Jana Witteman Geld maakt (niet) gelukkig 4 feb 2023, 08:02

Leestijd: 7 minuten

Geld maakt (niet) gelukkig: ‘Als freelancer word je gedwongen bezig te zijn met geld’

Waar de één vindt dat geld moet rollen, blijft de ander herhalen dat je geld maar één keer kunt uitgeven. Wekelijks gaan we in gesprek met mensen uit alle hoeken van de samenleving. Want als we eerlijk zijn; wat blijft er dan over van het oer-Hollandse gezegde ‘geld maakt niet gelukkig’? Vandaag: de 23-jarige Estelle, die na de nodige fouten inmiddels verstandiger met haar geld omgaat.

Naam: Estelle
Leeftijd: 23
Beroep: Freelance beeldredacteur & mediacoördinator
Woonsituatie: Huurhuis met twee huisgenoten
Netto maandsalaris: 3000 tot 3500 euro, met soms mindere maanden

Geld maakt (niet) gelukkig

Met welke blik op geld ben jij opgevoed?

„Financieel gezien zijn mijn zus en ik relatief streng opgevoed. Maar wat school betreft waren mijn ouders juist heel gul, waardoor ik nooit een studieschuld heb opgebouwd. Ik ben me altijd bewust geweest van de luxepositie waarin we zijn opgegroeid. Van huis uit was de boodschap: zorg dat je genoeg geld hebt en dat je altijd wat achter de hand hebt.”

„Mijn ouders vonden het belangrijk dat ik zou gaan werken zodra dat mocht. Mijn eerste bijbaan werd een krantenwijk toen ik 14 was, maar dat heb ik maar kort gedaan. Ik vond het echt helemaal niks. Die fiets was heel zwaar, die viel iedere keer om. Op een dag reed mijn vader langs terwijl ik die kranten moest rondbrengen. Eigenlijk vond hij die zware fiets ook een beetje zielig, dus toen heeft hij geholpen. Niet lang daarna ben ik gestopt met dat baantje, maar moest ik wel nieuw werk zoeken. Ik kwam vrij jong bij de HEMA terecht. Dat vond ik stukken beter dan die krantenwijk, maar leuk vond ik het zeker niet. Werk is misschien niet altijd leuk en achteraf vind ik dat een goede les die ik toen heb geleerd.”

„Mijn vader werkte altijd bij een bank. Dat zijn denk ik toch vaak mensen die bewust met geld omgaan. Investeer, maar investeer goed en wees daar niet te pietluttig in. Dat de boodschap die we van huis uit meekregen. Ik leerde bijvoorbeeld dat je nooit zuinig moet zijn op het meemaken van momenten. Investeer in mooie vakanties, in het maken van herinneringen; niet in impulsieve korte termijn aankopen.”

Hoe kijk jij nu zelf naar geld?

„Dat is de laatste twee jaar behoorlijk veranderd. Ik had een flink gat in mijn hand. Vier jaar geleden vertrok ik voor het eerst richting Amsterdam voor een stage.  Ik dacht echt: wat overkomt mij allemaal? Ik vond alles heel duur. In die tijd ging ik veel terug naar mijn ouders. Op mijn 21e verhuisde ik definitief naar Amsterdam.

Daarmee kreeg ik ook veel meer eigen verantwoordelijkheden. Ik moest huur betalen en dingen regelen qua belasting en verzekeringen. Ik was daar absoluut niet goed in en gaf veel te veel uit. Met hangende pootjes heb ik toen huilend mijn vader opgebeld en gevraagd of ik geld mocht lenen. Dat mocht, maar ik moest wel dat weekend naar huis komen om een plan te maken dat het nooit meer zo ver zou komen. Het was natuurlijk enorm luxe dat ik dat geld kon lenen. Toen heb ik besloten: dit nóóit meer.”

Hoe is de situatie nu?

„Als freelancer word je gedwongen heel bewust met geld bezig te zijn. Iedere maand moet ik de btw berekenen en ik moet geld apart zetten voor de belasting die later betaald moet worden. Daardoor ben ik nu veel bewuster van de waarde van geld. Nu vind ik dat ik prima met geld kan omgaan.”

Hoe zit het met dat gat in je hand?

„Dat gat is niet compleet verdwenen. Soms ga ik nog steeds weleens naar de Kalverstraat – wat eigenlijk een vreselijke plek is – en dan duik ik de H&M Home in. Dan gaan de oogkleppen op en gooi ik van alles in de mand. Vervolgens schrik ik bij de kassa van het bedrag dat ik moet afrekenen. Maar nu gebeurt dat echt minder vaak dan vroeger. Tegelijkertijd ben ik wel altijd heel blij met de spullen en vind ik het ergens ook wel oké. Ik gun het mezelf af en toe ook om zulke uitgaven te doen.”

„Vanuit huis heb ik geleerd dat je iedere uitgave moet kunnen verantwoorden. Daardoor voelen dit soort koopsessies als enorm impulsieve acties. Maar als ik de spullen eenmaal heb, ben ik er echt blij mee én het maakt mijn huis mooier. Zo verantwoord ik het naar mezelf, waardoor ik het niet zo erg vind dat dit nog af en toe gebeurt. Ik realiseer me ook dat ik een prima salaris heb, waardoor dit kan. Ik verdien ruim voldoende om de maandelijkse kosten te dekken en ik kan ook nog leuke dingen doen. Voor die leuke dingen heb ik best een groot budget.”

Heeft dit koopgedrag je eerder weleens in de problemen gebracht?

„Ja, absoluut. Als freelancer heb je goede en minder goede maanden. Daarbij is televisiewerk seizoenswerk. De maanden september tot en met december waren het laatste jaar heel erg goed. Maar een jaar eerder was ik freelancer bij één programma. Daarna had ik nog geen nieuwe opdracht. Toen had ik wel alles uitgegeven wat ik had verdiend. Daardoor heb ik wel geleerd dat je als freelancer altijd een buffer achter de hand moet hebben, wat ik toen niet had.”

Spaar je nu voor die buffer?

„Ja, ik probeer nu een spaarpot op te bouwen. Ik heb een zakelijke rekening en mijn lopende rekening. Ik word uitbetaald op de zakelijke rekening en daar kun je ook een spaarpot naast hebben. Nu betaal ik mezelf eerst uit, de rest laat ik in die spaarpot zitten.”

„Een tijd geleden voelde het nog niet als een mogelijkheid om te sparen. Ik had niet super veel opdrachten en ik wist niet welk tarief ik kon vragen. Ik was vrij naïef en ging overal in mee, waardoor ik veel minder verdiende dan nu. Ik leefde van het geld dat ik binnenkreeg. Na twee jaar werken heb ik nu een stuk meer ruimte en kan ik een deel opzij zetten. Ik heb in die twee jaar tijd veel geleerd, maar ook veel fouten gemaakt. Bij iedere fout besefte ik: dit moet volgende keer anders. Ik was ook pas 21 jaar: natuurlijk maak je dan fouten, denk ik achteraf.”

Spaar je nu een vast bedrag per maand?

„Nee, ik spaar afhankelijk van wat er binnenkomt. Ik ben niet super strikt op de cijfers. Maar het liefst wil ik dit jaar toewerken naar een buffer van zo’n 10.000 euro.”

Stelling: Met 1.000 euro per maand extra zou ik op de lange termijn gelukkiger zijn.

„Ik weet het niet. Geld maakt dingen wel een stuk makkelijker. Die 1000 euro zou ik bijvoorbeeld in vakantie kunnen stoppen, maar ik weet niet of ik het woord ‘gelukkig’ zou hangen aan extra geld. Misschien maakt het dingen soms iets leuker, maar ik zou niet per se gelukkiger worden van meer geld.”

Stelling: Je kunt nooit te veel geld hebben.

„Dat denk ik wel. Sommige mensen hebben zó veel geld. De verschillen tussen mensen zijn super groot. Daarbij vind ik dat geld nét iets te vaak in verband kan worden gebracht met macht of status. Wat dat betreft bestaat er naar mijn idee zeker zoiets als te veel geld.”

Stelling: Geld wordt meer waard als je het kunt delen

„Ja, ik vind delen heel leuk. Tegelijkertijd vind ik het ook echt leuk om dingen voor mezelf te kopen, maar cadeaus kopen vind ik ook heerlijk. Later wil ik zeker ook delen met mensen die verder van mij afstaan, maar voor nu heb ik daar nog niet vaak bij stilgestaan. Tot nu toe ben ik denk ik vrij egoïstisch geweest, als het op geld aankomt. Maar als freelancer ben je ook gedwongen om gefocust te zijn op geld, waardoor ik niet altijd oog heb gehad voor anderen, denk ik. Dat is iets waar ik niet per se trots op ben. Voor nu ga ik een buffer opbouwen en daarna wil ik nadenken wat ik voor anderen kan doen die het minder breed hebben.”

Geld maakt niet gelukkig, of toch wel?

„Ik vind het lastig om te zeggen of geld gelukkig maakt, of niet. Maar op dit moment heb ik natuurlijk ook genoeg geld. Meer geld zou mij niet gelukkiger maken, maar in de basis heb je geld nodig in deze maatschappij om in de basisbehoeftes te voorzien. Zonder geld kom je lastig aan een huis en werk is ook belangrijk om voldoening uit te halen. In die zin financier je met geld een bepaalde mate van geluk. Dan maakt geld misschien toch wel gelukkig.”

Meer artikelen lezen over Geld & Carrière? Dat kan hier.