Erik Jonk Films & series 6 dec 2022, 06:58

Leestijd: 4 minuten

Docu over weggelopen scheldende tiener Luc (15) interessant… maar wat moet je met zo’n gast?

Zo jong, zo onhandelbaar (lijkt het), gedwongen opgenomen in een jeugdzorginstelling. En weggelopen, iedereen uitmakend voor van alles en nog wat (vooral voor een bekende nare ziekte). Die Lucas is vanavond op tv te zien in de documentaire LUC.

Lucas dus, in de documentaire kortweg LUC – maar wel met hoofdletters – loopt weg uit een gesloten jeugdzorginstelling in Amsterdam en slaat op de vlucht. Hij is nog maar 15 jaar. Voor hij terugkeert gaat hij samen met filmmaker en regisseur Tim Bary langs een aantal plekken en mensen. De hechte band die de filmmaker met Lucas in korte tijd heeft ontwikkeld, wordt weerspiegeld in de reis, waarbij ze onder meer een slaapplek voor Lucas zoeken en langsgaan bij zijn moeder. Lucas is open over zijn frustraties en zijn hoop naar een vrij leven. Een eerlijk portret van een jongen die gevangen zit tussen twee werelden. Waar is er plek voor Lucas?

LUC in Blik op de Buis

In die bewoordingen, zo ongeveer, kondigde ‘meer dan een omroep’ HUMAN onlangs de documentaire LUC aan. Interessant gegeven, zo was de eerste gedachte. Daarom bekeken we de docu alvast voor de Blik op de Buis. In deze Metro-rubriek bespreekt verslaggever Erik Jonk nieuwe en opvallende programma’s van de reguliere tv-omroepen en streamingdiensten. Benieuwd naar LUC? Vanavond kun je de documentaire om – je moet er even op wachten – 23.13 uur zien op NPO 2. Bij HUMAN dus, de zender die stelt: „We bieden je liever een gezonde dosis blikverruiming in plaats van pasklare antwoorden. Ruimte voor ruimdenkers. Een mening? Die vorm je zelf.”

Onsympathieke LUC door taalgebruik

‘Weggerend naar de vrijheid’ is Luc als hij in beeld van ‘zijn’ docu verschijnt. Na de gesloten inrichting heeft hij al even niet gegeten en hij wordt door de filmmaker getrakteerd op een broodje vette bek (lijkt op shoarma). „Ik heb kankerlang niet gegeten”, zegt hij genietend. Om er binnen no time aan toe te voegen dat hij het broodje kankerlekker vindt en aan vanaf een duintop over de zee schreeuwt dat hij kankerveel schijt aan de rechter heeft, net als aan de kankerpolitie. „Jullie hoerenzonen! Fok de rechter, fok de kinderbescherming, fok iedereen!”

Dat maakt hem gelijk verdomd onsympathiek. Ja, hij is jong. En ja, misschien dat er lezers zijn die het gebruik van de ziekte in taal iets vinden dat bij de jeugd helemaal ingeburgerd is. Maar dat geldt niet voor iedereen, zeker niet voor ondertekende.

Waarom zo’n gedwongen opname?

Luc, een Zaankanter, is als fervent blower uit zijn gezin weggehaald en gedwongen opgenomen. Zijn vader blowt overigens net zozeer, wat de situatie er niet gemakkelijker op maakt. Al is hij een tiener, een duidelijke vraag heeft hij aan de samenleving al wel: „Waarom ga je een kind in een gesloten inrichting zetten? Een open groep kan toch ook, in plaats van een dikke deur en tralies?” Eigenlijk is de vraag van weggelopen Luc al beantwoord, maar komt dat antwoord voor hem te laat. Het doel van het kabinet is namelijk dat er in het jaar 2030 geen enkele jongere meer in gesloten jeugdzorg zit.

LUC laat vragen onbeantwoord

Onze vraag na het zien van LUC: wat moeten we er eigenlijk mee? De docu (‘2Doc: Kort’, zie kader) duurt maar een half uurtje en laat veel vragen onbeantwoord. Hoe kwam die filmmaker Tim Bary hem eigenlijk tegen? Valt jeugdzorg iets te verwijten, of juist helemaal niet? Had de regisseur hem niet meteen moeten terugbrengen? En waarom deed hij dat niet? Hoe vaak zat hij vast, hoe was zijn thuissituatie precies? En nog een vraag, misschien wel belangrijker: wat moeten we met deze gast? Wat zal er van hem worden?

Je kunt Luc een irritante druiloor vinden. Tegelijkertijd is het moeilijk om je in zijn situatie te verplaatsen. De docu-maker kreeg een band met de jonge Noord-Hollander. Of de verslaggever dat ook zou gebeuren… Ik weet het niet. Interessant wordt LUC wel als de jongen Tim Bary vraagt of hij bij hem kan slapen. Normaal gesproken slaapt hij, na weglopen, in trapportieken, op de tribunestoeltjes van een Zaanse voetbalclub, ‘of gewoon helemaal niet’. Bary gaat niet overstag en wil niets loslaten over diens thuissituatie. „Ik laat je niet buiten slapen, maar er is een grens.”

Oordeel vooral zelf

Hoe dat afloopt en of Luc teruggaat naar de gesloten inrichting? Kijk zelf maar. En vorm vooral zelf ook een oordeel. Over of hier alleen maar sprake is van een treurige situatie van een tiener. Of dat we hier ook een tiener zien waarmee helemaal niets te beginnen valt. Wat Metro betreft schuurt het tussen ‘interessant’ en een ‘wat moet je ermee-docu’. Maar over de jongen bekruipt je ook het gevoel: dat wordt helemaal niks met die gast. Sneu, we kunnen daarom alleen maar hopen dat het goed met hem gaat.

Aantal blikken: 2,5 uit 5 (we houden het maar in het midden)

The Real Housewives of Amsterdam zijn alles… behalve huisvrouw