Erik Jonk Films & series 14 jun 2023, 18:05

Leestijd: 4 minuten

Exodus: wat doet een mensensmokkelaar als hij een vluchtelinge van 12 uit Syrië treft?

„Grenzen dicht, allemaal gelukszoekers!”, vindt een aanzienlijk deel van de Nederlandse bevolking. Je moet ook ruimhartig zijn als het om vluchtelingen gaat, vinden anderen. De waarheid zal gezien de gebeurtenissen in ons land ergens in het midden moeten liggen, is de verwachting. Maar een film maken en er even rustig bij stil staan, kan natuurlijk nooit kwaad. Met Exodus kan dat nu.

Het Zweedse drama Exodus is een relatief kleine film, waarmee we bedoelen dat hij niet in de grootste bioscoopzalen van Nederland te zien zal zijn. Dat wordt even zoeken dus, als je hem wilt zien. Metro vond hem alvast, want gezien het onderwerp en de discussie over de vluchtelingenproblematiek, leek het ons op z’n minst interessant als Filmrecensie van de Week. Exodus draait vanaf morgen in de bioscoop.

Exodus over een mensensmokkelaar en een jong meisje

Exodus is het verhaal over de jonge Syrische vluchtelinge Amal (de Zweedse Jwan Alqatami) en mensensmokkelaar Sam (de Palestijnse acteur Ashraf Barhoum), een veertiger die opereert vanuit Turkije. De film speelt zich af in 2015, als 1,3 miljoen vluchtelingen hun heil in Europa zoeken en de EU de grenzen sluit. De 12-jarige Amal is – fictief – één van die grote lading vluchtelingen. Zij komt in een container aan in Turkije en is radeloos als zij haar twee oudere zussen Rawan (16) en Sara (14) niet ziet. Haar ouders? Amal heeft geen idee. Het meisje is haar papa en mama kwijtgeraakt bij een bombardement op hun Syrische woonplaats Aleppo.

Wat doet een mensensmokkelaar als je zo’n kind moederziel alleen ziet staan? Hij redt haar, in ieder geval ziet de kleine Amal dat zo. Wat zij mee heeft is haar ‘redelijk grote bek’, wat voor Sam een factor van belang is: de stapels flappen die het meisje bij zich heeft. Vluchtelingen over zee brengen – de twee gaan naar Griekenland waar haar zussen in een vluchtelingenkamp zouden zitten – brengt voor een mensensmokkelaar natuurlijk brood op de plank.

Er was al eens een Exodus

Het is een beetje vreemd misschien dat regisseur Abbe Hassan zijn werk van ruim 1 uur en 40 minuten Exodus noemde. Er was namelijk al een grote Amerikaanse oorlogsfilm met die naam, al dateert die Exodus al van 1960. Maar ja, een exodus vanuit Turkije, dwars door Europa, blijft het natuurlijk wel. Het einddoel van Sam en Amal is Zweden, waar na – eindelijk – contact met haar zussen de familie kan worden herenigd. Sam heeft dan z’n poen, Amal haar liefdes die zij zo mist.

Als de jonge vluchtelinge wil zien of Rawan en Sara op social media actief zijn geweest, ontstaat een leuk gesprek tussen het tot elkaar veroordeelde tweetal. Zij: „Heb je Insta?” Hij: „Nee.” Zij: „Heb je Snap?” Hij: „Nee.” Zij: „Waarom heb je dan een telefoon?” Hij, met een zucht: „Ik bel mensen op en praat met ze.” Leuk om te zien is ook een Syrische bruiloft in het Griekse vluchtelingenkamp. Ondergetekende heeft nooit bij zoiets stilgestaan, maar dat kan natuurlijk gewoon. Je moet er toch wat van maken in zo’n situatie. Het levert in ieder geval een tijdelijke, maar heerlijke glimlach op het gezicht van Amal op.

Grote vragen aan een mensensmokkelaar?

Is Exodus met al deze gegevens een goede film? Valt wel mee. Verkeerd is hij zeker niet, maar duidelijk is dat er beperkte middelen voor Exodus beschikbaar waren. Let bijvoorbeeld op de vlucht per boot, als je gaat kijken.

Men heeft ‘hun best gedaan’, zullen we maar zeggen. Zeker die piepjonge Zweedse actrice. Je krijgt het koud als je haar in het begin zo in haar eentje ziet staan. Het kinderlijke blijkt er overigens al snel vanaf met grote vragen aan Sam als „waarom vraag jij zoveel geld aan vluchtelingen?”, „waarom werd je mensensmokkelaar?” en „waarom hielp je mij?”

Schreeuwen op internet

Je ziet in Exodus van mijlenver aan komen dat er gaandeweg een betere band tussen de twee hoofdpersonen ontstaat. Voor een film is dat natuurlijk een aardig gegeven, dat wel. Schokkend is het verder niet, eerder alledaags omdat het probleem met vluchtelingen aan de orde van de dag is.

Misschien is het belang van dit drama wel dat goede gesprekken tussen twee mensen helpen. Da’s sowieso beter dan alleen maar schreeuwen op internet. En – daar is het dan weer een film voor – een gebeurtenis rond de ouders van een ronddolend meisje ook.

Beoordeling uit 5: 2,5

Metro’s filmrecensie van de week lees je elke woensdag rond 18.00 uur. Op donderdag verschijnen nieuwe titels altijd in de Nederlandse bioscopen (zoals Exodus, soms ook op woensdag). Verslaggever Erik Jonk kiest er wekelijks eentje uit. Volgende week: Asteroid City, waarbij een cast vol sterren neerstrijkt in de woestijn voor een wetenschappelijke competitie (maar daar blijft het niet bij).

Transformers zijn terug met spektakel (waar misschien niet iedereen op zat te wachten)