Julia Osendarp Geld & Carrière 2 apr 2025, 15:58

Leestijd: 6 minuten

Geld niet de enige reden waarom jonge, talentvolle medewerkers naar de Zuidas trekken

Wie zich in Amsterdam op de Zuidas begeeft, ziet tal van jonge mannen in pak of bodywarmer en vrouwen in net zakelijk kostuum voorbij dartelen. En dat terwijl de Zuidas ook de nodige smetten op de naam heeft. In het Britse Londen en het Amerikaanse New York gebeurt hetzelfde in de zakelijke harten als The City en Wall Street. Maar waarom ambieert zoveel jong talent een carrière in dit soort werelden?

Er zijn nogal wat jonge, talentvolle studenten of starters wiens hart sneller gaat kloppen van een traineeship of baan waarmee ze de corporate ladder kunnen beklimmen. Eerder vertelde ook Shariff over zijn tijd op de Zuidas tegen Metro. Hij miste daar ook een bijdrage aan de maatschappij. „Maar door de goede voorwaarden ben je gevangen in gouden handboeien. Je verdient goed, maar je bent niet vrij.” Ook schreven we eerder over de bemoeienis van sommige Zuidas-kantoren op de universiteit.

Waarom is aanwas jong talent richting Zuidas zo groot?

Wie de HBO-serie Industry heeft gezien, weet dat er een overlap zit tussen zakelijke imperia als Wallstreet, The City en onze Zuidas. Ook De Correspondent-journalist Simon van Teutem weet dat. Hij bewandelde namelijk als jonge afgestudeerde hetzelfde pad. Naast een stage bij een prestigieuze bank kreeg hij een contract aangeboden bij McKinsey, een machtig adviesbureau. Maar dat McKinsey heeft ook de nodige onethische kwesties op z’n naam staan. Van Teutem zag wel heil in zo’n carrièrepad als jonge starter met een studieschuld van een ton, maar koos uiteindelijk een andere weg.

De Correspondent sprak met 212 insiders over de toestroom richting financiële imperiums in Londen, Wall Street en de Zuidas. Consultancybureaus, banken en advocatenkantoren die zich daar huisvesten, worden door Van Teutem als ‘de bermudadriehoek’ van talent bestempeld. De reden: zoveel jonge aanwinsten die zich hier nestelen. Van Teutem ontdekte dat veel jonge professionals banen bij dat soort bedrijven zien als opstapje richting een ander carrièrepad.

Overheid huurt ook consultancybureaus in

Overigens huurt de overheid naast hun eigen personeel ook consultants in van buitenaf, wat externe inhuur wordt genoemd. Ondernemer en investeerder Annemarie van Gaal vertelde in Nieuws van de Dag dat de externe inhuur de Nederlandse overheid miljarden kost. En dat stelt ook Van Teutem. Consultants die bijvoorbeeld een rapport maken, maar vervolgens hun handen daar weer vanaf trekken als het af is. „Een achtergelaten rapport is onvoldoende om de opgedane kennis binnen de overheid te houden voor de volgende uitdaging. En dat is in Nederland een steeds groter probleem.”

Van Teutem maakt een optelsom van de gestegen overheidskosten richting externe inhuur. Het Rijk gaf bijvoorbeeld in 2022 vier keer zoveel geld uit aan consultancybureaus als in 2018.

Maar toch blijft Van Teutem gefascineerd door al die jonge gezichten die zich binnen deze bedrijven begeven. Hij ging dus met tal van hen in gesprek, waaronder Jelle, die consultant is bij Deloitte, zo’n externe kracht van de overheid. „Mijn werkgever strijkt 250 euro per door mij gewerkt uur op, betaald door het ministerie en dus door de belastingbetaler, terwijl ze zelf makkelijk iemand voor een schappelijk tarief zouden kunnen aannemen voor dezelfde taken.” En ook een Britse collega van hem concludeert dat dat peperdure rapporten niet zelden ergens diep in een bureaula belanden.

Nuance over kritiek

Hoewel Van Teutem met zijn analyse tamelijk kritisch is richting dit soort Zuidas-bedrijven en hun maatschappelijke bijdrage, gebeuren er volgens hem ook goede dingen in deze kringen. Ook benadrukt hij dat de staatskas een ruime som geld aan belasting binnenhaalt vanuit dit soort bedrijven. „En dat is geen wisselgeld. Een bankier of consultant die bruto een miljoen euro per jaar in loon verdient, betaalt jaarlijks vijf ton aan inkomstenbelasting – bijna dertig keer meer dan iemand met een modaal salaris.”

Talenten verleid tot Zuidas-banen

Dat gezegd hebbende noemt van Teutem dit soort banen ‘talentverspilling’ in een tijd van woningcrisis, tekorten in het onderwijs en zorg, dreigende oorlogen en andere maatschappelijke problematiek. „En het merkwaardige is: vrijwel iedereen die ik spreek in deze sectoren, koestert wel degelijk idealistische dromen. Zij zouden eigenlijk liever werk doen waarmee ze wél direct maatschappelijke impact hebben.”

Maar toch zit dit jonge talent waar Van Teutem het over heeft op een Zuidas-kantoor. Hij zocht uit hoe deze jonge talenten verleid worden. Geld, charisma van anderen, de drang om de beste te zijn en de behoefte aan bewondering, spelen daarin mee. Maar er is meer, blijkt uit de gesprekken van deze werknemers. Zo vertelt voormalig Oxford-studiegenoot Dafydd tegen Van Teutem over de consultants die hem ooit binnenhaalden: „Charisma, gravitas. Dit waren de winnaars. Dit was het Oxford ná Oxford. De ambitie om na het huidige klasje het volgende topklasje te vinden. En zo presenteren bankiers, consultants en advocaten zichzelf ook.”

Inspelen op competitiedrang

Maar ook legt Davydd uit dat de psyche van deze jonge aanwinsten wordt gehackt. „Hoe verkoop je een baan aan een 20-jarige? Simpel: door dezelfde beloningsmechanismen te gebruiken die hen tot dan toe succes hebben gebracht. Onze generatie is eraan gewend telkens door nieuwe hoepels te springen, nieuwe tests te doorstaan en door nieuwe poorten te lopen, steeds naar het volgende level. Consultancybureaus, banken en advocatenkantoren presenteren zichzelf als de vanzelfsprekende volgende stap voor toptalenten, die vooral bang zijn om in de grijze middenmoot te eindigen.” Die competitiedrang, daar wordt volgens Dafydd op ingespeeld. „Ze willen simpelweg de beste zijn. Zelfs als dat betekent dat hun idealen in de ijskast moeten, ze abnormale uren moeten werken, geestdodende taken moeten uitvoeren en kerst met hun familie moeten overslaan.”

Charlotte, een andere studiegenoot, legt uit dat in Londen de sociale status meeweegt. Van Teutem noem ze insecure overachievers, gevoelig voor kuddegedrag. „Die bevestiging krijgen door promoties, feedback, bonussen, maar ook bewondering en aanzien van buitenaf. Dat is precies het dopamineshot dat ze nodig hebben.”

Maar de lange dagen, druk, geen ruimte voor emotie, stress, oftewel de zwemmen- of verzuipen-werkmentaliteit, leert je ook een hoop. Ook dat trekt jonge ambitie aan. Naast mindset en werkethos, krijgt deze jonge garde ook vaak mogelijkheid tot interne opleidingen en trainingen.

Jonge generatie wil ‘keuzevrijheid’ behouden

Deze generatie jonge talenten blijkt lichtelijke vrees voor ‘vastleggen’ te hebben. En wat bieden deze bermudadriehoek-bedrijven: keuzevrijheid. „Dafydd vertelt me dat het kunnen behouden van zijn keuzevrijheid hem enorm aantrok bij McKinsey. Maar, zo ziet hij nu, het is tegelijkertijd een fabel.” Hoewel er natuurlijk uitzonderingen zijn, blijven volgens Dafydd de meesten bij deze grote bedrijven hangen. Iets dat hij optionality trap noemt. Meestal verlaten ze het bedrijf wel, maar het wereldje? Ho maar.

Die optionality trap herkent hij bij meer leeftijdsgenoten. „Onze generatie heeft een obsessie met alle deuren openhouden. We zijn niet bereid de noodzakelijke compromissen in onze carrière onder ogen te komen, ons daadwerkelijk aan iets te wijden. Maar terwijl we onze armen en benen in het extreme strekken om al die deuren open te houden, is dát ons leven. We hebben het over keuzevrijheid en we vertellen onszelf dat we overal heen kunnen, maar je gaat helemaal nergens heen met al die uitgestrekte ledematen.”

Maatschappelijke problemen oplossen

Van Teutem vat nogmaals samen waarom ambitieuze en talentvolle jongeren op een Zuidas stationeren. Naast geld en aantrekkingskracht zijn dus charisma, competitiedrang, sociale status, persoonlijke groei en het behoud van keuzevrijheid drijfveren om daar te belanden. En dat terwijl Van Teutem benadrukt dat deze types keihard nodig hebben om de strijd aan te gaan met een hoop maatschappelijke problemen in deze tijd.

We werken harder, maar zijn minder productief: hoe zit dat?

Prijzen parkeerapp EasyPark gaan fors stijgen, wat zijn alternatieven?

Reacties