Jana Witteman Geld maakt (niet) gelukkig 20 jul 2024, 14:29

Leestijd: 6 minuten

Geld maakt (niet) gelukkig: ‘Ik had nog 3,97 euro op mijn rekening’

Waar de één vindt dat geld moet rollen, blijft de ander herhalen dat je geld maar één keer kunt uitgeven. En als we eerlijk zijn; wat blijft er dan over van het gezegde ‘geld maakt niet gelukkig’? Vandaag: de 49-jarige Dorothée, die als ondernemer werd overvallen door blauwe brieven van de Belastingdienst.

Beroep: schrijver, spreker, spoken word artiest, theatermaker, interviewer, jongerencoach
Woonsituatie: koopwoning met twee kinderen
Netto maandinkomen: 4265 euro

Geld maakt (niet) gelukkig

In de zomer van 2016 krijgt Dorothée vijf blauwe enveloppen op de mat. De inkomstenbelasting moet nu toch echt worden betaald. Na verschillende keren uitstel kan ze er niet meer omheen. Ze betaalt het complete bedrag. Het resultaat? Ze heeft nog 3,97 euro op haar rekening over. Ze besluit dat ze in actie moeten komen en gaat praten met anderen. Hoe doen andere zpp’ers dit? Hoe kan ik meer geld verdienen? Die vragen stelt ze aan anderen en ze besluit er een boek over te schrijven. In 2020 is daar Blut.

„Ik kwam erachter dat heel veel zaken rondom geld helemaal niet over geld gaan. Het gaat over achterliggende overtuigingen die via geld naar boven komen.”

Hoe ben je financieel opgevoed?

„Wij hadden het thuis niet over geld, niet inhoudelijk. Maar ondertussen waren er wel allerlei oordelen over geld. Later ontdekte ik wat die oordelen waren. Mijn vader is opgegroeid met het idee dat geld gelijk staat aan succes. Hoe meer geld je hebt, hoe beter en succes staat daarmee gelijk aan veiligheid. Bij mijn moeder was dat anders. Bij haar kreeg ik het idee alsof mensen met veel geld slechte mensen zijn. Achteraf gezien merkte ik dat aan allerlei opmerkingen. Wat ik wel van beide ouders heb meegekregen, is dat herinneringen altijd waardevoller zijn dan spullen.

Bij mij hebben die overtuigingen ertoe geleid dat ik onbewust met de overtuiging ging leven dat succes slecht is. Dat leverde bij mij een paniekreactie op zodra ik geld verdiende. Ik had het gevoel dat het geld niet voor mij was, waardoor ik het direct ging uitgeven.”

In wat voor gedrag resulteerde dat bij jou?

„Ik wilde alles weggeven. Ik gaf geld uit aan anderen, gaf rondjes in de kroeg, gaf te dure cadeaus, ik gaf geld weg aan goede doelen, aan mensen op straat. Zodra ik slecht in mijn vel zat, ging ik meer kopen. Op mijn 30ste ging ik voor mijzelf werken. Op de laatste dag van het jaar had ik 30.000 euro op mijn rekening. Ik had het gevoel dat ik dat uit moest geven, dus diezelfde dag heb ik een auto gekocht. Dat kon niet in één keer bij de garage, dus 15.000 euro betaalde ik direct en de rest ging op afbetaling.

Ik vond geld niet belangrijk. Achteraf gezien had ik misschien wel mooiere dingen met het geld kunnen doen, maar dat bewustzijn had ik toen niet. Nu ga ik anders met geld om.”

Wat was er voor nodig om anders naar geld te kijken?

„Dat ik niets meer had. En ‘niets’, dat is niet helemaal waar. Ik had mijn huis nog, en mijn gezondheid en kinderen. Maar ik had niets meer op de bank. Nou ja, te weinig. In diezelfde periode kwam ik erachter dat de dingen die ik belangrijk vond er nog wel waren. Ik had mijn kinderen, ik kon naar buiten en ik had tijd. Wat dat betreft was het een rijk leven zonder geld. Ik ontdekte wat voor mij het meest waardevol is; tijd en aandacht. Maar ik ontdekte ook dat ik geld niet belangrijk genoeg maakte. Als je bezig bent met geld, of het tellen van geld om eten te kunnen kopen, dan geeft dat stress. Dan is er geen ruimte voor tijd en aandacht.”

Hoe ben je daarbovenop gekomen?

„In het verleden werkte ik in de reclamewereld. Later ging ik jongeren begeleiden bij het vinden van hun purpose. Maar op dat moment had ik niets meer. Toen besloot ik een boek te gaan crowdfunden met de lessen die ik zelf wilde leren. Om dat te doen wilde ik leren van de besten: ik interviewde topondernemers en financieel experts zoals Annemarie van Gaal.

Voordat ik op dat punt kwam, had ik al spullen verkocht via Marktplaats, gekeken naar andere baantjes, getwijfeld om de auto te verkopen. Toen ik ging crowdfunden, zat daar wel wat schaamte op. Ik zag het zelf als een laatste redmiddel – waarbij ik me wel realiseer hoe bevoorrecht ik was: hoogopgeleid, wit, in het bezit van een huis. Maar om patronen te doorbreken, moest ik het zelf vanaf de bodem leren.”

Waarom stapte je uit de reclamewereld?

„Ik deed reclame, presenteerde bij de regionale omroep, deed van alles. Alles was leuk, maar ook een beetje leeg. Mijn vader werd in 2012 terminaal ziek en ging terugblikken op zijn leven. Daardoor ging ik zelf ook anders naar mijn leven kijken. Als het voor mij op dat moment voorbij zou zijn geweest, had ik geen leven waar ik trots op was. Het was vluchtig en oppervlakkig, het bracht me geen grote vreugde of betekenis. Toen heb ik een trainingsbureau voor jongeren opgezet. Uiteindelijk ben ik dat te lang blijven doen zonder de juiste waardebepaling te hanteren.

Toen ik startte als ondernemer heb ik een dom besluit genomen. Een bevriend iemand zei: ‘Je moet je belastingen zo lang mogelijk uitstellen’. Althans, dat was het enige dat ik hoorde. Ik heb me niet gerealiseerd dat ik wel geld opzij had moeten zetten. Dat is natuurlijk heel dom geweest.”

Hoe kijk je nu naar geld?

„Nu zie ik dat geld staat voor tijd en aandacht. Natuurlijk ook voor een bepaalde waarde, maar ik weet het belangrijk genoeg te maken. Geld op zich is niet belangrijk, maar ik geef bijvoorbeeld genoeg aandacht aan mijn administratie, waardoor ik geld achter de hand heb. Op die manier heb ik geen stress om geld, waardoor het onbelangrijk wordt. Het geeft rust dat ik weet dat er genoeg binnenkomt.”

Hoe belangrijk is het voor je om een financiële buffer te hebben?

„Heel belangrijk. Tijdens Covid hebben we allemaal gezien hoe onvoorspelbaar het leven kan zijn. Maar zelf had ik financieel gezien geen stress, omdat ik weet dat ik een buffer heb. Voor mij is 20.000 euro een fijne buffer, maar dat heb ik op dit moment niet. Mijn noodgevallen-rekening moet 3000 euro zijn.”

Stelling: met 1000 euro per maand extra zou ik op de lange termijn gelukkiger zijn

„Ja, omdat het nog meer ruimte geeft voor de dingen die ik belangrijk vind. Dat geeft nog meer tijd en rust.”

Geld maakt niet gelukkig, of toch wel?

„Klopt. Geld maakt niet gelukkig, maar geen geld maakt ongelukkig. Als je echt veel te weinig hebt, dan beheerst dat je leven. Schaarste doet iets met je brein en het is lastig daar uit te komen. Daar zit veel schuld en schaamte.”

Nieuwsgierig naar meer antwoorden op de vraag; maakt geld gelukkig? Lees dan de voorgaande edities van Geld maakt (niet) gelukkig.

De Spaarrekening van Nick: ‘Op mijn 21ste kocht ik een huis’

Heb je een kind? Zoveel kinderbijslag krijg je per kwartaal

Reacties