Merel Driessen Geld & Carrière 7 feb 2018, 10:59

Leestijd: 4 minuten

Geld verdienen als proefpersoon: hoe gaat dat?

Eind januari werd bekend dat niet alleen Volkswagen uitlaatgassen testte op mensen, maar dat het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) dat ook jarenlang deed. „Een storm in een glas water”, noemde het RIVM de ophef over de testen van Volkswagen dan ook. Proefpersoon zijn voor een onderzoek lijkt in Nederland namelijk dikke business te zijn. Vergoedingen lopen op tot bijna vijfduizend euro. Klinkt als een lekker betaald bijbaantje dus.

Dat dacht Heleen Bastiaanse (21) ook. „Ik werkte eerst bij een kledingzaak, maar daar verdiende ik veel te weinig. Ik nam ontslag en ik moest eigenlijk ergens een groot bedrag vandaan halen.” Heleen besloot daarom mee te doen aan een onderzoek naar een middel tegen onvruchtbaarheid. Wat ze daarvoor terugkrijgt? „Rond de 1900 euro. Daar gaat nog wel belasting van af. Dan houd ik nog ongeveer 1600 euro over.”

Vijf dagen bloed aftappen

Maar om dat bedrag te krijgen, moest Heleen afgelopen december wel vijf dagen intern onderzoek laten doen. „Alle vrouwen die mee mochten doen, werden op een bed gelegd. Op de eerste dag werd er een hoop bloed bij ons afgenomen. Op de tweede dag kregen we allemaal een prik met een bepaald hormoon.” Vervolgens werd bij de proefpersonen iedere dag een klein beetje bloed afgenomen. „In totaal werd er bij mij 35 keer bloed afgetapt via een canule, een soort kraantje, op mijn arm. Gelukkig ging dat vlekkeloos en heb ik geen pijn gehad. Ik ben in die vijf dagen daar zelfs helemaal tot rust gekomen.”

Om de 1600 euro te krijgen, was Heleen verplicht aan alles mee te doen. Dat betekende dat ze na vijf dagen intern te hebben gezeten nog een aantal keer moest terugkomen voor een check of een prik. „Dat was puur om te controleren of ik nog functioneerde.” Eind februari verwacht ze het geld in ontvangst te kunnen nemen.

Gratis check op gezondheid

Voor de 21-jarige Iris Vervoort ging het niet alleen om het geld, toen ze besloot mee te doen aan een onderzoek naar een nieuw vaccin tegen malaria. „Ik zag een briefje liggen op een fiets naast de mijne met daarop de vraag: ‘Wil je meewerken aan een malariaonderzoek? De vergoeding is 1400 euro.’” Voordat de studente mee mocht doen, moest ze eerst door een medische test heen. „Zo word je dus eigenlijk gratis gecheckt of je gezond bent. Dat vind ik heel fijn. Maar ik ben er ook blij mee dat ik me kan verlenen aan een onderzoek waar heel gezonde vrijwilligers voor nodig zijn. Het geldbedrag is natuurlijk ook een pluspunt.”

Voor het onderzoek krijgt Iris in totaal drie vaccinaties. Daarvan heeft ze er nu twee achter de rug. Ze legt uit dat alle proefpersonen zijn opgedeeld in vier groepen. Twee daarvan krijgen het vaccin wat nu in ontwikkeling is en één groep krijgt een vaccin dat al bestaat. „Maar er is ook een groep die een placebospuit krijgt. Niemand weet, ook de onderzoekers niet, in welke groep je precies zit.”

In april worden alle proefpersonen geprikt door malariamuggen. „De onderzoekers doen er vijf in een doosje met gaatjes. Daar moeten we onze arm tegen houden en vervolgens worden we geprikt. Als ik in de placebogroep zit, word ik in het ergste geval twee dagen heel erg ziek.” Omdat de proefpersonen drie weken lang elke dag moeten bloedprikken, kunnen de onderzoekers al snel zien of iemand besmet is. „Ze kunnen het al na anderhalve dag zien of ik malaria heb en daar is dan direct medicatie voor. De kans dat ik ziek word is dus erg klein.”

‘Het is vooral leuke gezonde spanning’

Beide dames vertellen dat ze het spannend vonden om mee te doen. Heleen zat vooral met de medische keuring in haar hoofd waarvan het afhing of ze mee mocht doen aan het onderzoek of niet. „En het feit dat je een canule op je arm hebt. Dat vonden we met alle vijf de meiden daar wel spannend.” Iris was vooral in het begin zenuwachtig. „Vooral als je met de groep bij elkaar bent. Tijdens de inentingen zie je elkaar en vraag je je natuurlijk af welk vaccin je hebt gehad. Maar dat is ook wel leuk onder elkaar. Het is vooral leuke gezonde spanning.”

Iris geeft aan dat ze voor een medisch onderzoek niet verder dan dit zal gaan. „Ik vind het voldoende dat ik hooguit één à twee dagen ziek kan worden. Ik denk dat meer dan dat teveel gevraagd is.” Heleen zal nooit zo ver gaan dat er een kans bestaat dat er iets met haar hersenen gebeurt. „Het ligt er natuurlijk aan hoe veel geld je ervoor krijgt, maar zodra iet mentaal schadelijk is dan zou ik het niet doen.”