Tessa Ham Geld & Carrière 24 feb 2022, 21:02

Leestijd: 8 minuten

De Terug Naar Kantoor-gids: van sociale onhandigheid tot omgaan met prikkels

Als iemand ons in februari 2020 had verteld dat de hele wereldbevolking volgende maand thuis zou komen te werken, hadden we je niet geloofd. Wat een omschakeling was het toen we met z’n allen naar huis werden gestuurd en daar aan de slag moesten. Maar nu, ruim twee jaar later, voelt terug naar kantoor gaan als net zo’n grote uitdaging.

Zo heb je wellicht al de nodige kledingcrisis gehad voor een dag op kantoor en blijken nieuwe collega’s in het echt een stuk korter te zijn dan hun Teams-persona deed vermoeden. En hoe moeten we ons eigenlijk concentreren en sociaal gedragen op kantoor?

De Terug Naar Kantoor-gids

Na het lezen van deze Terug Naar Kantoor-gids ben je helemaal voorbereid om, je raadt het al, terug naar kantoor te gaan. Samen met experts beantwoorden we alle vragen die je misschien hebt. Ga er lekker voor zitten of klik hieronder op de vraag die bij jou van toepassing is.

Inhoud:

1. Help! Ik ben sociaal onhandig geworden. Wat nu?
2. Hoe kom ik zo snel mogelijk in het nieuwe ritme?
3. Ik ben al die prikkels niet meer gewend en ben gesloopt als ik thuiskom. Wat kan ik hieraan doen?
4. Ik ben verleerd om me goed te concentreren in de kantoortuin. Zijn er tips?
5. Als ik op kantoor ben, zit ik alsnog een groot deel van de dag in Teams-meetings. Wat te doen?
6. Wat kunnen we doen voor nieuwe collega’s die er tijdens het thuiswerken bij zijn gekomen?
7. Hoe hervind ik het teamgevoel met mijn collega’s?
8. Ik voel me als een koe die weer de wei in mag en krijg niks meer gedaan. Wat nu?
9. Wat als ik helemaal niet meer terug wil naar kantoor?

1. Help! Ik ben sociaal onhandig geworden. Wat nu?

„Door corona zijn we allemaal sociaal wat onhandiger geworden”, stelt Aukje Nauta, bijzonder hoogleraar ‘Enhancing Individuals in a Dynamic Work Context‘ aan de Universiteit van Leiden. „We moeten elkaar weer trainen.” In eerste instantie is het volgens haar belangrijk om de onwennigheid en ongemakkelijkheid te erkennen. „Spreek het uit naar elkaar”, tipt ze. „Eigenlijk is het ook wel erg grappig als je zit te hannesen met of je elkaar nu een boks, een elleboog of toch een knuffel moet geven.”

Bovendien helpt het uitspreken bij het maken van nieuwe afspraken. „Heel veel mensen zijn bijvoorbeeld blij dat we door corona elkaar niet meer drie zoenen hoeven te geven”, zegt Nauta. „In de managementliteratuur bestaat het fenomeen ‘unfreezen’, een stadium waarin alles loskomt waar je afscheid van wil nemen. Dit is daar het perfecte moment voor.”

2. Hoe kom ik zo snel mogelijk in het nieuwe ritme?

Volgens Soesja Vogels, psycholoog bij OpenUp, zijn wij als mensen heel adaptief en flexibel. „We passen ons makkelijker aan dan we denken”, zegt ze. „Dat blijkt ook uit onderzoek: we verwachten dat de loterij winnen of in een rolstoel terechtkomen een enorme verandering is, maar dat het aanpassen is vaak echt makkelijker dan we denken.”

De pandemie is wat haar betreft een goed voorbeeld van dit aanpassingsvermogen. „We kunnen ons aanpassen, dat hebben we twee jaar geleden immers ook gedaan.”

3. Ik ben al die prikkels niet meer gewend en ben gesloopt als ik thuiskom. Wat kan ik hieraan doen?

Volgens Mark Tigchelaar, focus-expert en oprichter van de Focus Academy, zijn de prikkels helaas een gegeven. „Zeker met de hele coronadans: ‘Gaan we een hand geven, een boks of drie zoenen?’ Dat zijn allemaal dingen waar je over na moet denken.”

Het is daarom goed om te weten dat routines heel rustgevend werken voor het hoofd. „Hoe meer vaste routines je hebt, hoe meer buutvrije momenten je als het ware voor jezelf creëert. Een moment waarin je even niet hoeft na te denken.” Dat kan zo simpel zijn als op een vaste tijd lunchen of elke dag om 10.30 uur een koffiemomentje, of je nu thuis bent of op kantoor.

Volgens Nauta is het belangrijk om de lessen die we hebben geleerd toe te passen als we weer naar kantoor gaan. „In de lockdowns zijn we bijvoorbeeld massaal gaan wandelen”, zegt ze. „Houd die wandelingen er gewoon in. Met een collega is gezellig, maar alleen is ook een optie. Dat is een hele mooie manier om een loopmeditatie te doen of gewoon de prikkels te kunnen verwerken.”

4. Ik ben verleerd om me goed te concentreren in de kantoortuin. Zijn er tips?

Allereerst is het volgens Tigchelaar belangrijk om te weten dat het heel normaal is als je je niet kunt concentreren. „Als we vanuit evolutionair oogpunt kijken, had je het in de oertijd niet overleefd als je heel geconcentreerd je nootjes zat te pellen, omdat je de tijger niet zou zien aankomen”, zegt hij lachend. „Nog steeds is je hoofd constant je omgeving aan het afscannen op zoek naar gevaar.”

Gelukkig kun je jezelf weer trainen in het afsluiten van de omgeving. Tot die tijd kun je je bijvoorbeeld afzonderen op een andere verdieping in het gebouw, waar niemand je kan vinden. „Ook op teamniveau is het belangrijk om afspraken te maken over wat je onderling kunt afspreken om het meer te stroomlijnen”, aldus de focus-expert.

Je de hele dag afzonderen, is natuurlijk alleen geen optie. „Het is heel terecht als collega’s dan gefrustreerd zijn”, zegt Tigchelaar. „Het is echt een spagaat tussen productiviteit en bereikbaarheid. Je zal echt met je team een ritme moeten vinden.”

5. Als ik op kantoor ben, zit ik alsnog een groot deel van de dag in Teams-meetings. Wat te doen?

„Dan denk je: wat doe ik eigenlijk op kantoor?”, zegt Tigchelaar. „Om een hybride systeem te laten slagen, moeten we wat mij betreft niet kijken naar thuis vs. kantoor, maar focus vs. samenwerken.” Of je het best thuis of op kantoor kan focussen, ligt namelijk helemaal aan jouw situatie. Met kinderen en huisgenoten, kun je je waarschijnlijk op kantoor veel beter concentreren. „Bedenk dus echt wat de functie van een kantoor voor jou is”, zegt hij.

Het is wel belangrijk om die focusmomenten in je week in te plannen en deze met je collega’s af te stemmen. „Als je geen moment hebt in de week waarin je zonder afleidingen gefocust kan werken, is dat een recept voor frustratie en stress. Dan ga je op een gegeven moment achter de feiten aanlopen.”

6. Wat kunnen we doen voor nieuwe collega’s die er tijdens het thuiswerken bij zijn gekomen?

Zeker voor nieuwe collega’s was het de afgelopen periode moeilijk om een connectie te maken met collega’s, volgens psycholoog Vogels. „We kennen allemaal het verschil tussen een Zoom-meeting op vrijdagmiddag en een borrel waarbij je even met iemand een praatje kunt maken”, zegt ze.

Ze raadt anderen dan ook aan om actief de verbinding op te zoeken met nieuwe collega’s en ze bijvoorbeeld uit te nodigen voor de vrijdagmiddagborrel. „De eerste beste stap is om te vragen waar zij behoefte aan hebben”, zegt ze. „Dat kan ook een teammeeting op maandagochtend zijn.”

7. Hoe hervind ik het teamgevoel met mijn collega’s?

Hoogleraar Nauta raadt aan om zo snel mogelijk een uitje te organiseren. Dat kan van alles zijn, van een voorstelling tot een escape room. „Zorg dat je niet alleen iets gezelligs gaat doen, maar ook kunt nabespreken. We hebben het gezellige kletsen met elkaar vooral gemist. En ook dit is weer een goede mogelijkheid om het samenwerken in de toekomst te bespreken.”

8. Ik voel me als een koe die weer de wei in mag en krijg niks meer gedaan. Wat nu?

In de eerste periode is het volgens Nauta belangrijk om van jezelf én elkaar te accepteren dat we nou eenmaal niet zo productief zullen zijn. „Daar is de leidinggevende natuurlijk de aanvoerder van”, zegt ze. „Het is belangrijk dat jullie letterlijke speelruimte inlassen en datgene doen dat we zo gemist hebben: het informele kletsen. Dat is de smeerolie van een organisatie, dus smeer alles lekker goed door met elkaar.”

Sowieso moeten we volgens psycholoog Vogels niet vergeten dat korte afleidingsmomenten erbij horen op kantoor. „Sommigen van ons zijn thuis veel productiever geworden, maar dit niveau werd twee jaar geleden ook niet van ons op kantoor verwacht. Check dus bij jezelf en je manager wat de verwachtingen zijn en of deze wel realistisch zijn.”

Uiteindelijk zijn sociale contacten erg belangrijk voor ons geluk, dat hebben we wel gezien tijdens corona. „Het feit dat je lekker in je vel zit, zorgt er weer voor dat je productiever bent”, zegt Vogels.

9. Wat als ik helemaal niet meer terug wil naar kantoor?

Door de Wet Flexibel Werken kun je wel een verzoek doen om (deels) thuis te werken, maar je werkgever hoeft dit niet per se goed te keuren. Probeer je werkgevers er dus van te overtuigen dat dit ook voor hem of haar een goed idee is, door bijvoorbeeld je successen van de afgelopen jaren te onderbreken.

Als je veel wil blijven thuiswerken, is het volgens Nauta ook belangrijk om rekening te houden met het feit dat je wellicht onvoldoende gezien wordt. „Dan is de kans dat je overgeslagen wordt als het tijd is voor een promotie. Zeker de mensen die verlegen zijn, zijn tijdens het thuiswerken misschien wel net iets te veel in hun comfortzone terecht gekomen.”

‘Ik loop tegen een burn-out aan, maar mijn baas blijft me pushen’