan het begin van de maand. Zo kan je baas je niet verwijten dat hij geen tijd had om op tijd een vervanger te regelen. Hoe later je opzegt, hoe meer irritatie.”

Zeg het op tijd, maar zorg daarna dat je snel weg kunt, vindt Van der Heide. „Drie maanden blijven hangen heeft geen enkele zin. Je doet toch niet echt meer mee. Een maand blijven werken lijkt me voldoende om je werk af te bouwen en klussen over te dragen.”

Soms verwijten werkgevers hun vertrekkende werknemers dat ze niet gezegd hebben dat ze aan het solliciteren waren. Onterecht, vindt Van Kraaikamp. „Iedereen heeft het recht om zich te oriënteren op de arbeidsmarkt, dat hoef je echt niet te vertellen aan je baas.”

Liegen

„Niets zeggen is tenslotte niet hetzelfde als liegen”, beaamt Van der Heide. „Als je zegt dat je weg wilt, kan dat leiden tot verwijten of spanningen.”

Bovendien is het heel normaal om te veranderen van baan. Uit een onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek en TNO uit 2017 blijkt dat in 2016 646.000 werknemers een andere werkgever hadden dan het jaar ervoor.

Toch kan het soms lonen om te vertellen dat je op zoek bent naar iets nieuws. Vooral als je goed kunt opschieten met je baas en kunt uitleggen waarom je iets anders zoekt. Als jij bijvoorbeeld ambities hebt die je niet kunt waarmaken binnen je huidige organisatie, is het logisch dat je iets anders zoekt. Door dat duidelijk te maken geef je je leidinggevende de kans jou te behouden. Als jij bijvoorbeeld meer wilt verdienen of een ander soort functie zoekt, kan hij je een aanbod doen. Van der Heide: „En als het bedrijf die kansen niet biedt, is het redelijk dat je je gaat oriënteren.”

Op welk moment je het ook vertelt: zeg het in elk geval eerst tegen je baas en dan pas tegen je collega’s. Van Kraaikamp: „Je wilt niet riskeren dat hij via-via ontdekt dat je vertrekt. Stel je voor hoe boos jij zou zijn als je van je schoonmoeder hoort dat je vriendin je verlaat.”

Blijf je best doen

Hoe stel je je op tijdens die laatste paar werkweken? De ideale werknemer werkt nog even extra hard, maar volgens een Amerikaans onderzoek (Oregon State University, 2016) zijn zulke arbeidskrachten zeldzaam. Daaruit blijkt dat gemiddeld slechts 9 procent zijn best doet op zijn overdracht. Volgens Van Kraaikamp is dat uiteindelijk niet alleen vervelend voor hun ex-werkgever, maar ook voor de werknemer zelf.

„Blijf je best doen, vooral die laatste paar weken”, zegt de loopbaancoach. „Zo zorg je dat je baas en collega’s met een goed gevoel aan je terugdenken. Als je met ruzie weggaat of je taken niet goed overdraagt, kun je jouw goede reputatie in een paar weken verpesten.”

In die laatste maand moet je soms ook even slikken. Van Kraaikamp hoort van zijn cliënten regelmatig verhalen over vinnige opmerkingen tijdens de lunch. „Je wilt een vechtscheiding voorkomen. Bereid je voor op negatieve reacties en blijf zelf hard werken en beleefd reageren. Hoe je baas of collega’s reageren, daar kun je weinig aan doen. Onthoud dat meestal geldt: hoe heftiger de reactie van je collega’s, hoe waardevoller jij bent voor de organisatie.”

Hoe graag je je baas ook wilt vertellen dat hij een eikel is: doe het niet. Van der Heide: „Je bereikt er zelf niets mee en je zadelt ook je collega’s die blijven met een rotgevoel op.”