Tessa Ham Geld & Carrière 5 mei 2022, 17:05

Leestijd: 5 minuten

Nog 26 jaar voordat mannen en vrouwen evenveel verdienen – dit wetsvoorstel wil dat versnellen

Vrouwen verdienden vorig jaar nog steeds gemiddeld 13 procent minder dan mannen, blijkt uit cijfers van het CBS. Dat verschil neemt weliswaar elk jaar af, maar als we op dit tempo doorgaan duurt het nog 26 jaar voordat mannen en vrouwen evenveel betaald krijgen. Een wetsvoorstel dat nu op tafel ligt, moet de loonkloof eerder dichten.

Maar was het niet al strafbaar volgens de wet om vrouwen minder te betalen dan mannen?

Wat houdt dit nieuwe wetsvoorstel dan in en gaat het echt verandering brengen? We vragen het aan Emma Lok, Directeur Strategie & Communicatie bij WOMEN Inc. en Joke van der Velpen, Manager Wet- en Regelgeving bij Visma | Raet.

Loonkloof al strafbaar

Het nieuwe wetsvoorstel wil de beloningsverschillen tussen mannen en vrouwen aanpakken. Maar was dit niet al strafbaar? „Het is bizar. Op 1 maart 1980 is de Wet gelijke behandeling ingegaan”, vertelt Emma Lok van WOMEN Inc. „Vanaf dat moment is het verboden om vrouwen minder te betalen voor hetzelfde werk.” Ruim veertig jaar later zijn we daar echter nog steeds niet.

Belachelijk, vindt ook Joke van der Velpen van Visma | Raet. „Naar aanleiding van de cijfers van het CBS is iedereen blij dat de loonkloof afgenomen is”, zegt ze als we haar opbellen. „Ik vind het raar dat het nog steeds om 13 procent gaat en dat het CBS het überhaupt moet onderzoeken.”

Van der Velpen legt uit hoe het kan dat we nog steeds met een loonkloof te maken hebben, terwijl dat volgens de Wet gelijke behandeling helemaal niet zou mogen. „Op dit moment werkt het zo: jij moet als werknemer zelf Sherlock Holmes spelen en navragen of je net zoveel verdient als je collega’s die dezelfde functie hebben”, zegt ze. „En, als dat niet zo is, dit bespreekbaar maken met je manager.”

De bewijsplicht ligt als het ware bij de werknemer. Het nieuwe wetsvoorstel wil dit veranderen. Die dwingt bedrijven met meer dan vijftig werknemers om transparantie te tonen over gelijke beloning van mannen en vrouwen in dezelfde functies.

Door de pijn heen

Als het nieuwe wetsvoorstel wordt ingevoerd, zullen werkgevers een uitgebreide analyse moeten doen. Daarvoor moeten ze ook controleren of hun administratie wel op orde is en iedereen op de juiste functie is ingeschaald. „Wij raden werkgevers daarom aan om niet op het wetsvoorstel te wachten”, zegt Van der Velpen. „Het is veel werk, maar daar heb je ook als werkgever uiteindelijk alleen maar profijt van. Het is net als naar de tandarts gaan; het doet even pijn, maar daarna heb je wel een gezond gebit.”

Zowel Van der Velpen als Lok merken op dat het met deze krappe arbeidsmarkt een enorme pré is voor werknemers als er transparantie is over de salarissen. Het is niet voor niets dat de term equal pay steeds vaker in vacatures verschijnt. „Je zet jezelf als werkgever veel beter op de kaart”, zegt Lok. „En je wil je toch ook gewoon aan de wet houden?”

Wetsvoorstel oplossing voor de loonkloof?

Dé oplossing voor de loonkloof is het wetsvoorstel volgens Lok niet. Ze legt uit waarom: „De loonkloof is uit verschillende onderdelen opgebouwd. Twee derde van die 13 procent is te verklaren, maar daarmee nog niet te rechtvaardigen”, legt Lok uit. „Dat komt onder andere doordat vrouwen minder vaak leidinggevende en management posities bekleden en veel in sectoren werken die minder goed betaald worden, zoals de zorg en schoonmaak.”

Eén derde, zo’n 6 procent, van die loonkloof is echter niet te verklaren. „Dat is dus pure discriminatie en waar het nieuwe wetsvoorstel bij gaat helpen”, legt ze uit. „Helaas is er niet één knop waar je aan kunt draaien die alles oplost.”

Knoppen om nog aan te draaien

Er zijn wel nog veel meer knoppen waaraan gedraaid kan worden. Niet alleen door de werkgevers (transparantie van de salarissen) en de overheid (het wetsvoorstel of het betaalbaarder maken van de kinderopvang bijvoorbeeld), maar ook door de maatschappij zelf.

Dat is waar de stereotypering van de twee geslachten weer om de hoek komt kijken. „Een man wordt er maatschappelijk gezien veel harder op afgerekend als hij niet veel geld verdient, terwijl een vrouw er veel harder op wordt afgerekend als ze niet op het schoolplein staat.”

Dat er zoveel knoppen zijn om aan te draaien, laat ook zien waarom de loonkloof zo langzaam gedicht wordt. „Toch is het best achterlijk dat het allemaal zo lang moet duren”, zegt Lok. „Dit is iets wat we als land meteen moeten aanpakken – hier helpen we namelijk niemand mee.”

Loonkloof aanwezig in Nederland: deel van de mannen vindt het logisch dat zij meer verdienen