Studievertraging? Dit zijn de gevolgen van de langstudeerboete
Terug van weggeweest en de nachtmerrie van menig student: de langstudeerboete. In het hoofdlijnenakkoord van het kabinet-Schoof kwamen de partijen PVV, VVD, NSC en BBB overeen om de langstudeerboete opnieuw in te voeren. Dit houdt simpelweg in dat de kosten van je collegegeld enorm kunnen oplopen bij studievertraging. Een tandje bijzetten dan maar?
Wij leggen je uit of je je al zorgen moet maken of zonder stress de boeken in kunt duiken. Wat zijn de regels? En wie krijgt hiermee te maken? Belangrijker: is er nog hoop?
Wat houdt de langstudeerboete in?
De langstudeerboete is een maatregel die bedoeld is om studenten te ontmoedigen langer over hun studie te doen dan de officiële studieduur. De boete werd al in 2012 ingevoerd door de Nederlandse overheid, maar werd vanwege maatschappelijke weerstand in 2013 weer afgeschaft. Inmiddels is de regel weer ingevoerd: studenten die langer dan één jaar vertraging oplopen na het voltooien van de officiële studieduur van hun bachelor of master krijgen een boete.
Studenten onder ons: begin maar vast met zweten, want dit is geen kattenpis. Het gaat om 3000 euro extra collegegeld bij meer dan een jaar uitloop in je bachelor of master. Het collegegeld, dat dit jaar nog 2530 euro bedraagt, wordt voor langstudeerders vanaf 2026 verhoogd met 3000 euro. Dit betekent een factuur van 5530 euro voor je collegejaar: maak je borst maar nat.
De regel is ingevoerd als bezuiniging op het hoger onderwijs: als studenten sneller gaan studeren, komen ze eerder op de arbeidsmarkt, dat goed is voor de Nederlandse economie. Volgens de formerende partijen levert de maatregel de staatskas 282 miljoen euro per jaar op, een enorm hoog bedrag.
Wie zijn de dupe van de langstudeerboete?
Studenten, natuurlijk. De nieuwe lichting die vanaf 2026 aan zijn of haar studie begint en hier langer dan ‘normaal’ over doet. Er zijn enkele uitzonderingen voor studenten die door persoonlijke omstandigheden, zoals ziekte of mantelzorg, topsport of bestuurswerk, vertraging hebben opgelopen. Mede vanwege het invoeren van de langstudeerboete zijn er eventuele plannen voor flexstuderen: dit houdt in dat studenten collegeld gaan betalen per studiepunt, zodat ze in hun eigen tempo kunnen studeren. Maar deze plannen zijn nog niet ingevoerd door de coalitie.
Werken naast je studie om je collegegeld te betalen is voor de één een must om financieel rond te komen en voor de ander bijzaak. Het levert studenten in ieder geval een hoop stress op, de mentale schijf van vijf valt lastig meer te volgen in tijden van geldstress en een burn-out ligt op de loer. Volgens een onderzoek van EenVandaag en De Marker van BNNVARA onder 600 studenten blijkt dat de herinvoering van de langstudeerboete vooral nadelige gevolgen heeft voor studenten die geen financiële ondersteuning van hun ouders ontvangen. Het onderzoek toont aan dat 25 procent van deze studenten overweegt om hun studie te beëindigen.
Dit doet de Studentenvakbond
De studenten laten het er echter niet zomaar bij zitten. Volgens de studentenvakbond zit er niks anders op dan actie voeren en de druk op de politiek op te voeren. Zo organiseren ze op 18 oktober om 12.00 uur op de Koekamp in Den Haag een demonstratie, waarin ze eisen dat de langstudeerboete niet wordt ingevoerd. Ze roepen studenten op om mee te komen demonstreren. In juni werd al actie gevoerd, zo protesteerden honderden studenten en docenten op het Jaarbeursplein in Utrecht tegen de langstudeerboete.
Werkende jongeren vaker thuis door psychische klachten: zo herken je een burn-out