Baan kwijt? ‘Dan ga je door een rouwproces’
In maart verloor Esther (46) haar baan als leidinggevende. Haar contract werd niet verlengd en ze kon vertrekken. Het was de zoveelste teleurstelling, want ook bij haar twee eerdere werkgevers kreeg Esther te horen dat ze niet mocht blijven. „Dat doet iets met je zelfvertrouwen.”
Vooral de eerste keer kwam de klap voor Esther hard aan. „Ik werkte zeven jaar bij het bedrijf en was trots op mijn werk.” Na een reorganisatie moest ze eruit. „Dat ging heel vervelend. Er moest namelijk maar één iemand weg en dat was ik.”
Resetten
De impact van het verliezen van een baan wordt onderschat, zegt psycholoog Janske van Eersel. Met een onderzoek aan de Universiteit Utrecht toont ze aan dat mensen die hun baan verliezen, door een rouwproces gaan. „Er ontstaan klachten zoals boosheid, schuld en schaamte. Vooral mensen die het gevoel hebben dat ze op een onredelijke manier zijn ontslagen, hebben veel tijd nodig om dat te verwerken.”
Bij Esther voelde het verlies van haar baan ook onredelijk: „Omdat het allemaal heel raar liep.” Ook haar tweede ontslag kwam voor haar als een domper. „Ik kreeg een nieuwe leidinggevende, die mijn functie overbodig vond. Ik kon vertrekken.” Opnieuw had ze veel tijd nodig om het verlies te verwerken en zichzelf te resetten. „Vooral het verplicht zoeken naar werk viel zwaar. Het UWV vraagt dat van je, maar je hoofd staat daar op zo’n moment echt niet naar.”
‘Maar een baantje’
De afgelopen tien jaar heeft Van Eersel honderden mensen begeleid die hun baan zijn kwijtgeraakt. „Veel mensen hadden symptomen die sterk lijken op rouw. Alleen worden ze niet zo erkend en dus niet zo behandeld. Daardoor kijken veel mensen met weinig vertrouwen naar de toekomst. Ze vinden het lastig om te geloven dat een nieuwe baan mogelijk is.”
Om te voorkomen dat je in een te heftig rouwproces belandt, raadt Van Eersel aan om een leven naast je werk te houden. Vooral millennials moeten daarmee oppassen, benadrukt ze. „In het begin weet je niet wat normaal is, omdat je geen kaders hebt. Daardoor heb je de neiging om veel te ver te gaan in je werk. Onthoud dat je werk ook maar een baantje is.”
‘Ben ik wel goed genoeg?’
Op dit moment is Esther door het UWV vrijgesteld van het zoeken naar een baan, omdat ze een zorgintensief gezin heeft en zich eerst wil focussen op haar master. „Daar ben ik vijf jaar geleden mee gestart, dus die wil ik nu eerst afmaken. Omdat ik daar nu de tijd voor heb, zorgt het voor rust.”
Daarnaast heeft Esther nu meer vrede met de keus dat ze niet mocht blijven. „Als ik er achteraf op terugkijk was het misschien ook wel te veel om én voor een gezin te zorgen, én een nieuwe baan en studie te combineren.”
Ondanks dat ze positief is, is ze wel bang voor het ‘hierna’. „Ik heb straks wel een masterdiploma, maar ik vraag me vaak af of ik wel goed genoeg ben.” Esther zwijgt even. „Zodra ik er aan toe ben om weer een baan te zoeken, ga ik misschien wel coaching zoeken.”