Jongeren hebben enorme schulden: hoe komt dat en wat kun je doen om schulden te voorkomen en op te lossen?
Steeds meer jongeren hebben schulden, meldt de NOS vandaag. Wat gaat daar allemaal mis, hoe voorkom je schulden en hoe kom je er weer uit? Het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) geeft tips.
Woordvoerder Max Pijnenburg vertelt aan Metro dat Nibud al langer ziet dat jongeren een financieel kwetsbare groep zijn. „Recente onderzoeken wijzen uit dat 40 procent van de jongvolwassenen moeite heeft om rond te komen.”
Wat gaat er mis?
Betaalachterstand bij zorgverzekeraar
Uit de rondgang van de NOS blijkt dat een van de belangrijkste oorzaken van schulden bij jongeren een betaalachterstand bij de zorgverzekering is. Wat dit zo wrang maakt, is dat veel jongeren geen zorgtoeslag aanvragen. Ze zijn of niet op de hoogte dat ze daarvan gebruik kunnen maken, of zijn bang dat ze het geld later terug moeten betalen.
Achteraf betalen
Eerder bleek ook al dat achteraf betalen bij het online winkelen vooral jongeren schulden bezorgt. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) zei zich vorige maand „ernstige zorgen” te maken. Jongeren maken gretig gebruik van apps als Klarna en Riverty en omdat zij geen financiële buffer hebben, liggen extra kosten eerder op de loer. Hoewel mensen onder de 18 daar officieel geen gebruik van mogen maken, blijkt uit onderzoek van AFM dat het vorig jaar toch ruim een half miljoen keer gebeurde.
„Wij maken ons er ook zorgen over”, zegt Pijnenburg. „Jongvolwassen kopen relatief vaak iets waar ze geen geld voor hebben.”
Online gokken
Een andere zorg die op het moment speelt is het toenemend aantal jongeren dat online gokt. Uit de monitoringsrapportage online kansspelen van de Kansspelautoriteit (KSA) van april 2023 blijkt dat een op de vier spelers tussen de 18 en 23 jaar oud is. Met name jonge mannen vormen een risicogroep.
Hoe voorkom je schulden?
1. Pas op met achteraf betalen
„Betaal alleen achteraf als je het product ook meteen kunt betalen”, adviseert Pijnenburg. „Dus als je zeker weet dat je het geld hebt. Houd ook goed bij wat je nog moet betalen om boetes te voorkomen, want je krijgt niet elke week een mailtje.”
Jonge mensen leven volgens Pijnenburg in een moeilijke tijd. „Jongeren zijn vatbaar voor koopverleidingen en anno nu zijn er meer verleidingen dan ooit door influencers en reclameborden. Denk daarom echt altijd goed na als je iets koopt.”
2. Kijk waar je recht op hebt
Pijnenburg wijst erop dat Nibud een handige tool heeft om te berekenen waar je allemaal recht op hebt. „Je vult wat dingen in en ziet meteen of je recht hebt op bijvoorbeeld huur- en zorgtoeslag. Als je minderjarig bent heb je dat natuurlijk niet, dus dat is allemaal nieuw voor jongvolwassenen.”
De angst voor het moeten terugbetalen van toeslagen speelt volgens Pijnenburg zowel onder jongeren als andere leeftijdsgroepen. „Door de toeslagenaffaire is dat echt een issue geworden. Mensen durven het niet meer aan te vragen, omdat ze bang zijn dat het systeem of zijzelf een fout maken. Toch adviseer ik om de tool in te vullen, dan zie je echt waar je recht op hebt.”
Belangrijk is wél dat je het altijd doorgeeft aan de Belastingdienst als er iets verandert in je financiële situatie. „Ga je bijvoorbeeld van een bijbaan naar een ‘gewone’ baan, geef dit dan meteen aan. Want anders zou je wel zomaar eens grote bedragen moeten betalen.”
3. Doe belastingaangifte
Zeker voor jongeren met een bijbaan kan het lucratief zijn om belastingaangifte te doen. Dat is voor hen niet altijd verplicht, waardoor ze mogelijk geld mislopen. „Je zou dan zomaar eens veel geld terug kunnen krijgen.” En een beetje extra spaargeld kan nooit kwaad: „Uit onderzoek blijkt dat veel jongvolwassenen minder dan 2500 euro aan spaargeld hebben. Mocht er dan een keer een grote uitgaven moeten worden gedaan, ben je extra kwetsbaar.”
4. Kijk waar je kunt besparen
„Het is misschien een open deur”, zegt Pijnenburg. „Maar kijk waar je op kunt besparen. Wat heb je echt nodig en wat is leuk? Als je winterjas in de winter kapot gaat, heb je een nieuwe nodig. Maar voor het zoveelste paar Nikes geldt dat niet. Veel mensen hebben abonnementen waarvan ze niet weten dat ze die hebben. Denk aan een sportschoolabonnement terwijl ze al anderhalf jaar niet meer zijn geweest, of een Netflix-abonnement voor iemand die altijd op YouTube zit. Dat zijn maandelijks terugkerende uitgaven, dus daar heb je elke maand profijt van.”
Wat te doen als je schulden hebt?
Pijnenburg adviseert, zeker als de situatie nog niet heel ernstig is, om eerst bij familie of vrienden aan te kloppen als je schulden hebt. „Iemand die het beste met je voor heeft. Het is fijn om ondersteuning te hebben bij je geldzaken. Als je geldproblemen of stress hebt, kun je minder goed functioneren en nadenken. Daardoor heb je minder overzicht.”
Voor mensen met beginnende schulden is er ook een tool: zelfjeschuldenregelen.nibud.nl. „Kom je daar niet uit? Zoek om hulp en blijf niet aanmodderen. We merken dat het dan alleen maar erger wordt. Trek bij instanties aan de bel. Als je geen betalingsregelingen met schuldeisers meer kunt treffen, kun je een wettelijk traject in gaan. Er is altijd iets wat je kunt doen.”
Er hangt veel schaamte rondom schulden. Hoe kun je daarmee omgaan? „Neem in eerste instantie mensen die dichtbij je staan in vertrouwen, je hoeft het niet meteen aan de grote klok te hangen. Je kunt ook bellen naar 0800-8115 (gratis telefoonnummer voor hulp bij geldzorgen). Die zijn er om je te helpen, maar ook om over je situatie te praten.”
Trek je zonnebril én zonnebrand maar uit de kast dit weekend: droog en zonnig weer
Oplichters Aangepakt-kijkers verbaasd om aanpak Kees van der Spek bij Marian uit B&B Vol Liefde