Amarins de Boer Geld & Carrière 15 aug 2018, 15:14

Leestijd: 4 minuten

Bepaalt je collega straks je salaris?

Het hebben over de hoogte van je salaris is voor veel mensen een taboe. Steeds meer creatieve start-ups hanteren, om het taboe te doorbreken, een open salariscultuur. Bij het bedrijf Keytoe in het Zuid-Hollandse Maassluis gaan ze zelfs een stapje verder: niet de baas, maar werknemers gaan elkaars salaris bepalen.

Je salaris wordt normaliter bepaald door je werkgever. Afhankelijk van je functie word je ingedeeld in een schaal en trede, en bij goed functioneren kun je ieder jaar een beetje meer verdienen.

„Eerlijk is eerlijk”, zegt Lennard Toma, organisatiepsycholoog bij het in marketing, IT en organisatiekunde gespecialiseerde Keytoe. „Dat past gewoon niet bij ons bedrijf.”

Het bedrijf had al twee jaar een speciale ‘salariscommissie’ die met een salarispot voor iedereen de hoogte van de salarissen bepaalde. De commissie hield twee keer per jaar beoordelingen met collega’s en deed de verdeling daarnaast deels op gevoel. „Maar het voelde nog niet helemaal eerlijk”, gaat hij verder. „Zo konden mensen bijvoorbeeld alleen maar meer gaan verdienen.”

Bezwaard op vakantie

Een andere aanleiding voor het nieuwe systeem was een collega die zich schuldig voelde dat hij zowel in februari als augustus een paar weken op vakantie ging. „Eigenlijk is dat raar”, zegt Toma. „Iedereen heeft bij ons namelijk recht op een onbeperkt aantal vakantiedagen.” De desbetreffende collega opperde dat hij in augustus misschien wat minder zou kunnen verdienen, zodat hij zonder bezwaard gevoel met vakantie kon.

En dankzij de zogenoemde ‘Sentimentsapp’ die het bedrijf ontwikkelde, is dat nu mogelijk. In de app kunnen werknemers elkaar kunnen beoordelen met een schuifbalkje. Er hoeft slechts één vraag te worden beantwoord: wat is je beoordeling op basis van gevoel? „Dat klinkt misschien vrijblijvend, maar dat is ook de bedoeling. De een kan inzetten op wat de ander gepresteerd heeft bij klanten, de ander op inzet en weer een ander op de vraag in hoeverre hoe je op die persoon kunt bouwen. Het blijft inderdaad subjectief, maar dat is een functioneringsgesprek ook.”

Uit alle beoordelingen rolt vervolgens een gemiddelde. Dat wordt het salaris, dat iedere maand weer anders kan zijn. En ook de salarispot (die wordt bepaald door de omzet min de kosten) heeft invloed op het bedrag dat op het loonstrookje verschijnt.

Vriendjespolitiek?

Of er met de nieuwe app geen sprake zal zijn van vriendjespolitiek of een overdreven aardige bedrijfscultuur waarbij iedereen de hele dag koffie voor elkaar haalt? „Dat moeten de komende drie maanden uitwijzen”, zegt Toma. „Ongeveer de helft van de 40 medewerkers is positief over de app, de andere helft minder. Daarom hebben een pilot ingesteld, waarbij we kunnen testen of dat het geval zal zijn. Want we tolereren natuurlijk geen backstabbing. En ik zou het ook verschrikkelijk vinden als het hier straks alleen nog maar draait om werk en geld.”

Toch heeft Toma goede hoop. „Er is een goede basis. Zo is er sowieso al geen sprake van vriendjespolitiek. Verder is er ook geen hiërarchie en hebben we geen management of directie. Iedereen kan bij ons de leider zijn.” Daarnaast is de app transparant, en dat helpt volgens Toma ook mee. „We kunnen elkaars score zien en het zal dus opvallen als mensen elkaar opvallend hoge scores geven, terwijl ze niet opvallend goed werk leveren. Het is daarom de bedoeling dat mensen het gesprek met elkaar aangaan. Als er hoge scores aan elkaar wordt gegeven, kun je de ander daarop aanspreken. En krijg je een lage beoordeling, dan stap je gewoon naar die collega toe om te vragen hoe dat komt.”

Nog een paar andere regels: iedere werknemer krijgt maandelijks een minimumbedrag van 600 euro (ongeacht het aantal gewerkte uren), je hoeft niet íedereen in het bedrijf te beoordelen en je kunt zelf bepalen hoe frequent je iemand beoordeelt.

‘Aan als een banaan’

Toma heeft nu, een week na de lancering, zelf ook al heel wat scores binnen. Voornamelijk positieve. „Als je iemand beoordeelt, kun je daar ook een opmerking bij plaatsen. Ik kreeg reacties binnen als ‘aan als een banaan’ en ‘lekker bezig’. Maar ook: ‘Let op dat je het juiste doet en niet alleen bezig bent met randzaken’.” Lachend: „Zoals dit gesprek…”

Of de app ook geschikt is voor andere bedrijven? Toma betwijfelt het. „Ik werk ook voor andere bedrijven, maar daar zou ik deze app nooit willen introduceren. Ik denk dat het voor 99 procent van de bedrijven niet werkt. Maar omdat wij al met een open salariscultuur werkten, is dit voor een ons een relatief makkelijke stap.”