’Would you like some tea?’
Elke maandag helpt Metro je carrière op weg met verhalen over de arbeidsmarkt. Vandaag: de butlerschool.
Butler Elliette Lehrmann komt aanlopen met een zilveren dienblad met koekjes, chocolade en een kopje thee. Ze draagt witte handschoenen en het bekende zwarte pak en haar haren zijn keurig opgestoken. Ze heeft me zojuist begeleid naar de zitkamer in het landhuis, waar ik praat met Robert Wennekes (60), oprichter en bewoner van The International Butler Academy.
Het voelt alsof ik in een Engelse kerstfilm terecht ben gekomen. Niet zo gek, vertelt Wennekes, want butlers spelen in mening kostuumdrama een rol. Maar wie denkt dat het een beroep van weleer is, heeft het mis. Wennekes: ,,Er zijn meer miljardairs dan ooit op onze aardbol en daardoor is er meer dan ooit vraag naar butlers."
Twintig jaar geleden stichtte hij The International Butler Academy, één van de negen butleropleidingen ter wereld. Hij leerde het vak zelf in de praktijk. Wennekes was in zijn jonge jaren butler voor een Amerikaanse miljardair en later voor een Oostenrijkse familie. Hij mag geen namen noemen, want een butler is discreet. Later begon hij zijn eigen werving-en-selectiebureau. Er was volop vraag naar butlers, maar hij kon niet genoeg geschikte kandidaten vinden. Zo ontstond de opleiding.
,,Er zijn veel meer Nederlanders met een butler dan je zou denken", vertelt Wennekes. "Personeel in huis vinden de meeste Nederlanders maar overdreven, dus daar praat je niet over. Maar als vermogende familie heb je een levensstijl die je onmogelijk zelf kunt bijhouden."
135 kamers
Wennekes kan het weten. Hij geeft een rondleiding door de academie, die tevens zijn huis is. Het voormalig klooster staat in het Zuid-Limburgse Simpelveld. Het is 7.000 vierkante meter groot en heeft 135 kamers, waaronder tientallen logeerkamers voor de butlers en aparte vertrekken voor alle hobby’s van Wennekes. Zo zijn er niet alleen meerdere eetzalen, barren en bibliotheken, maar ook een Chinese theekamer, een bioscoop en een aparte kamer voor zijn miniatuurboten. Het indrukwekkendste is de kapel in het klooster, inclusief orgel en schitterende glas-in-loodramen.
Om dat alles bij te houden heeft Wennekes meerdere butlers in dienst. Daarnaast doen de studenten van de academie ervaring op in het huis. Zij leren in tien weken alles over protocollen en etiquette, veiligheid, tafelcultuur en management. Van ‘s ochtends vroeg tot ‘s avonds laat zijn ze aan het werk. Tijdens mijn bezoek dragen ze butlerkostuums, maar die hebben ze eigenlijk alleen aan bij officiële gelegenheden, vertelt Wennekes.
Zo’n pak is niet altijd gepast en soms onhandig, bijvoorbeeld bij het schoonmaken of boodschappen doen. ,,Het beeld van butlers is te veel gekleurd door Britse series", zegt Wennekes tijdens de lunch, die met zorg bediend wordt door de butlers. Zonder dat hij iets hoeft te zeggen, weten ze precies wat hij wenst: terwijl Wennekes vertelt, stalt één van de butlers na de maaltijd zijn rookgerei voor hem uit.
Wat is dan het verschil met butlers uit de film? Echte butlers doen bijvoorbeeld veel meer dan gasten ontvangen, vertelt Wennekes: ,,Je bent verantwoordelijk voor het hele huishouden: van het landgoed en de auto’s tot de financiële administratie. Je neemt personeel aan, geeft leiding en bent verantwoordelijk voor de veiligheid van het gezin."
Meepraten op niveau
Verder is bijvoorbeeld butler Charles uit Downtown Abbey nogal stijf en conservatief. Hij moet niks hebben van moderne technologie en geeft alleen leiding aan mannelijke werknemers. In werkelijkheid is een kwart van de butlers in spe vrouw en zijn ze juist erg bij de tijd. Dat moet wel, want ze werken voor de allerrijksten der aarde en die verdienen steeds vaker hun geld dankzij moderne technologie. Het zou toch gek zijn als bijvoorbeeld Microsoft-oprichter Bill Gates zijn butler moest roepen met een belletje. ,,Tegenwoordig communiceren butlers gewoon via hun smartphone", beaamt Wennekes. ,,Bovendien moet je als hoofd van het huishouden op niveau kunnen meepraten."
De International Butler Academy bestaat inmiddels twintig jaar en leidt zo’n 60 leerlingen per jaar op. Je moet Engels spreken, maar hebt geen vooropleiding nodig. Het is wel een investering: de particuliere opleiding kost 14.500 euro. Dat is inclusief verblijf, outfit en internationale excursies, bijvoorbeeld naar een Frans champagne-landgoed.
Sommige leerlingen zijn al in dienst bij een rijke opdrachtgever, die ze naar de academie stuurt voor bijscholing. Anderen komen net van de middelbare school, zoals Elliette. Haar Italiaanse collega Ale Genussa maakt een carrière-switch. Hij had genoeg van zijn werk als marketeer en ontdekte per toeval het beroep butler. ,,Mijn droom is deel uitmaken van een voorname, internationale familie", vertelt hij. ,,Het vertrouwen verdienen, onderdeel zijn van hun wereld. En veel internationale ervaring opdoen."
,,Je maakt deel uit van een wereld die voor de meeste mensen gesloten blijft", vult Wennekes aan. ,,Zo heb ik vijf Amerikaanse presidenten mogen ontmoeten en de hele wereld over gereisd.”
Als je eenmaal werkt als butler, kun je trouwens rekenen op een goed salaris. Het begint met een jaarsalaris van 50.000 euro en dat kan snel oplopen, afhankelijk van je werkgever. Maar het is ook zwaar werk. Tijdens de eerste twee weken van de opleiding haken altijd leerlingen af, vertelt Wennekes. ,,Het is fysiek en mentaal zwaar. Je werkt gemiddeld 60 uur per week en je opdrachtgever gaat altijd voor. Dag en nacht. Eerst hij, dan jij."