Jana Witteman Geld & Carrière 4 jan 2023, 16:59

Leestijd: 6 minuten

€ 2,99 of 1 euro? Hierdoor koop je meer (en zó voorkom je verleiding)

Sommige deals lijken zó goed, dat je ze bijna niet kunt laten schieten. Niemand wil een dief van de eigen portemonnee zijn. Daardoor doen we soms aankopen, waarvan we achteraf beseffen dat die compleet onnodig waren. Benieuwd welke trucs er schuilgaan achter deze zogenoemde prijspsychologie? Zo lokken bedrijven jou naar de (digitale) kassa.

Soms lijkt het onvermijdelijk: je bent wéér in de koopjes-val getrapt. Daarom zoeken wij voor je uit welke marketingstrategieën er worden toegepast, die ervoor zorgen dat je toch weer wat extra’s in je winkelmand gooit. We bespreken vijf veelvoorkomende prijsstrategieën met consumentenpsycholoog Patrick Wessels, zodat jij de trucs voortaan herkent.

Eén supermarkt, duizend keuzes

Voor de keuzeprocessen die te maken hebben met prijspsychologie geldt: het gaat om snelle beslissingen, legt Wessels uit. „Deze strategieën zijn erop gericht dat je achteloos een beslissing neemt, of dat er in ieder geval niet heel bewust wordt gedacht.” Ben jij van plan een nieuwe koelkast te kopen en heb je alle verschillende specificaties onder de loep genomen? Dan ben je minder gevoelig voor de verschillende marketingstrategieën die met prijspsychologie te maken hebben, vertelt Wessels. De trucs werken júíst heel goed, op het moment dat je snel nog even de supermarkt inschiet om wat boodschappen te halen.

Stel dat je een nieuw recept gaat koken. Misschien heb je je vrienden uitgenodigd, of ga je zelf iets nieuws proberen. Kleine kans dat je tegelijkertijd ook nog heel erg gefocust bent op de prijs. „Je wil op zo’n moment vooral iets lekkers maken. Het hoeft niet heel duur te worden, maar de prijs is niet allesbepalend. Met zo’n mindset ben je het meest gevoelig voor de strategieën van marketeers.” Ga jij juist naar de supermarkt om voor 2 euro per persoon avondeten op tafel te zetten: „Dan heb je juist een hele rationele instelling, dan hebben de marketingstrategieën minder effect.”

Zo voorkom je verleiding

We hebben goed en slecht nieuws. „Het is een illusie dat je je helemaal kunt weren tegen de marketeers die heel goed over alle trucs na hebben gedacht. Wat je wél kunt doen, is verleidingen voorkomen.” Hoe kun je dat doen? „Je kunt proberen om een lijstje te maken. Het helpt om doelgericht de supermarkt in te gaan, te focussen op wat je wilde hebben en niet te veel om je heen te kijken. Hoe minder je weet wat je van plan bent in die winkel, hoe makkelijker je in de marketing-vallen trapt.”

1. € 3,50 of 3,50 euro, dit doet het euroteken

„Door het euroteken weg te laten, blijven we sneller in onze gevoelsmodus”, begint Wessels. Weg bij de ratio en in het gevoel, dus. „Als we rationeel nadenken, kan een paar cent extra er al voor zorgen dat we iets níét kopen. Gevoelsmatig maakt dat verschil minder uit.” Het euroteken in geen velden of wegen te bekennen? Dan heeft de consument minder reden om over te schakelen naar de rationele modus.

2. Ronde getallen: 1,99 euro of 2 euro?

„Het belangrijkste is dat we van links naar recht lezen. In het geval van 1,99 euro, zien we eerst de één, in plaats van een twee. De één is lager dan twee, dus als consument denken we onbewust dat het goedkoper is.”

„Daarnaast geldt: hoe bekender je bent met de prijs, hoe minder effectief de marketingtrucs zijn.” Koop jij altijd een brood voor 1,80 euro, maar overweegt de supermarkt of ze datzelfde brood nu toch in prijs zullen verhogen naar 1,99 euro of 2 euro? Dan zullen we daar als consument niet snel intrappen. „In dat geval vinden mensen 1,99 euro nog steeds duur, want normaal kost het 1,80.” Wordt deze strategie toegepast bij een ander product dat de consument niet goed kent? Dan voelt 1,99 euro goedkoper dan 2 euro, legt Wessels uit.

3. Prijspsychologie achter rode (en gele) cijfers

Je kent het wel: actieprijzen in schreeuwend rood en de originele prijs staat er in het zwart naast. „De algemene associatie met rood is: urgentie. De volgende associatie bij die kleur is dat we in actie moeten komen, het liefst zo snel mogelijk en zonder na te denken.” Die actieprijzen gelden vaak voor een korte periode. De menselijke reactie die daarop volgt, is dat we geneigd zijn zo snel mogelijk te handelen.

De andere kleur die we veel terug zien is geel. „De associatie daarbij is ‘goedkoop’. Niet zo zeer urgent, maar wel een goedkope keuze.”

4. De verleiding voor ‘de beste’ deal

Beeld je even in dat je naar de bioscoop gaat. Je hebt nog niet nagedacht over het bedrag dat je aan de popcorn wilt uitgeven: het ultieme moment om in een marketingtruc te trappen. „Er staan twee bakken op de balie. De eerste bak is de klein portie voor 3 euro. Daarnaast staat een grote portie voor 7 euro. In zo’n geval lijkt drie euro een redelijker bedrag dan 7 euro. De bioscoop zet daar vervolgens een middelgrote portie van 6,50 euro tussen. Dan is 3 euro nog steeds een redelijke prijs, maar wel weinig popcorn. De bak van 7 euro is nog steeds duur, maar dan heb je wel veel popcorn. De middelste portie van 6,50 euro wordt ook gezien als een hoop geld. Toch lijkt de grote bak voor maar 50 cent extra nu voor de consument de beste deal.”

Eindstand? De consument gaat niet voor de goedkoopste en kleinste portie, de bioscoop verkoopt geen medium-bakken (wat ze ook niet willen), en de grote bakken gaan als warme broodjes over de toonbank.

5. Producten die je niet goed kent: het bemiddelingseffect

Wordt er een nieuw product op de markt gebracht? Dan zijn we als consument geneigd om juist wel voor de middelmaat te gaan, legt Wessels uit. „De medium-prijs voelt dan als de meest veilige optie. Waarschijnlijk zullen consumenten daar voor kiezen. In zo’n geval bedenken bedrijven een klein en groot product erbij, zodat het medium-formaat aantrekkelijker lijkt qua prijs. Gaat het om een koffie van de Starbucks? Dan zul je op dat moment de prijs vergelijken met de duurdere en de goedkopere variant.” De prijs van koffie bij de concurrent? Daar hoef je dan als consument even niet aan te denken.

Wil jij je weren tegen alle acties, schreeuwende aanbiedingen en slimme trucs? „Wees planmatig en bepaal bij grotere aankopen vóórdat je naar de winkel gaat waar het product aan moet voldoen”, geeft consumentenpsycholoog Wessels als tip. Daarnaast: vertel op voorhand aan iemand die belangrijk voor je is wat je gaat kopen, waar het product aan moet voldoen en hoeveel geld je wilt uitgeven. „Sta je dan in de winkel en kom je toch in de verleiding? Dan zul je beseffen dat je niet alleen jezelf moet overtuigen dat dit toch écht een goede aankoop is, maar je het ook aan iemand anders moet kunnen uitleggen. Dat maakt je iets minder vatbaar voor de verleidingen.”

Deze makkelijke tip helpt je flink wat geld te besparen in de supermarkt