‘De tussenbaan is een signaal naar de politiek’
Geen flexbaan voor een half jaar, maar een ‘tussenbaan’ voor vier of zelfs vijf jaar. Luchtvaartmaatschappij KLM wil dit soort tijdelijke contracten gaan invoeren voor het grondpersoneel. „Een heel erg slecht plan waar werknemers niets mee opschieten”, vindt FNV-bestuurder Jan van den Brink.
Onzekerheid voor werknemers
Het vijfjarige arbeidscontract van KLM is vooral bedoeld voor de werknemers met zwaar fysiek werk. Het zou een tussenoplossing zijn voor het vaste contract en het flexibele contract. Van den Brink snapt het dat het voor de mensen met zwaar fysiek werk moeilijk is om dit werk tot hun 67e te doen. Maar het vijfjarig contract is alleen een oplossing voor KLM zelf: „De werknemers blijven nog steeds in onzekerheid zitten. Na vijf jaar moeten ze weer ander werk zoeken. Dat lukt misschien de eerste keer, maar na de tweede of derde keer niet meer.”
Het idee van een tussenbaan zagen we al eerder in de supermarktenbranche. Voor deze branche zou het volgens Van den Brink wel een goed idee zijn. „De supermarkten willen het tussencontract aanbieden aan hun uitzendkrachten. Maar bij KLM willen ze de vaste contracten vervangen door de vijfjaarscontracten.”
Noodgeboren contract
Daar is Ton Wilthagen, hoogleraar arbeidsmarkt aan de Universiteit van Tilburg, het niet mee eens: „Ik denk dat KLM dat niet wil. Ik zie het vooral als een signaal van zo’n groot bedrijf richting de politiek dat ze een keer wat moeten doen.”
Wilthagen legt uit dat het tussencontract een ‘noodgeboren’ contract is, omdat de arbeidsmarkt niet langer kan wachten op een kabinetsplan voor de modernisering van het vaste contract. „In tegenstelling tot het aantrekkelijker maken van het vaste contract, is het contract de afgelopen decennia alleen maar zwaarder geworden. De werkgevers hebben geen tijd om te wachten op het nieuwe kabinet en dus hebben ze de tussenbaan bedacht.”
Geen permanente oplossing
De hoogleraar verwacht dat het tussencontract niet alleen door KLM, maar ook door andere sectoren zal worden overgenomen zoals de detailhandel. „Als het lukt om een oplossing te vinden voor het aantrekkelijker maken van vaste contracten voor zowel werkgevers als werknemers, is het tussencontract niet nodig. Maar zolang de Nederlandse arbeidsmarkt niet gemoderniseerd wordt, krijgen we alleen maar meer van dit soort contracten.”
Of het tussencontract een goede oplossing is, hangt er vanaf hoe het gebruikt wordt volgens Wilthagen. „Het belangrijkste is dat mensen zich kunnen ontwikkelen en weer kans hebben op werk. Dus als werkgevers een goede opleiding aanbieden bij die tussencontracten, is dat beter dan het huidige flexcontract. Maar nogmaals: het moet niet de bedoeling zijn dat iedereen straks zo’n tussenbaan krijgt.”
KLM heeft met het tussencontract gekozen voor de meest makkelijke oplossing, vindt Van den Brink. Volgens hem moeten werkgevers proberen functies van werknemers te verbeteren. „Zorg voor brede functies in plaats van smalle functies, zodat mensen op verschillende afdelingen kunnen werken. Onze uitdaging aan werkgevers is: organiseer het werk zo dat de werknemers het voltijd tot hun 67e kunnen doen.”