Erik Jonk Films & series 26 mei 2023, 15:59

Leestijd: 8 minuten

Jeroen Spitzenberger en Anniek Pheifer in nieuwe serie Anoniem: ‘Spannend, gek, grappig en weird’

Zin in een lekkere serie? Metro bekeek Anoniem, een nieuwe crimereeks die BNNVARA vanaf vanavond op de buis brengt. Anoniem is een serie waarin misdaad ons land in haar greep houdt, maar op veel kleiner niveau ook het leven van een Rotterdams gezin gaat bepalen. Jeroen Spitzenberger en Anniek Pheifer spelen de ouders van dat gezin met de oerdegelijke naam Jansen. Metro schoof bij deze acteerkanonnen aan.

Anoniem is niet van de eerste de beste regisseur en scriptschrijver. Diederik van Rooijen staat aan het hoofd namelijk, maker van vijf Penoza-seizoen, de film Penoza: The Finale Chapter (Metro zat daarvoor met actrice Monic Hendrickx in een verhoorcel in de Bijlmer Bajes) en onlangs ook van het veel bekeken De Stamhouder.

Waar gaat Anoniem over?

In een tijd waarin de misdaad welig tiert en het systeem lijkt te falen, bevindt het leven van de depressieve geschiedenisleraar Jurre Jansen (Jeroen Spitzenberger, bekend van Oogappels en die ook schitterende in een serie als Pim Fortuyn) zich in een sleur. Zijn puberkinderen negeren hem en hij sleept zich met pillen door de dag. Als hobby maakt hij zwaarden en in het weekend, oneerbiedig gezegd, ‘speelt hij riddertje’. Echtgenote en officier van justitie Sarah (Anniek Pheifer, die afgelopen seizoen ook furore maakte in De Slimste Mens) zit ondertussen achter een grote drugsbaas aan en slaapt meer op kantoor dan thuis. Nou ja, slapen… er gebeurt nog wel wat meer. Ze hunkert naar de tijd dat haar Jurre nog knap, sexy, inventief en avontuurlijk was. Ondertussen is haar baas nog eens in een MeToo-affaire verwikkeld ook.

Als Jurre op een avond een meisje uit een gevaarlijke situatie bevrijdt, staat hij de volgende dag ineens bekend als de anonieme held op sociale media. Wanneer hij vervolgens ontdekt dat er in drugs wordt gehandeld op de middelbare school waar hij lesgeeft, besluit hij zijn leven radicaal om te gooien. Hij en zijn vrouw voeren plotseling beiden een geheime strijd met die anonieme held van internet als centraal middelpunt.

Nadenkertjes uit en over de geschiedenis

Is het wat? Ja, vinden we bij Metro in elk geval (maar oordeel vanavond natuurlijk vooral zelf). Leuk extraatje in Anoniem: bij monde van Jeroen Spitzenberger komen er regelmatige quotes / nadenkertjes uit en over de geschiedenis langs. Denk aan ‘De enige plicht die wee tegenover de geschiedenis hebben, is haar te herschrijven’ (Oscar Wilde). Of deze: ‘Er zijn twee soorten mensen: zij die geschiedenis ondergaan en zij die geschiedenis maken’ (Camilo José Cela). „Wie ben jij?”, vraagt de stem van Spitzenberger er nog achteraan.

We ontmoeten de geboren Rotterdammer en Anniek Pheifer in De Machinist, in de stad aan de Maas waar Anoniem zich af speelt. Da’s handig, want die avond spelen ze beiden in toneelvoorstelling De Kersentuin in de Rotterdamse Schouwburg. Op een leuke manier zijn zij in deze tijd veel tot elkaar veroordeeld dus. „Ook op een niet leuke manier”, zegt Jeroen Spitzenberger er meteen lachend bij. Dan heeft hij het meteen over de serie Anoniem natuurlijk. Anniek Pheifer: „Nou, ik weet niet hoe het voor Jeroen is, maar ik geniet er elke dag van.” Haar tegenspeler tactisch: „Ik sluit me aan bij de laatste spreker.”

Anoniem door de acteurs uitgelegd

Als de twee zelf zouden moeten uitleggen waarover Anoniem gaat, wat geven zij dan weg? Anniek Pheifer: „Ik zou in elk geval zeggen dat het een hele spannende serie is, waarin iedereen op z’n eigen manier verbonden is met het kwaad. Mijn personage Sarah is daarbij officier van justitie en zij zit op een hele grote zaak rond een drugsbaas. Die moet achter slot en grendel komen en blijven en ze is daar nogal druk mee. Sarah verliest een beetje het contact met haar man en kinderen.”

Jeroen Spitzenberger: „Ik ben natuurlijk die leraar Jurre met z’n ridderhobby, maar vooral een geschiedenisleraar die heel lang in z’n hoofd leeft. Hij komt met al die citaten van wijsheid, politieke strategie of wat dan ook. Maar op een gegeven moment besluit hij, laat ik zeggen ‘getriggerd door de omstandigheden’, uit dat hoofd te komen en een man van daden te worden. Practice what you preach, dat idee. Jurre verandert in een leraar met een dubbelleven.”

‘Gek, grappig en weird’

Wat dachten zij toen ze het Anoniem-script in handen kregen? Spitzenberger: „Ik vond het te gek, grappig en weird. Mijn associatie was meteen een comic-boek.” Anniek Pheifer: „Ja, precies!” Spitzenberger weer: „Toen ik het de eerste keer las, moest ik het niet te psychologisch benaderen. Die neiging heb je snel, dat je denkt ‘waarom dan?’ en ‘waarom zeg je zoiets?’ In een gesprek met Diederik van Rooijen viel dat woord comic-book ook al snel. Toen had ik zoiets van ‘okáy… in die hoek moeten we het zoeken’. Ja heel tof, dit soort dingen zien we in Nederland niet zo vaak. Diederik heeft een beetje een Amerikaanse aanpak.”

Anniek Pheifer: „Ik had dat gevoel van een comic-book ook meteen en het ziet er prachtig uit. Het is een beetje alsof je in een Batman-verhaal zit. Toch?” Spitzenberger knikt: „Diederik houdt daarvan, van dat soort manieren van storytelling. Camerabewegingen, mensen die met een bepaalde blik omdraaien en daar muziek onder zetten…”

Hoge maar heerlijke werkdruk in Anoniem

Nu die naam Diederik van Rooijen toch al een paar keer gevallen is: de man heeft in ons land nogal wat neergezet. Geeft dat dan een bepaalde druk mee, dat Anoniem bijvoorbeeld ‘minstens net zo goed moet worden’? Anniek Pheifer stellig: „Neeeee. Ik vond het juist een feest. Diederik is zo enthousiast, zo gedreven en weet zo goed wat hij wil… Hij heeft een scherp oog van hoe hij dingen voor zich ziet. De werkdruk is gigantisch hoog en er wordt veel van je gevraagd, maar dat is lekker. Alsof je mag aanhaken aan een speedboot die hele vette turns en twists maakt. Het is dus een wilde rit, maar op elk moment vond ik dat fantastisch en te gek.”

Jeroen Spitzenberger: „Ik sluit me daar helemaal bij aan. De snelheid en daadkracht waarmee Diederik beslissingen neemt… hij weet waar hij heen wil. Natuurlijk heeft hij Anoniem ook zelf bedacht. Hij stond niet iets uit te voeren wat een idee is van een ander, het komt allemaal uit hem. Diederik zorgt voor een knappe combinatie van heel creatief zijn en tegelijkertijd een kapitein zijn die een hele boot aanvuurt.”

Moest Spitzenberger voor Anoniem leren vechten eigenlijk? „Nou… in andere series kwam het ook weleens voorbij. In Anoniem was het wel best specifiek, door bepaalde kledij zal ik maar zeggen. Het vergde een bepaalde manier van bewegen, waarbij – daar heb je ‘m weer – Diederik een duidelijk beeld voor ogen had.”

De geschiedenis herschrijven

Eén van de al gemelde wijsheden is die van Oscar Wilde: ‘De enige plicht die we tegenover de geschiedenis hebben, is haar te herschrijven.’ Deze Metro-kijker dacht: wat bedoelt die Wilde nou? We gaan de Tweede Wereldoorlog toch niet herschrijven, om maar iets te noemen? Jeroen Spitzenberger kan het ook niet goed uitleggen, maar wel als het om zijn personage Jurre in Anoniem gaat. „Zo kan over Jurre duidelijk worden gemaakt dat hij zijn leven tot nu toe heeft ondergaan, passief heeft beleefd. Over de tijdsbalk tot nu toe geeft hij les. Maar waarom zou hij niet een keer het heft in eigen handen nemen en pro-actief worden?”

Ondergaan of maken?

En dan die andere quote nog… Zijn Anniek Pheiffer en Jeroen Spitzenberger personen die geschiedenis willen ondergaan of maken? Spitzenberger: „Jeusus…hoe lang hebben we?, haha. Je zou denken dat ‘maken’ het goede antwoord is, je wilt niet alleen maar dingen ondergaan. Veel dingen in het leven zijn echter out of your hands, daar moet je een beetje op meebewegen. Zo heb ik helaas niet helemaal in de hand wat er in Oekraïne gebeurt.” Pheifer: „Dat laatste ben ik met je eens. Tegelijkertijd vind ik dat je ook momenten hebt waarop je zeker wilt zijn dat er dynamiek is. Dat, ook al ben je maar alleen in een groter geheel, je jezelf uit kunt spreken.” Spitzenberger: „En dingen aan te pakken vanaf je eigen kleine postzegeltje.”

In Anoniem zijn ook te zien: Mies van Rooijen, Sil van der Zwan, Xiorèse Romero, Teun Luijkx, Jouman Fattal, Tarikh Janssen, Amazone Gonsalves, Roeland Fernhout, Guido Pollemans, Aus Greidanus jr., Aus Greidanus sr., Marcel Hensema, Peter Blok, Hannah van Lunteren en Liza Macedo dos Santos.

Anoniem is vanaf vandaag iedere vrijdag om 20.30 uur te zien op NPO 1. Meteen alle afleveringen kijken kan via NPO Start.

The Little Mermaid: wie ooit #NotMyAriel twitterde, zou naar de bios moeten rennen