Tessa Ham Geld & Carrière 4 jun 2023, 18:03

Leestijd: 6 minuten

Jiska is ‘professioneel knuffelaar’: ‘Soms zit iemand op schoot, of ga ik bovenop iemand staan’

Bij Metro duiken we maar wat graag in verschillende beroepen. Van functies waarvan je wellicht nog nooit hebt gehoord tot banen waarvan je je altijd al hebt afgevraagd ‘wat zo iemand nou eigenlijk precies doet’. Vandaag spreken we de 41-jarige Jiska de Jonge, die haptotherapeut is (oftewel: professioneel knuffelaar, aldus haar dochter).

Beroep: Haptotherapeut
Leeftijd: 41 jaar
Aantal jaar werkervaring: 5 jaar (daarvoor 15 jaar fysiotherapie)

Het beroep van Jiska

Vertel, wat doet een haptotherapeut eigenlijk?

„Als haptotherapeut ben ik gespecialiseerd in aanraken en voelen. Ik raak mensen aan om dingen te ontdekken bij zichzelf. Dat maakt soms dingen los die tientallen jaren niet zijn gevoeld.”

Je dacht vast vroeger niet: als ik later groot ben, word ik haptotherapeut?

„Nee, maar ik ben wel altijd een extreem gevoelig meisje geweest. Ik voelde altijd de non-verbale communicatie van iedereen, al wist ik dat op dat moment niet.

Toen ik zo’n twintig jaar oud was en fysiotherapie studeerde, zag ik dat deze gevoeligheid geen last hoefde te zijn. Ik zag iemand die deze gevoeligheid inzette als haptotherapeut voor militairen. Het voelde alsof ik mijn passie had gevonden.”

Hoe gaat een sessie in z’n werk?

„Allereerst maak ik cliënten bewust van de non-verbale communicatie die er continu is. Tussen mensen, maar ook met ons eigen lijf. Vervolgens doen we een oefening waar de verbale communicatie er even niet is. Ik ga naast ze staan, achter ze of leg een hand op hun rug. Alleen nog om inzicht te krijgen.

Wat er vervolgens gebeurt, hangt af van de behoefte van de cliënt. Soms laat ik iemand op mij steunen, laat ik ze bovenop mij staan of ga ik zelf bovenop ze staan. Soms neem ik ze op schoot, maar andere keren nemen ze plek op de bank en leg ik bijvoorbeeld simpelweg mijn hand op hun rug of buik.”

Wat is het doel van bijvoorbeeld iemand op schoot nemen?

„Dat is niet iets waar je dagelijks mee te maken krijgt hoor, maar dat gaat meer over ondersteuning en overgave. Dat ze voelen dat er een bepaalde vorm van ondersteuning is, maar dat ze wel op hun eigen billen zitten en de wereld inkijken. Het is net de juiste hoeveelheid fysieke ondersteuning geven, dat iemand voelt dat ze het juist zelf kunnen.

Veel mensen vinden het raar als een volwassene op schoot zit, maar dat is natuurlijk anders dan een kind dat op schoot zit. Het is niet alsof ik hun moeder ben en ze omring. Dat is misschien even fijn, maar zo komen ze bijvoorbeeld niet uit hun depressie.”

Het gaat dus niet om geborgenheid, maar juist om kracht?

„Ik sluit ze inderdaad niet alleen maar in mijn armen met: kom maar, voel maar even. Dat voelt niet autonoom, dan kunnen ze het nog niet alleen. Dan komen ze iedere week bij mij knuffelen, maar dat is natuurlijk niet de bedoeling – dan zou ik meer bezig zijn met symptoombestrijding.

Er zijn wel mensen die specifiek met die behoefte komen, dat zijn vaak ouderen. Die zijn dan al twintig jaar geleden de liefde van hun leven verloren en worden bijna niet meer aangeraakt. Als zij binnenkomen, weet je dat er bijna niet meer nodig is dan ze even laten voelen dat ze oké zijn, dat er tederheid is en dat er iemand voor ze is.”

Het draait bij haptotherapie dus echt om die aanraking?

„Dat is inderdaad een heel groot onderdeel. Als iemand je aanraakt, dan voel je de intentie van diegene. Aanraking kan daarom ook schade opleveren. Maar met de juiste intentie voel je door aanraking dat je mag zijn wie je bent. Denk maar eens aan keren dat jij werd aangeraakt… Je voelt dat je de moeite waard bent.

Natuurlijk kan ik tegen je zeggen: het is oké, je hoeft alleen maar jou te zijn en niet zo je best te doen. Wellicht geloof je het enigszins, maar je lijf nog niet. Dat is wat aanraking kan doen.”

Wie kloppen er bij jou voor hulp aan?

„Verschillende mensen, met verschillende leeftijden; van 17 tot 80 jaar. Ik zie bijvoorbeeld veel jonge ouders die opbranden en de relatie met zichzelf ondergeschikt hebben gemaakt aan de relatie met hun kinderen, partner en werk.

Maar ik zie ook mensen die zichzelf zijn kwijtgeraakt, door bijvoorbeeld vastgelopen rouw. Mensen die er al twee jaar niet van genieten als hun partner ze aanraakt. Die zelfs al schrikken als hun partner in de keuken een hand op hun schouder legt. Mensen die zich eenzaam voelen of waarvan hun innerlijke vuur is opbrand. Die je vraagt: wanneer heb je voor het laatst gelachen, en dat ze zeggen: tja, ik weet het niet.”

Wat is het meest bijzondere dat je hebt meegemaakt?

„Ik maak elke dag bijzondere dingen mee, maar er zijn cliënten die me extra bijblijven. Zo behandelde ik laatst een grote, forse zakenman, die een leven gewend is met veel geld en aanzien. Een slimme man met veel babbels.

Deze man wilde eigenlijk afvallen, maar dat lukte niet. Toen hij bij mij op de bank lag, vroeg ik hem of ik aan zijn buik mocht voelen. De meeste mensen kunnen wel voorstellen hoe kwetsbaar dat is. In eerste instantie voelde hij schaamte, maar hij voelde ook aan mijn handen dat ik geen oordeel heb.

Tijdens ons gesprek begonnen de tranen over zijn wangen te rollen. Hij realiseerde zich dat hij een oude angst met zich mee droeg. Dat hij op achtjarige leeftijd die buik om zich heen is gaan bouwen om zich te beschermen tegen de boosheid van de buitenwereld. Terwijl hij voor anderen nu juist zelf als een boze harde man kan overkomen.

Deze realisatie zorgde ervoor dat vanaf dat moment de kilo’s eraf vlogen. Nu ik er weer zo over praat, doet dat nog steeds heel veel met mij.”

Kun je nog een bijzonder voorbeeld noemen?

„Er zijn dus ook cliënten die bij mij komen omdat ze eenzaam zijn. Zo behandelde ik eens een vrouw van in de 70. Ze had veel conflicten met haar schoondochter, waardoor haar zoon niet meer langs wilde komen.

Haar vriendinnen nodigden haar niet meer uit voor feestjes en als ze dat wel deden, voelde ze zich eigenlijk niet welkom. Haar man was al twintig jaar geleden overleden. Van de kerk mocht ze zichzelf niet aanraken.

Ik had haar op mijn bank liggen en legde mijn hand op haar onderrug. Ze begon meteen hard te snikken. ‘Ik voel nu wat ik al twintig jaar niet gevoeld heb’, zei ze. Je voelde de opluchting in haar hele lijf. Uiteindelijk heb ik drie sessies met haar gehad en dat was genoeg; ze was een ander mens. Ik krijg nu nog weleens een appje dat ze deze week zo’n leuk feestje gehad heeft.”

Meer over Geld & Carrière lees je hier.

Peter (60) maakte carrièreswitch van politieagent naar machinist: ‘Met aftellen naar je pensioen bereik je niets’